Baśnie z 1001 nocy Najpiękniejsze opowieści Szeherezady
Kunnemann Horst

„Baśnie z 1001 nocy” to zbiór wybranych baśni z „Księgi tysiąca i jednej nocy”. Książka skierowana jest bardziej w kierunku młodszego czytelnika, wybrane są więc opowieści najbardziej znane, barwne i przygodowe, oraz te, których treść dało się dostosować dla dzieci. Baśnie zostały ocenzurowane i okrojone, ale nie w takim stopniu jak wiele innych wydań. Zachowały sporą część pierwowzoru pozwalającą zapoznać się czytelnikowi bardziej szczegółowo z kulturą Orientu.

Baśnie wybrane są już z rozszerzonej wersji, która to podróżowała przez inne rejony. Dlatego znajdziemy tu również opowieść o Aladynie i jego cudownej lampie czy Ali Babie i 40 rozbójnikach. W początkowej wersji tych bajek nie ma. Jednak osoby, które znają te historie tylko ze znanych filmów i bajek dla dzieci, mogą się zaskoczyć, gdyż ich oryginalna wersja jest trochę inna.

Ciągle trzymamy się oryginału, a jednak jest to książka dla dzieci. Co więc zostało zmienione. Po pierwsze i najważniejsze zostały usunięte sceny erotyczne. Po drugie jest znacznie mniej opisów. Akcja wszystkich baśni dzieje się szybko co dla jednych może być plusem dla innych minusem.

Kto zna „Baśnie tysiąca i jednej nocy” wie, że zaczynają się one historią Szeherezady i króla Szachrijara. Władca ten zdradzony przez swoją żonę i będący świadkiem niewierności żony brata postanawia zemścić się na wszystkich kobietach. Szuka ciągle nowych, by każdą z nich zabić zaraz po nocy poślubnej. Mądra i piękna Szeherezada sama postanawia wyjść za króla. W nocy opowiada mu niezwykle ciekawą bajkę, ale jej nie kończy. Zaciekawiony król pozwala jej żyć do następnej nocy, by mogła skończyć swą opowieść. Wraz z końcem jednej bajki jednak rozpoczyna się następna i każdy może się domyśleć ile nocy będzie to trwać.

W książce pięknie jest ujęta ta historia. Mamy początek i zakończenie baśni o Szeherezadzie, a po każdej baśni mały przerywnik pokazujący dialog między małżeństwem. W ten sposób wszystko tworzy jedną wspólną całość.

Same opowieści są najróżniejsze. Utrzymane w klimatach Wschodu, tam też dzieje się akcja większości z nich. Mamy tu głównych bohaterów ludzi, ale też i zwierzęta. Pojawiają się magiczne stworzenia dżiny i ifrity, ale też przeróżne potwory i olbrzymy. Fantazja nie ma granic.

Jedne bajki czegoś uczą, jak to zwykle w baśniach bywa, inne są głównie po to, by rozbawić czytelnika. Mamy opowieści o ubogich i bogatych, o miłości, dążeniu do władzy, o wspaniałych i niebezpiecznych podróżach.

Trzeba się jedynie zastanowić, dla kogo skierowana jest ta książka. Moim zdaniem nie dla każdego. Na pewno odnajdzie się w tym dziecko mocno zainteresowane krajami Orientu i chcące poszerzyć swoją wiedzę. Czy jednak książka nada się jako bajki na dobranoc dla najmłodszych? Myślę, że rodzic sam powinien przeczytać i ocenić. Sceny erotyczne zostały wycięte, ale kilka brutalnych wątków, które trudno było usunąć, żeby nie zmieniać treści, nadal są. To już zależy od stopnia wrażliwości dziecka. Druga sprawa to trudne słownictwo związane ze kulturą krajów arabskich, co prawda na końcu książki znajduje się słowniczek, ale możliwe, że dziecko po przeczytaniu i tak będzie miało masę pytań. Nie wszystkie wątki innej i w dodatku dawnej kultury będą zrozumiałe, mamy tu inną religię, niewolnictwo, poligamię, kary cielesne. Dla niektórych czytelników może to być stanowczo za dużo. Należy też pamiętać, że baśnie nie są prawidłowym źródłem wiedzy. To opowieści snute przez ludzi w dawnych czasach. Nie opowiadają, jak ludzie żyli naprawdę. Często np. wyobrażenia o bogactwach i życiu w przepychu są wyolbrzymiane przez ludzi biednych, którzy nie mieli wstępu do pałacu.

Natomiast jeżeli chodzi o młodzież i dorosłych to nie znajdą tu oni oryginalnych wersji baśni. Przeskoki w akcji momentami w moim uczuciu były irytujące. Niektóre przygody były opowiedziane w kilku zdaniach. Przykładowo pierwsza i ostatnia podróż Sindbada Żeglarza jest opisana dokładnie, a środkowe tylko wspomniane gdzie był i co widział. Moim zdaniem jest to opowieść na tyle ciekawa, że można by ją trochę rozwinąć, nie przejmując się tym, że będzie długa.

Oczywiście nie zmienia to faktu, że baśnie te są bogactwem kulturowym i warto się z nimi zapoznać. Zachęcam do tego dorosłych i dzieci najlepiej wspólnie, wyjaśniając sobie niektóre kwestie.

Sama znów książka zachęca, by po nią sięgnąć, piękne ilustracje odnoszące się do treści mapa z zaznaczonym Orientem a wszystko w twardej przyciągającej wzrok złotymi zdobieniami oprawie.