Recenzja książki: Pandemia! Covid-19 trzęsie światem
Recenzuje: Danuta Szelejewska
Od wielu miesięcy ludzkość żyje w stanie wzmożonego stresu, wywołanego pojawieniem się wirusa z Wuhan. Ogłoszony stan zagrożenia dla zdrowia publicznego o zasięgu międzynarodowym wywołał wiele zmian w codziennym życiu. Do rąk czytelnika została oddana lektura na czasie: Pandemia! COVID-19 trzęsie światem, w której słoweński socjolog, filozof i krytyk kultury Slavoj Žižek z bliska przygląda się pandemii, zastanawiając się równocześnie nad jej konsekwencjami. A przyznać trzeba, że czyni to z wyjątkową wnikliwością.
Rozdziały są krótkie, ale treść w nich zawarta jest wyczerpująca. Autor – z charakterystyczną dla siebie trafnością spostrzeżeń – w pierwszej kolejności porusza kwestię prawdziwości przekazywanych informacji oraz zaufania do rządu. Skupia się na negatywnych konsekwencjach paniki. Podkreśla wartość wysiłku i zmęczenia. Dostrzega negatywne zjawisko „burzy stulecia”, czyli zderzenia trzech elementów: wpływu fizycznego epidemii koronawirusa (kwarantanny, cierpienie, śmierć), jej skutków gospodarczych oraz wybuchu przemocy w Syrii. Omawia zagadnienie wirusów ideologicznych (fake newsów, teorii spiskowych, wybuchów rasizmu). Wylicza pięć etapów epidemii (zaprzeczenie, gniew, targowanie się, depresja oraz akceptacja). Rozważa zasadność roli „trzech mędrców” (troje starszych i doświadczonych konsultantów w poszczególnych szpitalach, których zadaniem byłoby podejmowanie decyzji dotyczących reglamentacji opieki). Analizuje konieczność stosowania z góry ustalonych ograniczeń oraz ustosunkowuje się do osobistej odpowiedzialności.
W swoich rozważaniach (całkowicie przekonujących) autor cytuje fragmenty przemówień prezydentów, posiłkuje się przemyśleniami filozofów (zwłaszcza Hegla i Marksa), historyków, psychologów, psychoanalityków (przede wszystkim Lacana), mikrobiologów, epidemiologów, lekarzy różnych specjalności, ekonomistów, pisarzy, filmowców oraz dziennikarzy. Przekazana przez Slavoja Žižka wiedza jest całościowa, konkretna, oparta na sprawdzonych faktach medycznych, gospodarczych, politycznych i ekonomicznych. Zastosowane w tekście zdania obcojęzyczne opatrzono umieszczonym w nawiasie tłumaczeniem na język polski. Cytaty zapisano w formie wcięcia w tekście, co czyni lekturę bardziej przejrzystą. Pomocą służą zamieszczone na końcu książki materiały dodatkowe oraz przypisy, które oprócz typowych wyjaśnień zawierają pozycje bibliograficzne (książkowe i internetowe).
Publikacja Wydawnictwa Relacja warta jest uwagi. Sięgającemu po nią czytelnikowi łatwiej będzie zrozumieć znaczenie pandemii oraz dostrzec jej sens. Dzięki lekturze czytelnik nauczy się żyć w obecnej rzeczywistości, wśród zagrożeń oraz niechcianych obciążeń.
