Recenzja książki: Celibat. Czy nadal go wybierać?
Recenzuje: Danuta Szelejewska
Mający swe początki w spontaniczności celibat został usankcjonowany jako jedyna forma życia duchownego dopiero w XI wieku za czasów papieża Grzegorza VII. Obowiązek celibatu ugruntował Sobór Trydencki (1545-1563), natomiast Sobór Watykański II (1962-1965) potwierdził prawo Kościoła w tym zakresie, podając równocześnie jego uzasadnienie chrystologiczne, eklezjalne i eschatologiczne. W książce Celibat. Czy nadal go wybierać? znalazły się pedagogiczne refleksje profesora psychologii, który – jako kapłan – do zagadnienia celibatu potrafi podejść pod kątem psychologicznym i duchowym.
Stefano Guarinelli omawia poruszoną kwestię w sposób umożliwiający dokonanie wyboru. Oddzielenie perspektywy antropologicznej od teologicznej pozwala na przyjrzenie się zagadnieniu nie tylko pod kątem powołania, ale również ogólnego nastawienia społeczeństwa, często postrzegającego celibat jako opcję dla nieudaczników czy ludzi seksualnie okaleczonych. W analizie, której poddano najczęściej stawiane zastrzeżenia, autor oparł się nie tylko na osobistych przemyśleniach, ale również wziął pod uwagę spostrzeżenia wynikające z długoletniego prowadzenia wykładów oraz towarzyszenia seminarzystom i kapłanom.
Całość zagadnienia została ujęta w czterech interesujących rozdziałach. Krótkie umiejscowienie tematu i postawienie zasadniczych pytań stało się punktem wyjścia do omówienia złożoności ludzkiej seksualności (ze szczególnym akcentem na dowartościowanie relacji z innymi i z samym sobą), a także do podkreślenia konieczności statycznego i dynamicznego poznania siebie. Autor dowodzi, że poznanie głębi osoby na etapie formacji pozwoli dotrzeć Ewangelii do samej głębi osobowości, co jest szczególnie ważne w przypadku kapłana (wszak o nim tu mowa).
Skupiając się na uczuciach w doświadczeniu duchowym, Stefano Guarinelli zmienia nieco perspektywę. Analiza prymitywnych, neurotycznych i dojrzałych mechanizmów obronnych pozwala mu szczegółowo omówić kwestię sublimacji, natomiast przemyślenia zaliczające się do psychologii religii prowadzą do spojrzenia na Boga jako na przedmiot i podmiot oraz uświadamiają potrzebę uczuciowości w relacji z Nim (Słowo Boże, miłość bliźniego). Wszystko to pomoże czytelnikowi w trafnym sformułowaniu odpowiedzi na postawione w tytule książki pytanie: Czy nadal go (celibat) wybierać?
Publikacja wydawnictwa Salwator została skierowana przede wszystkim do wchodzących na skomplikowaną drogę rozeznania powołania, seminarzystów oraz kapłanów. Sięgnąć po nią winni również ci, dla których problemem jest aktualny kształt (czytaj: pozostawiający wiele do życzenia) posługi święceń. Usytuowana na poziomie refleksji pedagogicznej lektura pozwala ustosunkować się do coraz bardziej podważanego stanu bezżeństwa. Pomocą służą końcowe wnioski oraz bibliografia (niestety, tylko w jednym przypadku znalazło się odniesienie do pozycji w języku polskim). Warto również dodać, że refleksje zawarte w książce Celibat. Czy nadal go wybierać? dowodzą, iż kościelne rozporządzenie dyscyplinarne to tylko prawne usankcjonowanie owej formy życia duchownego, bowiem celibat zawsze winien być przyjmowany w wolności i dla Królestwa niebieskiego (Mt 19, 12).
