Recenzja książki: Zła dziewczyna

Recenzuje: Justyna Gul

Życie to wybory

Co to tak naprawdę znaczy: "być złym"? Czy to określenie obejmuje tylko cechy charakteru, czy może również sposób postępowania? Czy za złe można uznać zachowanie, które nie odpowiada społecznym oczekiwaniom? O tym, jak znaczenie tego słowa jest uzależnione od istniejących warunków zewnętrznych, a także od podejścia ludzi do problemów czy wyznawanych wartości, możemy przekonać się podczas lektury pasjonującej i niezwykle głębokiej powieści dla młodzieży Zła dziewczyna.

To już kolejna pozycja Wydawnictwa Literatura z serii Plus Minus 16, która oprócz przyjemności płynącej z lektury niesie również treści merytoryczne oraz kształtuje postawy i pokazuje współczesne zagrożenia. Tym razem Brata Ostrowicka zajmuje się tematami wyobcowania oraz niskiego poczucia własnej wartości jako problemów mających swoje źródło w rodzinnym domu, w patologicznej rodzinie i stosowanych metodach wychowawczych.

Poznajemy Marcyśkę, uczennicę jednego z najlepszych liceów krakowskich, poważnie podchodzącą do obowiązków szkolnych i wyjątkowo dojrzałą dziewczynę. Pochodząca z małej wsi w województwie świętokrzyskim, nie do końca potrafi odnaleźć się w wielkim mieście. Widoczną różnicę w sposobie zachowania czy ubierania jest w stanie - pracując nad sobą wytrwale - zniwelować, jednak status społeczny i materialny tworzy pomiędzy nią a kolegami z klasy wyraźną barierę. Zresztą Marcyśka w obawie przed odrzuceniem, a także przed pokusami, sama woli zachować dystans, traktując czas nauki wyłącznie jako środek prowadzący do celu. Nie ma też czasu na wspólne pogawędki z koleżankami czy nocne imprezy, bowiem musi zarabiać na swoje utrzymanie. Nie widząc sensu w nauce, rodzice nie są przychylni jej edukacyjnym planom, wspomagając ją sumą, która nie starcza nawet na zaspokojenie podstawowych potrzeb. Również stara ciotka, u której mieszka, nie pozostawia jej zbyt dużo wolnego czasu – bezlitośnie wykorzystuje dziewczynę, czyniąc z niej pielęgniarkę, kucharkę i sprzątaczkę, na każdym kroku podkreślając jej wiejskie korzenie oraz niewdzięczność Marcyśki.

W domu dziewczyna była zła, bowiem wybierała książki zamiast ciężkiej pracy, wolała wizytę w bibliotece zamiast wiejskiej potańcówki, na której mogłaby spotkać odpowiedniego kandydata na męża. W Krakowie dziewczyna również jest zła, bowiem nie spełnia wygórowanych oczekiwań apodyktycznej ciotki. Zdumienie budzi zatem fakt, iż po śmierci staruszki to właśnie Marcysia dziedziczy mieszkanie. I znów jest zła, bowiem zgłasza stanowczy sprzeciw wobec planów sprzedania go i przekazania pieniędzy rodzicom.

Teraz jednak, mając mieszkanie do utrzymania, będzie musiała zmierzyć się z innym rodzajem problemów. Musi znaleźć dodatkowe źródło dochodów, uporać się z nieustannymi wyrzutami sumienia, a na dodatek pogodzić się z obecnością pod wspólnym dachem Anki, koleżanki ze szkoły, głośnej wariatki z własnym zdaniem. Co więcej, przyjdzie jej wybierać pomiędzy fascynacją niepokornym chłopakiem Izem a ułożonym Olafem. I nagle okazuje się, że każdy ma swoje demony, że każdy ma problemy, każdy musi stawać przed określonymi wyzwaniami. I choć różnią się one od siebie, to każdy z nich wywołuje strach przez porażką oraz przed konsekwencjami, wszystkie mogą odmienić życie – również na niekorzyść.

Zła dziewczyna to dowód na to, w jakim stopniu wychowanie determinuje nasze życiowe postawy, umiejętność radzenia sobie z problemami i podejście do życia. Autorka pokazuje jednak, że tak naprawdę ostateczna decyzja należy do nas i to my nadajemy kształt swojej przyszłości, my jesteśmy kowalami swojego losu. Czasami jest trudniej, czasami - łatwiej, jednak nikt inny nie może przejąć tej odpowiedzialności i zdjąć z naszych barków ciężaru związanego z wyborem. To już kolejna powieść Ostrowickiej, która pomaga w trudnym okresie dorastania, która pokazuje różne postawy, która prowokuje do myślenia. Nie ma tu oczywistych sytuacji, klasycznych happy endów czy cudownych zbiegów okoliczności. Na kartach jej książek jest tylko życie – równie brutalne i prawdziwe, jak bohaterowie książki…