Recenzja książki: Mama odeszła

Recenzuje: Marta Mosler

Joyce Carol Oates to znakomita amerykańska pisarka, która na swoim koncie ma już wiele prestiżowych nagród: jest laureatką National Book Award oraz PEN/Malamud Award. Ponadto posiada tytuł Roger S. Berlind Distinguished Professor Katedry Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Princeton. Od roku 1978 jest członkiem American Academy of Arts and Letters. W 2003 roku została nagrodzona Kenyon Review Award za osiągnięcia w dziedzinie twórczości literackiej oraz Commonwealth Award za znaczne zasługi dla literatury.

Nie dziwi więc, że kolejna po „Blondynce” (nominowanej do National Book Award) powieść stała się bestsellerem.

„Mama odeszła” to opowieść o poczuciu winy, pamięci, ludzkim sumieniu i zmianie, całkowitej zmianie pod wpływem silnego impulsu – jednego, ale jakże ważnego wydarzenia, które odbija piętno na całym przyszłym życiu głównej bohaterki, Nikki Eaton. Po śmierci swej matki, Nicole przechodzi całkowitą metamorfozę. Z niezależnej finansowo, wyzwolonej seksualnie i niedojrzałej uczuciowo staje się odpowiedzialną, silną i opanowaną kobietą. Dopiero gdy zostaje sama, uświadamia sobie swoje przywiązanie do rodziny.

Często zbyt późno zdajemy sobie sprawę ze straty bliskiej osoby. To właśnie stara się nam przekazać Joyce Carol Oates:

„Widzisz kogoś ostatni raz i nie wiesz, że to ostatni. Potem wiesz tylko jedno: że wtedy o tym nie wiedziałam. Ale nie wiedziałaś, a teraz jest już za późno. I mówisz sobie: Skąd ja miałam to wiedzieć, nie mogłam tego wiedzieć.
Mówisz.”

Ponadto poprzez osobę zmarłej matki, od której zawsze emanowało dobro i szlachetność, autorka ukazuje nam piękno otaczającego nas świata oraz szczęście, które można znaleźć w każdej, nawet najmniejszej rzeczy:

„A gdybyśmy tak byli ślepi jak te kwiaty? Albo te muszle, które są piękne dla ludzkiego oka, ale ślepe na siebie? Tylko że my przecież nie jesteśmy ślepi, widzimy to drzewo, tamte kwiaty. Ja dzięki temu czuję się szczęśliwa, bo na tym polega tajemnica życia.”

Książka dla każdego, kto chce zrozumieć stratę i nie zapomnieć; dla każdego, kto chce zauważać piękno świata; dla każdego, kto chce przezwyciężyć strach i swoje słabości.

„Mama odeszła” znalazła się na liście stu najważniejszych powieści roku 2005 „New York Timesa”.