Recenzja książki: Legendy warszawskie

Recenzuje: Damian Kopeć

Znacie? To posłuchajcie

Legenda w sensie takim jak na przykład legenda o Bazyliszku to opowieść dotycząca życia bohaterów lub wydarzeń historycznych, nasycona motywami fantastyki i cudowności. Legendy warszawskie są zbiorem czterech takich właśnie opowieści, skądinąd dobrze znanych zwłaszcza starszemu pokoleniu. Któż dojrzały bowiem nie słyszał historii o Warsie i Sawie, o syrence warszawskiej, złotej kaczce czy Bazyliszku? Młodsze pokolenie, mocno zanurzone w dominującej kulturze masowej, z pewnością lepiej rozpoznaje Batmana, Teletubisie czy postaci z bajek Disneya niż polskie legendy, osadzone w naszej historii. Jedną z przyczyn ich słabej percepcji może być język używany w starszych wydaniach książek, niezbyt przystosowany do oczekiwań naszych milusińskich. Język z jednej strony pełen rzadko używanych słów i zwrotów, z drugiej – zbyt trudny dla współczesnych, używających polszczyzny prostej, pełnej skrótów i zapożyczeń z języków obcych. Legendy warszawskie są próbą przybliżenia dawnych opowieści poprzez użycie obecnie używanego języka (na szczęście nie potocznego) i formy dostosowanej do dziś żyjącego odbiorcy. Na pewno sprawia to, że tekst będzie dla dziecka bardziej zrozumiały, choć z drugiej strony dla niektórych będzie sprawiał on wrażenie zubożonego, odartego ze specyficznego uroku dawnej, bardziej złożonej i wyrafinowanej polszczyzny. Opowieści sprawiają też chwilami wrażenie – choć może to tylko subiektywne odczucie – pozbawionych magii towarzyszącej kiedyś czytanym tekstom. Są uproszczone, z nierzadko inaczej rozłożonymi akcentami.

Oprawa graficzna Legend warszawskich to nowoczesne ilustracje Anny Batte, oszczędne w formie, nie przesłodzone, czasami – dość abstrakcyjne. Dominują tu „brudne” kolory, na ogół pastelowe, naturalnie kojarzące się ze starą, wypłowiałą książką z czasów PRL-u. Trudno jednoznacznie powiedzieć, na ile książka będzie podobać się małym czytelnikom czy słuchaczom. Ilustracje są w niej raczej dodatkiem do tekstu, który dominuje. Zbiór czterech legend wydaje się spełniać swoje główne zadanie: przybliża mające dawny rodowód opowieści, sięgające do historii i mitów związanych z powstaniem Warszawy.

Książka jest starannie wydana pod względem introligatorskim, ma solidną, twardą oprawę. Może być przyjemną lekturą dla dzieci lubiących opowieści łaczące magię i historię, elementy fantastyki i grozy. Dla dorosłych może być ciekawe zestawienie ponownie opowiedzianych znanych historii i tego, co utkwiło w ich pamięci z dziecięcych lat.