Recenzja książki: Jak przetrwać w dobie zagrożeń terrorystycznych
Recenzuje: mrowka
Po serii ataków terrorystycznych, których bodaj najstraszliwszym przykładem były wydarzenia z 11 września 2001, wzrosło zapotrzebowanie na publikacje podnoszące temat terroryzmu oraz zachowania w czasie zagrożenia. Krzysztof Liedel i Paulina Piasecka stworzyli profesjonalny podręcznik godny polecenia firmom, służbom porządkowym, ale i zwykłym ludziom, którzy chcieliby zapoznać się z procedurami postępowania w razie niebezpieczeństwa.
Dowiadujemy się z tej publikacji, czym jest terroryzm, jak charakteryzować jego poszczególne odłamy, czy – co najważniejsze – jaka bywa rola strachu w manipulowaniu społeczeństwami – te teoretycznie rozważania są ostrożnie ilustrowane współczesnymi katastrofami – między innymi atakiem na WTC. Inaczej mówiąc, autorzy odwołując się do znanej nam rzeczywistości pokazują, jak działa mechanizm terroru. Skupiają się badacze na celach terroryzmu oraz na sposobach działania organizacji terrorystycznych. Poświęcili rozdział zagadnieniom odpowiedzialności karnej za przestępstwa o charakterze terrorystycznym: to wyciąg z decyzji ramowej Rady Unii Europejskiej z 2002 roku o zwalczaniu terroryzmu. Wydzielone graficznie pojawiają się tu definicje, wyliczenia czy zasady postępowania. Ale Liedel i Piasecka dostrzegają nie tylko zagrożenia płynące z samych ataków: przestrzegają też przed metodami werbowania do niebezpiecznych organizacji. Możemy zatem dowiedzieć się, kto jest najlepszym kandydatem na terrorystę, jakie warunki muszą być spełnione, by człowiek zdecydował się na dokonanie samobójczego zamachu.
Pomocne w przyswajaniu wiedzy będzie porządkowanie spostrzeżeń, zbieranie ich i prezentowanie w punktach. Nowym i ciekawym dostrzeżonym przez autorów elementem jest zagadnienie cyberterroryzmu i bezpieczeństwa systemów informatycznych jako jedno ze współczesnych często nieuświadamianych zagrożeń, które zasługuje na większą uwagę. Z pewnością cennym rozdziałem jest „Poradnik zakładnika” – zawiera on „problemy pojawiające się w trakcie porwania i brania zakładników, a także ujawniające się wówczas reakcje psychiczne”. Opisują tu autorzy między innymi syndrom sztokholmski, radzą, w jaki sposób zmniejszyć ryzyko porwania. Wśród specjalistycznych porad znajdują się też… podpowiedzi dotyczące poruszania się poza granicami kraju. Prezentują autorzy kolejne fazy porwania i postawy wobec terrorystów.
Warto podkreślić, że porady zamieszczone tutaj są bardzo ścisłe, zwraca się uwagę także na drobiazgi. Następnym etapem jest przygotowanie zakładników do akcji antyterrorystycznej, przedstawione jako opis zachowań („Bardzo ważne jest psychiczne przygotowanie się do akcji ratunkowej. Należy się liczyć z ogłuszającymi i oślepiającymi wybuchami, chmurami gazu łzawiącego (jeśli zostanie użyty gaz łzawiący, nie wolno trzeć oczu (…) i ogólnym zamieszaniem”). Wyjaśniają twórcy książki postawy ekipy ratowniczej – szokujące dla nieświadomych procedur przypadkowych zakładników. Oczywiście poruszane są tu i kwestie pierwszej pomocy czy przygotowania firm na zagrożenia terrorystyczne. Przydatne mogą być programy ewakuacyjne.
Warto jeszcze wyliczyć zawartość niektórych załączników: to projekt standardowej procedury ewakuacji, postępowanie w wypadku odebrania telefonu z informacją o podłożonej bombie, stopnie alarmowe w Polsce, zbiór cech ułatwiających zidentyfikowanie terrorysty samobójcy i czynniki wskazujące na atak (z użyciem środków chemicznych, biologicznych i radiologicznych). Książka „Jak przetrwać w dobie zagrożeń terrorystycznych” to pozycja bez wątpienia cenna. Pozwala czytelnikom – bez względu na to, czy przypadkowym, czy zainteresowanym tematem – zrozumieć problem terroryzmu, poznać zasady postępowania w sytuacji zagrożenia. Autorzy przedstawiają zagadnienia jasno i przystępnie. To publikacja naukowa, ale klarowna, zrozumiała dla wszystkich.
