Szofer
Peter Berling

 Peter Berling  - to niemiecki aktor, producent filmowy i pisarz tworzący barwne opowieści poświęcone tajemnicom średniowiecznej mitologii, magii, mistycyzmu, religijnym motywom ze Świętym Graalem na czele. Tym razem autor ten pokusił się jednak o książkę zupełnie inną wyjątkową, przepełnioną nie tylko ową mroczną mitologią, ale także i wstrząsającym obrazem rodzącego się zła, zła nazizmu w latach 30 - tych ubiegłego stulecia... Książka ta nosi tytuł "Szofer" i ukazała się w naszym kraju nakładam Wydawnictwa W.A.B.

 Fabuła tej opowieści skupia się na losach pewnego młodego, inteligentnego i obdarzonego wyjątkowym darem uwalniania od bólu innych ludzi Szwajcara - Maxa Wittachera, który to na wskutek pewnego przypadkowego zbiegu okoliczności, dostaje się w kręgi ówczesnych europejskich  środowisk ezoterycznych. Z czasem, zostaje on zaufanym kierowcą jednego z największych oprawców tamtych czasów - Reinharda Heydricha, służąc mu nie tylko jako szofer, ale także i jako jego fizjoterapeuta. Jego oczyma obserwujemy rodzące się i rosnące w siłę szaleństwo nazizmu, jak i również odkrywamy rolę Świętego Gralla w planach najważniejszych niemieckich elit SS, którym to  moc legendarnego kielicha ma zapewnić siłę i władzę absolutną...

 Dzieło Petera Berlinga stanowi pozycję wielowymiarową, oferującą sobą tak naprawdę kilka ważnych, ciekawych i niezwykle inteligentnych aspektów przedstawianej tu historii. Otóż przede wszystkim jest to bardzo intrygująca relacja o burzliwych losach głównego bohatera - Maxa, który za sprawą swojego zawodu i nadprzyrodzonego daru polegającego uwalnianiu ciała od bólu, staje się świadkiem i uczestnikiem niezwykłych i najważniejszych wydarzeń w nazistowskich kręgach władzy. Jego wątek oferuje nam przygodę, namiętności i moc dramatycznych emocji, które kierują jego życiem. Drugim ,nie mniej ciekawym aspektem tej lektury, jest jej ezoteryczna, mistyczna, niemalże wręcz baśniowa aura, odwołująca się do poszukiwania Świętego Gralla, wiary w jego moc i prób wykorzystania owego artefaktu przez SS za sprawą przerażającego spisku, który pochłania sobą mnóstwo ofiar... Wreszcie książka ta oferują nam również niezwykle mocne, bezkompromisowe, szokujące spojrzenie na ówczesne Niemcy i ich szaleńczy marsz ku zniewoleniu świata, w oparciu o chorą ideologię Hitlera i jego fanatycznych towarzyszy. To historia o złu w niespotykanej dotąd postaci, która to dotyka zarówno samego Maxa, jak i jego najbliższych...

 "Szofer" to powieść, która w równym stopniu zachwyca, co i sprawia swoją lekturą trudność w jej odbiorze. Zachwyca nas barwną fabułą, intrygującymi bohaterami, wyjątkowym klimatem tego dawnego świata, jak i również pięknym, niemalże poetyckim językiem. To wszystko czyni nasze spotkanie z dziełem niemieckiego pisarza czymś bardzo absorbującym, ciekawym, różnym od szeregu innych lektur w dzisiejszym świecie. Niemniej, przy tym wszystkim lektura tej powieści nie należy do łatwych, gdyż wymaga od nas wielkiego skupienia, uwagi, zaangażowania w to co czytamy, jak i zaakceptowania stylu i pomysłu Petera Berlinga na tę książkę. A te są dość ekstrawaganckie, gdyż operujące zupełną dowolnością form, konwencji, literackiej stylistyki, nie mówiąc już o języku, który to owszem jest piękny, ale też i bardzo artystyczny, wzniosły, ekstrawagancki. To wszystko przekłada się na pewną trudność przebrnięcia przez pierwsze rozdziały, ale gdy już uda się nam tego dokonać, to wówczas opowieść ta wynagradza nam to poświecenie z wielką nawiązką...

