Saudyjka za kierownicą
Manal asz-Szarif

Manal al szarif to zwyczajna kobieta, ktorej działania urosły do rangi symbolu. Przypadkowo zapisałą się w ludzkiej świadomości jako aktywistka i działaczka społeczna, tylko dlatego ,że postanowiła jeżdzić po Arabii Saudyjskiej samochodem, co jest zakazane przez islamską tradycję. Reperkusje jej czynu były poważne, gdyż została w nocy zaaresztowana i osadzona w więzieniu. Na szczęście obecnie siła są media społecznościowe, Twitter i inne metody informowania mediów o nieprawnym aresztowaniu i w świat poszła informacja. Bycie a centrum życia publicznego na szczęście niejako zapewnia pewną ochronę, i autorka wiedziała, że ma przyjaciół. Jednakże zaaresztowana zostawiła małego synka, jako rozwódka nie była osobą wygodną reżimowi.
Kobieta wspomina swoje dotychczasowe życie, rodziców, już rozwodników, którzy się pokochali. matka, Libijka z bogatego plemienia zostawiła małego synka pod opieką ojca po rozwodzie, osiadła w Mekce
Dowiadujemy się o wariactwach arabskiego systemu religijnego, gdzie kobieta sama nie może wychodzic, kupować domu bez mahrama, czyli opiekuna (nawet czasem to nastoletni synowie przejmują ten obowiązek od starszych krewnych).
Przesłuchanie miało ją złamać, a śledczy chcieli się dowiedzieć, kto stoi za organizacją ruchu Women2drive.
Kobiece więzienie to okropne warunki jak chłód, wędrówki karaluchów, smród, pot i tłok. Inne osadzone ciągle gadają. Więzienie główne w Ad-dammam. Nuda i pustka w więzieniu, podeptana godność przy oględzinach. Pomocna Saudyjka Nuwajar o zeszpeconej blizną twarzy odstąpiła jej materac.
Manal była piątym dzieckiem, a trzecim, które przeżyło, miała siostrę Munę, brata Muhammada. To matka najczęściej znęcała sie nad dziećmi, biła je by dobrze się sprawowały i spowodowała kilka blizn u córki. Manal miałą tempreament.
Opisuje, że traumatyczne było pierwsze krwawienie, gdyż odseparowano ją od kuzynów i brata. Dziewczynki padły tez ofiarą obrzezania gdy miały parę lat. Religia oznaczałą dla nich ograniczenia, upokorzenia i wieczną pokutę za bycie kobietami.
Nastoletnia Manal przeszła przez okres żarliwej religijności, tropiła zakazane i grzeszne zachowania rodzeństwa, jej koleżanka spaliła nawet Barbie. Duszące wolność zlanie się edukacji i religii, ich powiązania oznaczały ścisła kontrolę nad uczniami, wymazywanie przejawów wolności i zduszenie nieprawomyślności
Poznajemy zwyczaje religijne, nakazy dotyczące ramadanu, drogę edukacji. maral pracowała dla koncernu który preferował zachodni styl pracy, nie wprowadzał restrykcji. Niestety za rozmowe z kolegami przyczepiono jej łatkę puszczalskiej. Kilka zrazy aresztowana za filmiki na YOUTubie jak prowadzi pojazd. Mąż (pierwszy) na etapie zakochania i zaręczyn otaczał ją opieką, forsował równouprawnienie, po ślubie zmienił się w tyrana, który chciał ja zamknąć w złotej klatce.

Los kobiet żyjących w Arabii Saudyjskiej dla nikogo właściwie nie jest już tajemnicą. Konieczność podporządkowania się mężczyźnie, gorsze możliwość, przebywanie na (zawsze) straconej pozycji- to jedynie kilka elementów charakterystycznych dla ich codzienności. Mimo że na ten temat powstało już sporo publikacji, nie znaczy to jednak, że przestał on szokować lub zaczął wywoływać obojętność. Nie, wręcz przeciwnie.

Po historię Manal sięgnęłam z ciekawości i chęci przekonania się, jakie wydarzenia doprowadziły do jej konfrontacji z władzami. Koniecznie pragnęłam się dowiedzieć, jak daleko posunęła się w celu udowodnienia, że kobieta nie jest w niczym gorsza od mężczyzny i podobnie jak on ma prawo do normalnego życia, nieregulowanego zbiorem absurdalnych nakazów. W jej pojęciu jedną z takich niedorzecznych i narzuconych bezpodstawnie zasad jest niemożność kierowania przez kobiety autem. Choć kwestia ta nie została uregulowania w kodeksie drogowym zbiór powszechnych norm uznaje ją za obowiązującą.

Na kolejnych stronach powieści autorka przytacza wiele problemów związanych z tym tematem. Kobiety powinny bowiem przemieszczać się jedynie w towarzystwie opiekunów lub korzystać z taksówek. Nikogo nie interesuje, że takowy opiekun nie ma czasu, chęci lub sposobności pomóc, a taksówek brakuje lub ich kierowcy wykorzystują sytuację. Co ciekawe, jazda taksówką w przewrotny sposób traktuje przepis, że kobieta nie powinna przebywać sama w obecności obcego mężczyzny. Te dziwaczne zakazy i normy sprawiły, że Manal postanowiła zawalczyć o swoje prawa i przeciwstawić się temu, co od zawsze uznawano za coś normalnego.

Książka w dużej części traktuje o tym, jak jej autorka doprowadziła do sporu z władzami, ściągając na siebie gniew, obelgi i groźby. Mimo że sprawa ściśle dotyczyła przepisów związanych z ruchem drogowym, nie obyło się również bez policji religijnej i pobytu w więzieniu. Bardzo się cieszę, że Manal nie tylko postanowiła zawalczyć, ale także szczegółowo opisała swoją historię. Podczas lektury towarzyszyły mi rozmaite emocje, obejmujące zarówno złość i poczucie niesprawiedliwości, jak i dumę i przeświadczenie, że cała sprawa warta była poświęcenia.

Choć w dużej części powieść poświęcona została kwestiom związanym z kobietami za kierownicą, to jednak temat ten w dużej mierze stanowi punkt wyjścia dla głębszych rozważań. Autorka bowiem chętnie, szczerze i wiarygodnie opowiada o tym, jak wyglądało jej życie, zanim doszło do konfliktu z władzą. Nie ukrywa faktów dotyczących trudnego dzieciństwa, a z jej opowieści wyłania się portret kolejnej uciskanej kobiety, której doświadczenia wyniesione z dzieciństwa i młodości w dużym stopniu wpłynęły na to, jakąś stała się osobą.

Duże wrażenie zrobiła na mnie również sama Manal. Możemy sobie tylko wyobrażać, jak trudno jest w takim kraju przeciwstawić się mężczyźnie, ściągając na siebie gorzkie słowa, przemoc, nieprzychylność i obawiając się konsekwencji. A jednak autorka książki postanowiła spróbować zdobyć to, na czym tak mocno jej zależało, zaryzykowała wszystko i spotkała ją za to surowa kara. Nie jest łatwo walczyć o siebie i swoje marzenia, szczególnie w takim miejscu.

„Saudyjka za kierownicą” to ważna, pouczająca i dająca do myślenia lektura. Napisana realistycznie i przejmująco, ale przy tym bardzo lekko i intrygująco. Wspaniale czytało mi się o życiu Manal, a pokonując kolejne rozdziały nie raz pomyślałam, że można pogratulować jej odwagi i konsekwencji. Serdecznie polecam.