Recenzja książki: Witaj na świecie, maleńka!

Recenzuje: mrowka

Fannie Flagg trzyma się w swoich powieściach obyczajowych wykreowanego na potrzeby czytadeł świata, konsekwentnie powraca do małego raju na Ziemi, do Elmwood Springs – wraz z jego charakterystycznymi mieszkańcami: Biedną Tot, Sąsiadką Dorothy nadającą ze swojego domu audycje radiowe, ciotką Elner, wszystkich obdarowującą przetworami z fig, jej siostrzenicą, znerwicowaną Normą oraz mężem Normy – Mackym.

Czytelniczki Flagg z pewnością przyzwyczaiły się już do tej galerii postaci, o których śmierci mówi się w niemal każdym tomie: sympatyczni (choć czasem i irytujący) bohaterowie pojawiają się w wielu książkach z coraz to nowymi pomysłami – a przecież zachowują się za każdym razem tak samo, schematycznie i typowo. Ale tym razem najważniejsza w powieści jest Dena Nordstrom, kobieta, która po wielu latach do Elmwood Springs powróci.

Dena jest dziennikarką – utalentowana, robi karierę w telewizji. Jej szef, Ira Wallace, to człowiek bezwzględny i prymitywny – interesują go tylko skandale, chce wywlekać na światło dzienne brudy rozmówców Deny. Uparty, cwaniaczkowaty zwierzchnik nie dba o etykę – i Dena musi się mu podporządkować, nawet za cenę własnego zdrowia. Czy będzie umiała postawić na swoim? Wallace jest także bezwzględny i niebezpieczny… Dodatkowym wrogiem Deny okazuje się jej własny strach, niepewność przeszłości. Kobieta powinna odkryć sekret matki, żeby móc pogodzić się z rzeczywistością. Bohaterka walczy o sławę i musi też zmierzyć się z doskwierającą samotnością. Wrzucona w wir pracy wpada w alkoholizm, a od problemów ucieka w obowiązku… Ten kontrast między trybem życia Deny a rytmem egzystencji w Elmwood Springs przedstawia w „Witaj na świecie, maleńka” Fannie Flagg. Wszyscy mieszkańcy Elmwood pamiętają Denę jako Maleńką: paradoksalnie, tylko oni mogą zapewnić kobiecie upragniony i tak potrzebny spokój.

Autorka zaprzecza tu mentalności bohaterów: zwykle wścibscy, zjednoczą się w obronie prywatności nowo przybyłej osoby, gwiazdy mediów. W książkach Fannie Flagg małomiasteczkowy spokój łączy się z elementami kryminału. Autorka stawia przede wszystkim na obyczajowość i powolny rozwój wydarzeń, tworzy prozę dla kobiet. Większość „akcji” rozgrywa się tu na poziomie emocji – one są ważniejsze niż fabuła. Flagg ucieka od taniego sentymentalizmu, banał ratuje wiernym odtworzeniem świata, który przestał istnieć. Oryginalność zapewnia jej nietypowe ujęcie tematu, chociaż przy kolejnych powrotach do Elmwood Springs wrażenie autoplagiatu bywa momentami silne.

Wierne czytelniczki Fannie Flagg przyznają chyba, że w prezentowaniu małego miasteczka tkwi niemal cały urok książek: mieszkańcom obce są problemy współczesności, dzięki temu i odbiorczynie mogą zapomnieć o swoich troskach. Flagg charakterystycznie konstruuje swoje opowieści. Podstawą narracji stają się tu zabiegi achronologizacyjne – autorka przed każdym rozdziałem podaje rok, do którego przenosi się akcja. Dzięki temu może w wybranym przez siebie momencie wyjaśniać rozmaite tajemnice bez szkody dla fabuły. Innym krokiem składającym się na czar tych powieści jest indywidualizacja bohaterów: szczególnie widać to na przykładzie Normy i jej histeryczno-nerwicowych rozmów z cierpliwym mężem.

Postacie są tu szkicowane zaledwie kilkoma kreskami, ale już samo to wystarczy, by stworzyć charakterystyczne osobowości. Więcej tu dialogów niż opisów, więcej idealizowanych uczuć niż realnego życia – a mimo wszystko książki Fannie Flagg czyta się z przyjemnością. To równocześnie odskocznia od codzienności, ucieczka w przeszłość. Atutem „Witaj na świecie, maleńka” staje się też optymizm mimo wszystko. Fannie Flagg można lubić albo nie cierpieć. Pewne jest, że powieści tej autorki stają się bestsellerami na skalę światową. Elmwoodzka telenowela to dla Flagg bez wątpienia kopalnia złota. A przy okazji – miła lektura, powieść rozrywkowa dobra na długie wieczory.

Izabela Mikrut