 Bardzo silną i ważną stronę tej opowieści stanowią jej bohaterowie, z Maxem na czele, ale także i innymi postaciami z drugiego planu. I tak oto nasz tytułowy szofer to niezwykle inteligentny, tajemniczy, choć także i dość naiwny młodzieniec, który dopiero z upływem kolejnych lat dojrzewa, dorasta i zaczyna rozumieć świat, w jakim to przyszło mu się obracać. Z pewnością jest to intrygująca, ale też i budząca dość skrajne emocje postać, którą można polubić, ale też i równie łatwo się nią zirytować... Równie intrygująco przedstawia się tu kwestia z kilkoma młodymi paniami - a ściślej rzecz ujmując siostrami  Panchaud - Adelheid i Charlotte, których to barwne losy również wypełniają tę opowieść. Otóż są to bardzo mądre, bystre i umiejące wykorzystywać swoje największe zalety i atuty dziewczęta, reprezentujące stan i charakter ówczesnych elit, jak i również budzące gorące porywy męskich serc... I wreszcie warto wspomnieć tu o Reinhardzie Heydrichu - zimnym, bezwzględnym, piekielnie inteligentnym człowieku, którego poznawanie także i od prywatnej strony, stanowi naprawdę wyjątkowo interesujące i poruszające doświadczenie. Oczywiście, również i pozostałe postacie wnoszą wiele dobrego i intrygującego w tę opowieść, choćby z tajemniczym badaczem arturiańskich legend - Otto Ranem, na czele...

 Na bardzo wielkie słowa uznania zasługuje tu również kreacja tego literackiego świata, jaki to rysuje się przed naszymi oczyma na kartach tej opowieści. To świat przedwojennej arystokracji i wojennych nazistowskich elit, który oczarowuje, porywa, momentami wręcz przytłacza swoim realizmem. Peter Berling oddał tu bowiem nie tylko ducha, klimat i charakter tamtych czasów, ale również i jego codzienność, choćby pod postacią obyczajów, zwyczajów, języka, manier... Oczywiście, zupełnie inaczej odbieramy życie przedstawicieli majętnych rodów i tajemnych środowisk ezoterycznych, a inaczej członków najwyższych władz partyjnych i wojskowych w SS. Ten pierwszy obraz bardzo nam imponuje swoim przepychem, lekkością odbierania życia i swoistą naiwnością w postrzeganiu świata, drugi zaś wywołuje w nas najprawdziwsze przerażenie tym, jacy byli i jak postrzegali rzeczywistość tacy szaleńcy jak Heydrich, Himmler i  Hitler... Obie te wizje tworzą wspólnie kompletny, wyjątkowy i niezwykle ciekawy dla nas obraz, którego to odkrywania strona po stronie, stanowi zaprawdę niezwykłe doświadczenie...

 Ważne miejsce w tej opowieści zajmuje także owa ezoteryka, odnoszącą się do legendy Świętego Graala, zawartej m.in. w przypowieści o Parsifalu, stworzonej przez średniowiecznego niemieckiego poetę - Wolframa von Eschenbacha. Na całe szczęście, owa warstwa została ukazana tu bardziej w charakterze szaleńczych wierzeń, pragnień i przekonań pewnych europejskich środowisk zajmujących się tą kwestią, aniżeli stricte "nadnaturalnych" wydarzeń i faktów, których tu raczej nie uświadczymy. Niemniej, owa aura tajemnicy, mistyki, baśniowej magii jest tutaj bardzo wyczuwalna, przez co też cała ta opowieść nabiera naprawdę wyjątkowego, nieco onirycznego charakteru. Ponadto nie muszę chyba dodawać, iż dla miłośników średniowiecza i ówczesnej kultury, wątek ten stanowi naprawdę bardzo smakowity kąsek...:)

 "Szofer" to powieść, która zachwyci miłośników przygody, namiętności i historii o przewrotności ludzkiego losu, jak i również tych nieco bardziej twardo stąpających po ziemi czytelników, którzy będą zachwycenie historyczną, polityczną i wojenną naturą tej książki. Naturą, ukazującą nazistowską władzę od samego środka, czyli punktu widzenia okazującego się chyba jeszcze bardziej przerażający, niż ten z zewnątrz. Jednak to właśnie dzięki temu, tej rozpiętości, różnorodności i wielokierunkowości treści, emocji i wątków tej opowieści, staje się ona dla nas tak intrygująca, nieodgadniona, warta poznania i wielokrotnego przemyślenia, już po dotarciu do jej ostatniej strony. To mądra, odważna, wyjątkowa i nie często spotykana lektura w dzisiejszych czasach, którą tym bardziej polecam wszystkim tym czytelnikom, którzy lubią być wciąż zaskakiwani współczesną, inteligentną i wartościową literaturą.