Aria
Nazanine Hozar

Serię książek wydawaną przez Wydawnictwo Albatros i nazwaną intrygująco „Piąta strona świata” łączą nie tylko przyciągające wzrok, graficzne okładki. Dzięki każdej z nich przenosimy się do innego zakątka świata poznając wzruszające losy bohaterów na tle ówczesnych wydarzeń. Ze „Światłem między ocenami” odwiedziłam daleką Australię, a „Aria” przeniosła mnie do niespokojnego Iranu. Z innymi książkami z tego cyklu zajrzymy do Meksyku, Wielkiej Brytanii, Argentyny i Urugwaju, a nie ukrywam, że po lekturze tych dwóch mam na to ogromną ochotę.

Aria to imię dziewczynki porzuconej zaraz po urodzeniu przy śmietniku w centrum Teheranu, gdzie znajduje ją Behruz, kierowca irańskiej armii i przyjmuje na wychowanie. I to jej życie od początku lat pięćdziesiątych XX wieku, aż do wybuchu rewolucji w 1979 roku jest trzonem, wokół którego zachodzą zmiany w tym kraju.

A jest to kraj dzielący obywateli pod względem zamożności i statusu, wyznawanej religii i ze względu na płeć. Tę różnorodność obserwujemy poznając trzy matki Arii. Tę, która ją porzuciła, by chronić ją i siebie przed agresją męża. Tę, która zgodnie z wolą Behruza przyjęła ją pod swój dach znęcając się nad dziewczynką za jej inność. I bogatą wdowę, która rozłożyła nad nią ochronne skrzydła.

To opowieść o dzieciństwie i dojrzewaniu, których warunki wymuszają ciągłą walkę i ogromną wolę przetrwania. O braku poczucia przynależności i próbie odnalezienia swojego miejsca w świecie zdominowanym przez mężczyzn. O przyjaźni i miłości w czasach zmian, chaosu i wojny, która wszystko obraca w pył.

Przyznam, że tej wielowątkowej opowieści nie czyta się łatwo przez wzgląd na emocje, jakie budzi, ale i sporą szczegółowość opisów poruszanych kwestii religijnych, społecznych, politycznych i gospodarczych. Warto jednak dać sobie czas na wejście w ten ukazany z rozmachem świat, by poznać Iran, jakim był kiedyś i jakim się stał w wyniku zatrważającego konfliktu.

Nazanine Hozar w swoim debiucie zabiera nas do kraju tajemniczego i odległego nam kulturowo. Odkrywa i pokazuje nam inny świat, bolesny i niezrozumiały. Ale mam świadomość, że inni w takim kraju żyją i muszą się pogodzić z panującymi tam realiami i warunkami. Wyruszamy do Iranu, gdzie poznamy życie naszej bohaterki i spędzimy z nią wiele chwil …

Powracający z pracy kierowca pracująca w irańskiej armii, Behrouz, na drodze słyszy kwilenie. Okazuje się, że w krzakach schowane jest niemowlę. Nie zastanawiając się długo zabiera dziecko do domu i postanawia wychować. Żona jest przeciwna, ale słowo męża jest ostateczne. Dziewczynka otrzymuje imię Aria i zostaje z nimi na stałe. W domu dziecko przeżywa trudne chwile, matka nie ma do niej żadnych pozytywnych uczuć, bije ją i poniewiera. Ojca często nie ma w domu, ale pocieszenie Aria znajduje w kolegi mieszkającego obok, Kamrana. Chłopiec z czasem się w niej zakochuje i pragnie się nią opiekować. Dziewczynka dorasta, zawiązuje nowe znajomości i zmienia otoczenie. Jak opuszczenie domu rodzinnego wpłynie na jej losy? Czy w końcu zazna szczęścia w innej rodzinie? Czy Kamran dotrze do jej serca i zagości w nim na dłużej? Pamiętajmy, że historia zaczyna się w latach 50. XX wieku w Iranie, kraju ogarniętym przemianami i brutalną rewolucją. Wewnętrzne walki i panujący terror nie sprzyjają, wręcz odbierają ochotę do układania sobie szczęśliwej przyszłości.

Aria to historia opowiedziana przez dziewczynkę porzuconą przez matkę. Sierota jest wnikliwym i bacznym obserwatorem życia społecznego, i z czasem, politycznego. Odważna i bystra, potrafi zawalczyć o swoje racje, ma swoje zdanie i potrafi jego bronić. Z upływem czasu staje się dorosłą kobietą i się zakochuje, ma marzenia i pragnie je realizować. Nie jest to łatwe w kraju ogarniętym prześladowaniami i wewnętrznymi walkami. Ludzie są zastraszani i starają się nie narażać władzy, pozbawiani wolności i praw.

To wzruszająca opowieść o trudnej miłości, zarówno tej między kobietą i mężczyzną, ale również rodzicielskiej. Obserwujemy bohaterów jak się zmagają ze swoimi słabościami, jak próbują się odnaleźć i ułożyć sobie życie. A wszystko w bardzo niepewnych okolicznościach i czasach. Tło historyczne kładzie się cieniem na życiu zwykłych ludzi, bohaterów tej powieści. Aria niesie za sobą uniwersalne przesłanie, każdy winien do niego dotrzeć i je krzewić dalej. Obraz bardzo potrzebny w dzisiejszych czasach, warto mieć świadomość, jak może wyglądać życie w kraju, w którym kobiety są pozbawione praw i nie mają głosu.

Lektura trudna i smutna, czyta się powoli, bo tematyka nie należy do łatwych. Skomplikowane losy bohaterów przeplatają się z przemianami polityczno - kulturowymi i wzajemnie przenikają. Ale zdecydowanie warto poświęcić jej kilka dłuższych chwil. Mocny przekaz na długo pozostanie w nas. Zachęcam do lektury, podróży przez świat młodej kobiety usłany trudnymi momentami, które na zawsze odcisną swoje piętno.