Archiwum Ringelbluma. Dzień po dniu Zagłady
praca zbiorowa

W roku 1940 Emanuel Ringelblum powołał do życia organizację "Oneg Szabat", której zadaniem było zbieranie dokumentów, pamiętników, listów i wszystkiego innego mającego dać świadectwo zbrodni hitlerowskich przeprowadzanych na narodzie żydowskim. Wszystko to zostało zakopane w trzech partiach. Po wojnie zostały odnalezione i wydobyte dwie z nich. Książka "dzień po dniu zagłady" to zaledwie niewielka część z całego archiwum. Świadectwa zostały ułożone chronologiczne i podzielone na podrozdziały: Atak, Otaczanie, Zamknięcie, Zagłada, Koniec. Razem stanowią jakby całość, pomimo, że każdy fragment spisany został przez kogoś innego. Książka do końca nie jest łatwa w odbiorze. Nie raz musiałam wracać i czytać jeszcze raz. Ale losy tych ludzi są wielce poruszające. Zwłaszcza, gdy wiemy, że większość z nich nie przeżyła wojny.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Książka składa się z różnych wybranych relacji, sprawozdań, listów, wspomnień i dokumentów opisujących grozę Zagłady Żydów. Dokumenty te zostały umieszczone w porządku chronologicznym, aby przedstawić kolejne etapy realizacji planu Zagłady Żydów.

 

Emanuel Ringelblum twórca "Oneg Szabat", organizacji zbierającej w czasie wojny (od listopada 1940 do kwietnia 1943) szczegółową dokumentację życia i zagłady ludności żydowskiej. 

 

Każda z tych relacji jest przerażająca. Ciężko nawet cokolwiek napisać od siebie. Umieszczę tylko kilka cytatów.

 

 "Żadne przedsięwzięcie archiwalne nie jest w stanie uratować ludzkiego życia. Ale może ocalić jego sens, a także - jak w tym przypadku - godność człowieka".

"Cała ulica jest raną. Getto jest cuchnącą, zaropiałą raną. Słońce jest raną. Nie daje o sobie zapomnieć. Potężnym wysiłkiem przezwyciężywszy ten bezwład, rzuca się człowiek w tłum, by zapomnieć, by nie oglądać już tego widoku rany. I tłum pochłania wszystko".

"Daje się zauważyć straszny zanik uczucia litości. Ludzie przechodzą ulicami, widzą dzieci wychudłe jak szkielety, bose i nagie, które wyciągają swe sine, zmarznięte nóżki i nikt się tym nie wzrusza. Ludzie zamienili się w głazy". 

"Żyjemy w więzieniu. Przyglądając się opuchniętym, na wpół nagim postaciom, lężącym pokotem na ulicach, doznajemy uczucia, że zostaliśmy zepchnięci do poziomu zwierząt, podludzi, bezdomnych i zaniedbanych". 

"Na ulicach bezskutecznie wydzierają się umierające z głodu dzieci. Wyją, błagają, śpiewają, zawodzą, drżą z zimna, bez bielizny, bez odzieży, bez obuwia, w łachmanach, workach, szmatach, obwiązanych sznurem dokoła nędznego szkieletu, spuchnięte z głodu, zniekształcone, na wpół przytomne (...)"

 

"TO, CZEGO NIE ZDOŁALIŚMY WYKRZYCZEĆ ŚWIATU, SCHOWALIŚMY POD ZIEMIĄ" 

DAWID GRABER (19 LAT) 

 

(Kliknij aby rozwinąć opinię)