Recenzja książki: Eksperyment Isola

Recenzuje: Katarzyna Krzan

Isola to mała, odizolowana od świata wyspa, a na niej dobrze wyposażony, nowoczesny budynek, w którym odbywają się szkolenia. Można tu dotrzeć jedynie łodzią, a i to jest niełatwe ze względu na przybrzeżne skały. To tutaj odbędzie się eksperyment, mający na celu wytypowanie idealnego agenta w tajnym przedsięwzięciu rządowym.

Anna Francis jest zwykłą urzędniczką, której udało się pozyskać środki na pomoc charytatywną dla pogranicznych obszarów Unii, wciąż objętych działaniami wojennymi. Sukces jej działań jest tyleż wielki, co niespodziewany. Nikt w wydziale nie wierzył, że uda jej się ta z góry skazana na porażkę misja. Anna musi wyjechać do peryferyjnego Kyzył-kum, by osobiście dopilnować wydawania unijnych środków na pomoc dla uchodźców. Z dnia na dzień staje się osobą publiczną, bohaterką, w którą wpatrzone są oczy całego świata. Nikt nie wie, jaka jest prawdziwa cena jej popularności i dlaczego sama zainteresowana unika kamer.

Jest to świat niedalekiej przyszłości. Rządy demokratyczne gładko przeszły w dyktaturę. Nie można wykonać żadnego ruchu bez zgody partii i jej Przewodniczącego, który jawi się jako postać wszechstronna i wszystkowiedząca, a zarazem stroniąca od odpowiedzialności, gdy coś pójdzie nie tak. W tym świecie polecenia wykonuje się bez szemrania i zadawania zbędnych pytań. Należy być powściągliwym i wyczulonym na każdym kroku.

Partia postanawia przeprowadzić eksperyment. Odmówić nie można, bo i kto by się na to poważył. Zresztą każdy z uczestników nie ma innego wyjścia, choć powody są różne. Ośmioro wybranych ma przebywać na Isoli, gdzie poddawani zostaną działaniu stresu w ekstremalnych sytuacjach. Anna Francis ma ich dyskretnie obserwować zza ukrytych wewnątrz domu punktów obserwacyjnych. Nagłe zniknięcie Anny z grona kandydatów jest spowodowane… jej upozorowaną śmiercią. Uczestnicy muszą się  zmierzyć z wyreżyserowanym śledztwem w stylu Agathy Christie – zabójca jest wśród nas. Problem w tym, że znikają kolejni uczestnicy eksperymentu, a Anna wszystko widzi z ukrycia.

Autorka jest bezwzględna dla opisywanego przez siebie systemu, pokazując, jak łatwo można wpaść w szpony manipulacji, z których już nie da się wydostać. Eksperyment Isola to powieść interesująca właśnie dzięki pokazaniu mechanizmu płynnego i niezauważalnego przekształcania demokracji w ustrój totalitarny w imię ochrony bezpieczeństwa obywateli. Niestety, wiele symptomów tego procesu można zaobserwować w otaczających nas warunkach. Nie trzeba wybiegać w daleką przyszłość czy snuć Orwellowskich wizji.