Recenzja książki: Dobrawa pisze CV

Recenzuje: Adrianna Michalewska

To już kolejna książkowa pozycja Janiny Lesiak, autorki popularyzującej historie polskich królowych - tych bardziej i tych mniej znanych. Po Annie Jagiellonce i Cecylii Renacie poznajemy Dobrawę Przemyślidkę, czeską księżniczkę, żonę Mieszka I. W podręcznikach historii niewiele znajdziemy informacji na jej temat. Ślub z Dobrawą wprowadził Polskę w orbitę wpływów papieża, uwolnił kraj od pogaństwa, wzmocnił go politycznie i gospodarczo. Do Polski trafiło nie tylko chrześcijaństwo, ale i nowe metody rozwoju i kształtowania państwowości.

Dobrawa była matką Bolesława Chrobrego, którego zabrano spod jej opieki jako małego chłopca. Potem zniknęła w mroku historii, zastąpiona przez znacznie bardziej znaną Odę, pierwszą polską królową.

Lesiak pokazuje nam inne, mało znane wyobrażenie o Dobrawie. Nie jest ona bezwolnym narzędziem w rękach swego ojca, Bolesława I Srogiego, i męża, Mieszka I. Jest zaradną, mądrą kobietą, świadomą roli, jaką jej przeznaczono. Powoli, ale skutecznie przekonuje wojowniczego męża do nowej religii i nowych obyczajów. Tęskni za swoim panieńskim synkiem, Guncelinem, zabranym jej tuż przed ślubem z Mieszkiem. Na obrazie Jana Matejki widzimy ją jako śliczną, pięknie i bogato ubraną dziewczynę, trzymającą w rękach księgę i świecę.

Uroda czeskiej księżniczki jest ważnym elementem opisu postaci. Janina Lesiak pisze o szarookiej blondynce, ubranej w delikatne lny i jedwabie, najpiękniej wyglądającej w czarnym i białym kolorze, które dodawały jej blasku. Była wysoka, wzrostem dorównywała swojemu mężowi, subtelna i pachniała ziołami. Jej komnaty ozdabiały pęki suszonych kwiatów i mech, wyciszający i wygładzający surowe wnętrza. Wraz z Dobrawą do Polski przybył biskup Jordan, a ona sama zadbała o założenie kościołów w Gnieźnie i w Poznaniu.

Odeszła szybko, w nieznanych okolicznościach, pozostawiając po sobie dwoje wybitnych ludzi. Bolesława Chrobrego, pierwszego króla Polski, kraju, który przez swoje małżeństwo przyłączyła do chrześcijańskiej Europy i dziewczynkę, Świętosławę, przypuszczalnie nieślubną córkę Mieszka, którą wychowała na silną i ambitną kobietę, przyszłą królową Szwecji i Danii, bohaterkę wielu skandynawskich sag.

Jeszcze o niej usłyszą – cieszy się, bo lubi myśleć, że przez takich jak Bolko i Świętosława będą ją wspominać. - Zrosnę się z nimi, przykleję się i już mnie nie oderwą. Będę wyglądała zza ich pleców, bo jestem jak posiane ziarno. Ze mnie wyrosną ale będą lepsi, mocniejsi i narobią więcej hałasu niż ja!

Książka Janiny Lesiak to obowiązkowa lektura dla każdego czytelnika, zainteresowanego losami polskich władców. To doskonała pozycja, uzupełniająca wiedzę wyniesioną ze szkoły, pełna ciekawostek, wyjaśniających choćby, skąd się wzięło imię Mieszka, jak budowano książęce dwory, co jadano i jakie panowały obyczaje. Lesiak podaje te informacje nieco beznamiętnie, cicho, spokojnie, jakby z kronikarskiego obowiązku, jakby obserwowała swoją Dobrawę z rogu pokoju, w który siedzi, towarzysząc jej w każdym aspekcie życia.

Dobrawa pisze CV to także urocza historia o miłości matki do dzieci, kobiety do mężczyzny, wzruszająca opowieść o młynach historii, które mielą bezlitośnie, bez względu na nasze uczucia. Bez wątpienia to lektura obowiązkowa dla młodych i starszych.