Unikalny film o historii harcerstwa

Na marginesie wolnościowych rocznic...

Nie ma wolności bez … skautingu.

Nie pamiętam już który to był rok i miesiąc, 1985, 1986, a może następny. Z pewnością przed 1989. Późna jesień lub początek zimy i ta dziwna pora nadania filmu długo po północy. Wiadomość o nim przekazywana była pół konspiracyjnie: „włącz w nocy program 1 TVP będzie film o skautingu….” . W drukowanych programach telewizyjnych był tylko zapis: Film dokumentalny (bez tytułu i informacji o treści).

To było niewiarygodne! Od 1948 r od zerwania przez Naczelnictwo ZHP związków ze skautingiem przez wszystkie lata socjalizmu był to temat tabu lub co najwyżej można było mówić o nim źle… Brakowało o skautingu książek i rzetelnej wiedzy nie tylko o czasie współczesnym, rozwoju i aktywności tego ruchu, ale także o okresie II RP i polskich sukcesach oraz osiągnięciach na arenie skautowej. Lewicowi historycy i partyjni działacze ZHP wyłuskiwali z historii harcerstwa te fakty, które pasowały im do uwiarygodnienia zmian ideowo-organizacyjnych, opieki PZPR, przynależności do federacji komunistycznych związków młodzieży, a w perspektywie pionierskiego charakteru organizacji. I oto nagle po "nocy stanu wojennego", pojawia się film dokumentalny o twórcy, założeniach i ponadczasowych wartościach skautingu…. Wówczas jeszcze nie polskiego, ale pokazującego, że miejsce harcerstwa jest po „tamtej stronie”, wśród wielkiej, światowej rodziny skautowej. Na filmie widać wyraźnie liczne flagi polskich harcerzy witających Baden Powella podczas światowego zlotu skautów, Jamboree, w Vogelenzang w Holandii w 1937 roku. 

Musiało upłynąć jeszcze wiele lat, by w 1996 roku ZHP został przyjęty (powrócił) do Światowej Organizacji Ruchu Skautowego. Nie był to powrót łatwy, automatyczny. Trzeba było obrad Okrągłego Stołu, rozpadu PZPR, zmian i demokratyzacji życia politycznego w kraju, wolności w decydowaniu o jego losach i kształcie zachodzących zmian. Partyjne (post-partyjne) władze ZHP musiały jeszcze dokonać zmian statutowych organizacji, by były zgodne w pełni z wymogami WOSM. W czerwcu 1995 roku Nadzwyczajny Zjazd ZHP dokonał niezbędnych zmian. 

17 stycznia 1996 roku w wyniku głosowania została podjęta jednogłośnie decyzja o powrocie ZHP do Światowej Organizacji Ruchu Skautowego. 7 marca Biuro Światowe WAGGGS poinformowało ZHP o ponownym przyjęciu do Światowego Stowarzyszenia Przewodniczek i Skautek. 

Emitowany przez TVP, po zniesieniu stanu wojennego, dokument nie tylko zwracał uwagę na wartość idei skautowej ale także wzbudzał nadzieję wśród tych instruktorów dla których oczywistym był powrót i udział harcerstwa w Światowej Organizacji Ruchu Skautowego. Warto obejrzeć nagrywany przed laty na taśmę magnetowidową film lub sięgnąć do jego wersji telewizyjnej. To też "okruch" naszej wolnościowej historii.

Hm. Wojciech Śliwerski

Oficyna Wydawnicza Impuls poleca nową serię reprintów harcerskich z lat 1911-1939 pt. "Przywrócić Pamięć".