Recenzja książki: Bajki chińskie czyli 108 opowieści dziwnej treści

Recenzuje: Aleksander Krukowski

Zbigniew Królicki jest autorem wielu książek z zakresu radiestezji, feng shui, psychotroniki i coraz popularniejszej psychologii sukcesu. Jest nauczycielem metody Silvy. Jego wykłady i publikacje od dawna przeplatane są różnego rodzaju baśniami, podaniami, legendami, anegdotami i humorami. Wplatane zostają w narrację jako ciekawy przerywnik służący początkowo celom pragmatycznym, utrzymaniu uwagi audytorium bądź czytelnika, zmniejszeniu dystansu między odbiorcą a nadawcą. Z czasem Królicki zauważył, jak doskonały materiał egzemplifikacyjny stanowią, i uczynił je niemal stałym elementem swoich wykładów. "Bajki" stały się w jego przypadku czymś w rodzaju znaku rozpoznawczego. Po wielu latach i - jak sam przyznaje - namowach, postanowił opublikować ich zbiór.

"Bajki" nie są bajkami. Autor stosuje ten termin dla ułatwienia i świadomy jest swojego nadużycia. Owszem, mamy tu do czynienia z utworami krótkimi, wszak na  312 stronach pomieściło się - wraz ze wstępem - aż 108 "bajek" (co jest inspirowane tradycją buddyjską, gdzie liczba 108 ma specjalne znaczenie). Forma prozy zbliża je oczywiście do baśni (to typowa pomyłka: bajki są utworami pisanymi wierszem), i często teksty zamieszczone w książce "Bajki chińskie dla dorosłych czyli 108 opowieści dziwnej treści" rzeczywiście są baśniami. Ale obok nich zdarzają się anegdoty "z życia wzięte", bardziej rozbudowane dowcipy i tym podobne. To zbiór gatunkowo różnorodny, co w pewien sposób uzasadnia narzucenie im zbiorczej, choć z początku mylnej kategorii "bajek".

"Bajki chińskie" nie są chińskie. A przynajmniej nie wszystkie i nie do końca (zrezygnuję z politycznej neutralności i opowiem się za stanowiskiem nie uznającym Tybetu za region kulturowo chiński). Królicki z resztą nie rozumie "chińskości" w kategoriach geograficznych, a tylko jako pewne określenie synonimiczne do "dziwności" i "tajemniczości", co nie do końca sprawdza się w kontekście przytaczanych przez niego utworów, bo zdecydowana większość z nich ma charakter błyskotliwy, ale nie tajemniczy. Mimo tego dostajemy tu zbiór opowieści, które prowadzą nas od baśniowego świata Dalekiego Wschodu, pełnego mistycznych mędrców, smoków i wojowników, aż po - na przykład - czasy komunistycznej rewolucji w wydaniu raczej europejskim, niż chińskim.

"Bajki chińskie" Zbigniewa Królickiego nie są autorstwa Zbigniewa Królickiego. Przyznaje się on do tego i podaje źródła większości z nich. Przy czym pierwowzór traktuje autor jako inspirację, przerabiając go na własny użytek, co daje styl jednorodny dla całej książki. Wśród inspiracji znaleźli się między innymi Anthony de Mello, Sun Tzu i Paulo Coelho, więc autorzy znani i wydawani na polskim rynku. Obok nich znajdują się anonimowi "bajkodawcy", znajomi Królickiego. Wielość źródeł wpływa na różnorodność opowieści, przez co są one zarazem spójne (stylistycznie) i zróżnicowane (tematycznie).

"Bajki chińskie dla dorosłych czyli 108 opowieści dziwnej treści" to książka, którą czyta się niezwykle szybko. Krótkie utwory sprzyjają lekturze następnych i następnych "bajek". Ograniczenie opisów dynamizuje akcję, a pewność mocnej puenty nie pozwala przerwać lektury. Ciekawe opowieści traktują o tak szerokiej gamie różnych problemów, ludzkich słabości, ograniczeń, namiętności, że każdy znajdzie tam coś dla siebie. A całą resztę też pochłonie z zaciekawieniem.