Schronisko
Marika Krajniewska

Do schroniska trafiają nieszczęśliwe zwierzęta. Takie, które nie mają domu, dla których brakło miłości. Schronisko jest miejscem, gdzie mogą liczyć na jedzenie, ciepły kąt i odrobinę miłości. Dla niektórych jest szansą – na nowy dom, na lepsze życie, na prawdziwą miłość.

W książce Mariki Krajniewskiej schronisko ma inną wymowę, staje się metaforą, trampoliną do powrotu do normalnego życia. Jednak najpierw jest osiedle w wielkim mieście. Świat mieszkań z wielkiej płyty, gdzie w oknach wiszą śnieżne firanki, które ukrywają wzajemną obcość, niezrozumienie i obojętność wobec bliskich sobie niegdyś ludzi. Główny bohater nosi przezwisko Chemik, jest studentem chemii, który w wolnym czasie pracuje w schronisku. Chociaż tam jego pomoc przynosi efekty, bo w domu od lat jest tak samo. Matka, wciąż młoda, ale zaniedbana kobieta, pogrążona jest od lat w alkoholowym nałogu. Nigdy nie podniosła się po przedwczesnej śmierci męża, szukając ucieczki od żałoby w alkoholu tak skutecznie, że prawie zapomniała, że ma dwójkę dzieci. Domowe obowiązki spadły na barki Chemika, przed którym rysuje się kariera naukowa. Jest jeszcze Weronika, licealistka, marząca o karierze wokalistki, która właśnie przeżywa swoją pierwszą wielką miłość. I coraz częściej zagląda do blaszanego garażu, gdzie można dostać narkotyki.

Tę dysfunkcyjną rodzinę dotyka kolejna tragedia  - Weronika odbiera sobie życie. Matka całkowicie odsuwa się od syna, chociaż ten przez całe życie zabiegał o jej uwagę, chowając kolejne butelki z alkoholem. Chemik staje się przez to jeszcze bardziej ponury i zamknięty w sobie. Odrzuca nawet miłość. Za to w jego umyśle rodzi się plan zemsty na Pawle, lokalnym dilerze prochów i … ukochanym Weroniki, dla którego dziewczyna okazała się tylko jednorazową przygodą.

Atmosfera „Schroniska” jest ponura jak listopadowy, deszczowy dzień. Narratorem jest Chemik i w ten sposób mamy możliwość, by poznać jego myśli. A ten młody chłopak zdaje się mieć świetne zadatki na psychopatę i socjopatę, bo w schronisku, w którym pracuje jest takie miejsce, do którego nikt nie zagląda, gdzie można kogoś więzić, gdzie można wymierzyć własną sprawiedliwość. Czy Chemik podąży drogą zemsty?

W tej krótkiej powieści, właściwie powiedziałabym, że to raczej opowiadanie, monolog głównego bohatera mamy obraz ludzi owładniętych różnymi nałogami i to takimi, które mają najbardziej destrukcyjny wpływ na życie człowieka oraz jego bliskich. Jednak czyn Chemika wobec Pawła przyniesie tak pozytywny skutek, że już obydwaj, razem, w ramię w ramię, niedawni wrogowie, ale jeszcze nie przyjaciele- raczej sojusznicy rozpoczną wspólną walkę o dusze i życie kolegów z osiedla.

Ta historia napisana jest prostymi słowami i krótkimi zdaniami. Nie w niej wielu opisów i  wielostronicowych przemyśleń bohatera. Przypomina, że nałóg nim zniszczy życie, na początku zabiera duszę. I dotyka także osoby bliskie. Kiedy kolejni koledzy Chemika i Pawła drakońską metodą przypominają sobie świat bez prochów, dostrzegają wszelkie uroki życia – wraca postrzeganie zmysłowe, odczucia fizyczne inne niż głód kolejnej działki czy kieliszka, na nowo odżywają zapomniane zainteresowania, wraca jasność myślenia ( rozwiązują krzyżówki, czytają).

Chociaż w świetle prawa Chemik poniesie karę za swój czyn, to nikt go nie potępi. Słowa obrony płyną z ust tych, w których imieniu prawo wydaje na Chemika wyrok. Na sali sądowej oskarżony chłopak dostrzega swoją matkę – trzeźwą i odrzuconą dziewczynę, która spodziewa się jego dziecka. Chemik zrozumiał, że i dla niego jest nadzieja, odnalazł upragniony spokój.

„Schronisko” Mariki Krajniewskiej na początku jest ponurą historią o świecie zdominowanym przez narkotyki, alkohol i przypadkowy seks. To świat pustki i beznadziei ludzi, których życie i bliscy już skreślili na ich własne życzenie. Przypomina thriller o człowieku ogarniętym obsesją zemsty, który będzie dotąd mścił się za krzywdy, aż sam stanie się krzywdzicielem. Na szczęście tak nie jest. Jest w tej książce sporo nadziei - w dobro i siłę wewnętrzną człowieka. Autorka przypomina, że nałóg potrafi upodlić człowieka bardziej niż inny człowiek. Jeśli obok jest wsparcie i silna wola, to uzależniony człowiek potrafi odnaleźć w sobie siłę, by wyjść na prostą.

Lektura tej książki nie zajmuje długo czasu. Do połowy atmosfera jest bardzo ponura, tak przesiąknięta ludzkim nieszczęściem i beznadzieją, że miałam ochotę odłożyć ją na półkę bez doczytania do końca. Jednak warto dać tej książce szansę. Nie odkrywa żadnej nowej prawdy, ale mimo wszystko daje do myślenia.