Recenzja książki: Zakochane Trójmiasto

Recenzuje: Piotr Piekarski

W Polsce zbiory opowiadań święciły największe triumfy… dobre dwadzieścia lat temu. Opowiadania o miłości, opowiadania kryminalne, opowiadania o przemijaniu, opowiadania o starości – każdy temat i każda okazja była dobra, by opublikować kolejny zbiorek. Niestety, bardzo często do współtworzenia tych antologii zapraszano autorów, którzy zupełnie nie potrafili sobie poradzić z krótką formą – opowiadanie uchodzi zresztą za nawet bardziej wymagającą formę niż pełnowymiarowa powieść. Czytelnicy zrazili się wówczas do zbiorów opowiadań i dzisiaj mówi się, że są to książki „niemożliwe do sprzedania”.

Przeczy temu nowa publikacja, która ukazała się nakładem Wydawnictwa Novae Res. Opowiadania autorstwa dziesięciu pisarzy – przede wszystkim związanych z wydawnictwem – dowodzi, że można dziś wydać antologię nie tylko całkiem równą, ale też mającą spory potencjał, by zainteresować szerokie grono czytelników. Do księgarń książka ta trafia przed Walentynkami i rzeczywiście doskonale sprawdzi się jako prezent na tę okazję. Romantyczna atmosfera i ukazane w niej najróżniejsze oblicza miłości z pewnością poruszą serce niejednej czytelniczki. A może i czytelnika?

Najbardziej poruszające okazuje się opowiadanie Małgorzaty Wardy „Do Ciebie”. Będąca narratorką tej historii Agnieszka opowiada swojej córce dzieje związku z Andrzejem – sąsiadem, który wywodził się z dysfunkcyjnej rodziny. To zarówno opowieść o miłości dwojga ludzi, jak również o największej i chyba najpiękniejszej miłości – tej rodzicielskiej. Warda jest autorką szalenie sprawną warsztatowo i na kilkunastu stronach potrafi czytelnika wciągnąć bez reszty w stworzony przez siebie świat.

Mocno wyróżnia się na tle pozostałych historii opublikowanych w tym zbiorze historia stworzona przez Adriana Bednarka – podobnie jak miało to miejsce w przypadku innej antologii opowiadań Wydawnictwa Novae Res – Pensjonatu pod Świerkiem. Autor pokazuje bowiem, jak daleko może posunąć się człowiek owładnięty miłością. Brutalne, mocne, szokujące – szczególnie na tle pozostałych opowiadań – z pewnością przypadnie do gustu raczej miłośnikom kryminałów czy thrillerów niż romansów.

Z zupełnie innych powodów zwraca uwagę opowiadanie Daniela Koziarskiego. W tej opowieści o poszukującym inspiracji pisarzu, przemierzającym kolejne ulice, najbardziej chyba znać ducha Trójmiasta. Koziarski najbardziej świadomie bawi się słowem, snuje narrację miejscami najbardziej liryczną, miejscami – zaskakująco bliską bruku. Z pewnością nie ma tu ton lukru ani banału typowych „walentynkowych” opowieści.

Jest jeszcze historia stworzona przez Ninę Reichter „Dobre zakończenie”. To opowieść o młodej nauczycielce i „królu powieści obyczajowych”, który samotnie wychowuje syna. Czy pisarz, który znakomicie operuje emocjami w literaturze, równie dobrze poradzi sobie z nimi w życiu?

Pozostali autorzy prezentują swoim czytelnikom dokładnie to, z czego słyną. Agnieszka Lingas-Łoniewska stworzyła opowieść o dwojgu ludziach „z przeszłością” (a może raczej: „po przejściach”?), K.N. Haner skłania pewnego marynarza, by zakochał się w kobiecie z fotografii, u Augusty Docher miłość rodzi się na plaży, u Anny Szafrańskiej – w cukierni, a u Jolanty Kosowskiej – we śnie. Jest i „pierwsza miłość”, miłość nastoletnia, którą poznajemy dzięki Annie Kasiuk. Miłość ukazana w opowiadaniach raz ma bardziej słodki smak, innym razem doprawiona jest odrobiną pikanterii, czasem bywa nieco gorzka. Czasem autorzy zbliżają się do granicy kiczu, raczej jej jednak nie przekraczając, często wyciskają czytelnikom łzy z oczu.

Jest jeszcze jedna rzecz, która łączy wiele zawartych w antologii Zakochane Trójmiasto opowiadań. Autorzy pokazują mianowicie, że zakochać się można zawsze – będąc nastolatkiem, kobietą w kwiecie wieku, rozwodnikiem/rozwódką czy wdowcem. Koniec jednego związku nie musi koniecznie oznaczać definitywnego końca życia miłosnego. Żyjemy coraz dłużej i coraz więcej mamy czasu mamy, by znaleźć miłość. Wystarczy tylko się na nią otworzyć.