Plac Waszyngtona i inne opowiadania
Henry James

Po raz pierwszy sięgnęłam po jedno z dzieł jednego z najznakomitszych anglojęzycznych powieściopisarzy - Henry’ego Jamesa. A właściwie nie jedno tylko kilka, bo książka ta to zbiór dziewięciu opowiadań. Autor ukazuje nam obraz amerykańskiego społeczeństwa drugiej połowy XIX wieku, opowiadając nam historie rodzin, pojedynczych ludzi i w genialny sposób przedstawiając studium socjologiczne tamtych osób. Książka jest napisana niezwykle pięknym, kwiecistym językiem. Poznajemy emocje, rozterki i problemy jakie targają bohaterami opowiadań. Obserwujemy jak popełniają błędy, jak próbują być szczęśliwi, ale czasami otoczenie, które narzuca ograniczenia uniemożliwia im to. 

Najdłuższym, moim zdaniem najciekawszym opowiadaniem tej książki to tytułowy „Plac Waszyngtona”. Opowiada o konflikcie między nudną, ale słodką córką a jej genialnym, pozbawionym emocji ojcem. Fabuła powieści opiera się na prawdziwej historii przekazanej Jamesowi przez jego bliską przyjaciółkę, brytyjską aktorkę Fanny Kemble.

Główną bohaterką jest Catherine, która zakochuje się w Morrisie Townsendzie. Mężczyzna chce się z nią związać i mami ją obietnicami wiecznej miłości, jednak jego pobudki nie wynikają z czystego uczucia, a z perspektywy finansowych korzyści, które wynikały z poślubienia dziewczyny. Ojciec Catherine od razu domyśla się motywów jakie kierują zalotnikiem i przez to jest mu bardzo nieprzychylny. Lecz nie potrafi się porozumieć ze swoją córką. W swoich stosunkach jest okrutny dla swojej bezbronnej i kochającej córki. Gdyby lekarz popełnił błąd w ocenie bezwartościowego Townsenda, byłby tylko zwykłym złoczyńcą. Jego serce zmarzło po śmierci jego pięknej i utalentowanej żony i przez to jego relacje z córką nie należą do zdrowych. 

Przez całą powieść obserwujemy powolny, ale nieomylny rozwój Catherine w kierunku niezależności i mądrości. Catherine stopniowo rośnie w całej opowieści, ostatecznie zyskuje umiejętność prawidłowego osądzania swojej sytuacji.

W opowiadaniach Henry’ego Jamesa poznajemy problemy uczuciowe bohaterów, do jakich niezdrowych sytuacji potrafi doprowadzić żądza pieniądza i jak skomplikowane są relacje międzyludzkie. I choć akcja wszystkich dziewięciu powieści dzieje się w drugiej połowie XIX w., ponad 150 lat temu, to problemu te do dziś się nie zdezaktualizowały, a opowiadania te zmuszają nas do zastanowienia się nad rolą pieniądza w życiu człowieka i różnych formach miłości, która nie zawsze jest prosta i oczywista, a czasami potrafi bardziej ranić niż prawdziwie kochać.