Recenzja książki: 120 prostych pytań i odpowiedzi. Bóg - Kościół - wiara
Recenzuje: Damian Kopeć
Dla ciekawych, poszukujących, niepewnych, zagubionych
To nie jest takie proste! Jakże często w dyskusjach, wypowiedziach ekspertów prawdziwych i medialnych słyszymy, że coś jest trudne, niełatwe, skomplikowane. Szczególnie wtedy, kiedy ktoś chce nas przekonać o swojej mądrości, wiedzy, doświadczeniu. Czasami celem stwierdzeń o wyjątkowej trudności jest chęć uniknięcia jednoznacznej oceny, rozmycia wartościowania. Czasami za stwierdzeniami, że coś jest proste i oczywiste stoi z kolei chęć przekonania rozmówcy czy słuchacza o jednoznacznej wymowie słów, czynów, myśli, postaw. O tym, że nie można mieć wątpliwości, bo coś z pozoru jest oczywiste.
Pytania postawione w książce 120 prostych pytań i odpowiedzi. Bóg - Kościół - wiara, której autorem jest jezuita Charles Delhez, są proste. To znaczy - prosto sformułowane. Krótkie, zwięzłe, często spotykane. Ich tematyka dotyczy wiary w Boga, Ewangelii, życia i nauczania Jezusa, Kościoła i jego nauczania, praktyk religijnych i treści wiary. Być może wiele z nich (a może tylko niektóre?) zadawaliśmy sobie kiedyś lub zadajemy dziś. Świat współczesny jest światem podważania prawie wszystkiego - zwłaszcza tego, co nie służy niepohamowanemu konsumpcjonizmowi i wolności rozumianej jako prawo do robienia, co się mi podoba. Prawie - bowiem są treści, tematy, które w danym kręgu kulturowym są uważane za oczywiste, niepodważalne, niedyskutowalne i przyjmowane jako aksjomaty (np. prawa człowieka, prawa fizyki). W zachodnim kręgu kulturowym podważa się znaczenie i sens religii, często bezrefleksyjnie wierzy w naukę, w prawdę medialnego przekazu, w postęp i nieuchronność realizacji utopii Nowego Wspaniałego Świata. Wiele osób wiedzę, także historyczną czy religijną, czerpie z popkultury. Z oglądanych filmów, czytanych książek. Wydaje się nam złudnie, że wszystko wiemy, rozumiemy, choć na ogół jest to niezwykle powierzchowne, często naiwne i pełne przekłamań. Także w sferze przekonań religijnych i wiary powierzchowność i bylejakość jest często spotykana.
Podstawowym źródłem wiedzy religijnej jest dla chrześcijanina Pismo Święte, a w jego ramach - Ewangelie czyli Dobra Nowina. Jeśli osoba uważająca się za wierzącą nie sięga po Biblię, to jest jak naukowiec, który nie interesuje się podstawami swojej dziedziny. Nie zwraca uwagi na pozycje klasyczne, nie pogłębia znajomości przedmiotu, uważa, że wystarczą mu własne przemyślenia i to, co płynie w przekazie medialnym czy zawarte jest w literaturze rozrywkowej. Książka 120 prostych pytań i odpowiedzi nie zastępuje Pisma Świętego. Jest opartą na nim i na tradycji Kościoła próbą prostego, nieskomplikowanego hermetycznym językiem teologicznym czy filozoficznym wyjaśnienia ważnych kwestii. Zadawanie pytań, posiadanie wątpliwości jest rzeczą naturalną. I równie naturalne powinno być poszukiwanie odpowiedzi. Kto pyta, podobno nie błądzi. Ale chyba błądzi ten, kto nie szuka odpowiedzi i poprzestaje na samym zadawaniu pytań.
Myślą przewodnią książki jest to, że Bóg jest Miłością, a Miłość - Życiem. Że dla wiary chrześcijańskiej najistotniejsze jest to, co Chrystus głosił jako najważniejszą zasadę życia dla swoich uczniów: przykazanie miłości Boga i bliźniego. Brzmi ono tak prosto, ale jakże często stwarza problemy w realizacji w codziennym życiu. Większość pytań i odpowiedzi w tej książce nie dotyczy jednak konkretnych, trudnych sytuacji życiowych, lecz różnorakich dylematów, rozterek, wątpliwości, które pojawiają się w życiu osoby wierzącej. Pytań o sens zła, cierpienia, rozmaitych praktyk religijnych, wysiłku, pracy nad sobą. Pytań o sens tradycji i kształt Kościoła, o obowiązujące w nim zasady. Odpowiedzi udziela zakonnik, pracujący jako dziennikarz i wykładowca, człowiek, który ma świadomość, że nie zawsze wszystko można wyczerpująco i ostatecznie wyjaśnić. Że jest w naszym życiu miejsce dla tajemnicy, która pojawia się zresztą nie tylko w religii, ale i w nauce. Pokora, świadomość własnej małości i ograniczonej wiedzy wpływa na przekaz zawarty w odpowiedziach autora książki.
Osobom o rozległej wiedzy wydawać się może, że nie potrzebują już odpowiedzi na różne pytania. Wszak tak wiele wiedzą. Życie uczy nas, że czasami prostota pewnych stwierdzeń, odkrycie głębokiego sensu w nieskomplikowanych zdaniach może być przełomem w życiu. Z tego punktu widzenia książkę można polecić wszystkim. Zarówno tym, którzy dopiero szukają odpowiedzi, jak i tym, którzy mają poczucie, że prawie wszystko już wiedzą. Zresztą, czy solidna wiedza owocuje wielką pewnością siebie? Czy człowiek mądry nie powtarza raczej za Sokratesem Scio me nihil scire (wiem, że nic nie wiem)? Wszak dopiero szeroka wiedza umożliwia dostrzeżenie obszaru własnej niewiedzy. Dopiero wejście na szczyt wysokiej góry zmienia perspektywę, uświadamia, jaka jest nie tylko najbliższa okolica, ale i odległe obszary. Z tego punktu widzenia warto sięgnąć po publikację 120 prostych pytań i odpowiedzi. Bóg - Kościół - wiara. Po niezbyt obszerną, napisaną prostymi słowami, zrozumiałą dla każdego książkę.
