Recenzja książki: Charlie. Autysta wspaniały
Recenzuje: Danuta Szelejewska
Osoby ze spektrum autyzmu nie zawsze są rozumiane przez otoczenie. Bohater książki Charlie. Autysta wspaniały do takich właśnie osób należy, o czym najlepiej wie Romana Vrede – autorka książki i matka Charliego zarazem. Jej spostrzeżenia warte są uwagi.
Zastosowaną w publikacji formą przekazu są listy matki do syna, które wprawdzie nigdy nie zostały wysłane, jednak omawiając kolejne etapy życia autystycznego Charliego, tworzą spójną całość: przedstawiając całokształt jego życia, służą radą rodzicom dzieci z zaburzeniami intelektualnymi, wychowawcom oraz terapeutom. Poszczególne listy zawierają wspomnienia ukazujące czas przed urodzeniem Charliego, okres ciąży i porodu, stopniowe pojawianie się zjawisk wskazujących na wystąpienie autyzmu, diagnozę oraz terapie, przebieg wizyt lekarskich (bez znieczulenia niemożliwe było nawet plombowanie zębów), ulubione zajęcia oraz zabawki, czas spędzony w przedszkolu, kontakty z rówieśnikami, napady paniki, agresji oraz śmiechu i płaczu, reakcję otoczenia, wspólne wyjazdy, organizację dnia, kształcenie poszczególnych umiejętności, a także naukę czynności samoobsługowych oraz wypracowywanie taktyk ułatwiających dalsze życie.
Książka Charlie. Autysta wspaniały, jako kolejna pozycja z serii Biała plama (łac. terra incognita – ziemia nieznana), pokazuje czytelnikowi stosunkowo mało znany fragment otaczającej rzeczywistości: żyjące wśród nas osoby ze spektrum autyzmu ciągle jeszcze domagają się głębszego poznania. Refleksję, obok ogólnej treści lektury, wzbudzają listy do ludzi, z którymi Charlie zetknął się w różnych okolicznościach swego życia, wywołując nie zawsze ich pozytywną reakcję (zwłaszcza pretensje ze strony rodziców dzieci skrzywdzonych przez Charliego). Wiele do myślenia dają sprawnie wplecione w tekst cytaty pochodzące z repertuaru przedstawień teatralnych, w których Romana Vrede występowała jako aktorka (listę przedstawień i źródła innych cytatów zamieszczono na końcu książki). Pomocą służą również opatrzone siglami fragmenty biblijne oraz obszerne przypisy wyjaśniające.
Publikacja Wydawnictwa Linia (z przewijającym się przez jej karty mottem: ufać! ufać!) pokazuje nieskończoną siłę matki, jej bezinteresowną miłość, cierpliwość, wytrwałość i bezgraniczne poświęcenie, całkowite oddanie temu, kogo się ponad wszystko kocha, pokazuje trudności oraz radości, ale i obawy dotyczące przyszłości (kto zaopiekuje się Charliem u schyłku jego życia, gdy zabraknie matki?). Opowiada Charlie. Autysta wspaniały o woli życia i sile przetrwania, o ufności oraz stopniowym dążeniu do celu, o potrzebie tolerancji, o śmierci i niebie, wreszcie – o stawianiu życiu czoła. Charlie, który potrafi przystosować się do każdej sytuacji, uczy czytelników o wyższości „być” nad „mieć”.
