Od filozofii dzieciństwa do dziecięcej filozofii życia
Maria Szczepska-Pustkowska

Ocena: 0 (0 głosów)

Polecana książka dr Marii Szczepskiej- Pustkowskiej składa się z czterech rozdziałów, które prowadzą czytelnika od najbardziej ogólnych kwestii związanych z badaniami nad dzieckiem i dzieciństwem ku szczegółowym analizom skoncentrowanym na tym fragmencie dziecięcej filozofii życia, w którym odnajdujemy dziecięce światy wartości i wyrastające z nich obrazy władzy. Już sam tytuł opracowania Od filozofii dzieciństwa do dziecięcej filozofii życia. Casus władzy (i demokracji) sygnalizuje rozległość prezentowanej tu przestrzeni myślowej, z pogranicza filozofii dzieciństwa, pedagogiki ogólnej i politologii.

Rozdział I, zatytułowany Studia nad dzieciństwem - szkic przestrzenny, obejmuje obszerną problematykę studiów skoncentrowanych na dziecku i dzieciństwie. Sięga ku ich początkom i tworzącym je prekursorom, próbuje uchwycić ich granice dawne i obecne, rozróżniając przy tym filozofię dzieciństwa i badania nad nim.

Rozdział II pt. Od dziecka jako projektu do dziecka-filozofa prezentuje trzy pedagogiczne wizje dziecka i dzieciństwa, które pośrednio zostały wyprowadzone z modeli wychowania stworzonych przez szwajcarskiego pedagoga Hansa Saner i poddane namysłowi przez Bogusława Śliwerskiego w książce Pedagogika dziecka.

W tej części przedstawiono analizę badań prowadzonych w grupie młodych ludzi w Polsce i w Szwecji, a dotycząca ich obrazu życia społeczno - politycznego, rozumienia znaczenia i funkcji władzy formalnej i nieformalnej, wyznawanych wartości, możliwości działania.

Część badawczą pracy tworzy jeden rozdział: Dziecięca filozofia życia - casus władzy (i demokracji). Autorka w interesujący i bogato ilustrowany przykładami sposób opisuje dziecięcy obraz władzy- władz centralnych i lokalnych, formalnych i nieformalnych, legitymizacji władzy oraz świat wartości uznawanych przez młodzież szwedzką i polską. Każdy podrozdział kończy się podsumowaniem i wskazaniem podobieństw i różnic w poglądach polskiej i szwedzkiej młodzieży. A całość rozdziału empirycznego to próba zebrania i opisania w sposób syntetyczny najważniejszych wyników.

* Czytelnikowi należy się wyjaśnienie, dlaczego w tytule książki słowo „demokracja" znalazło się w nawiasie. W swoich badaniach autorka zwróciła się do uczniów polskich i szwedzkich z prośbą, by wypowiedzieli się na temat najważniejszych, ich zdaniem, wartości oraz władzy. Natomiast w żadnym z użytych w tym celu narzędzi nie było pytań dotyczących demokracji. W uzyskanych wypowiedziach uczniowskich pojawiła się ona zatem jako swoista „wartość dodana", która wzbogaciła prowadzone poszukiwania o niezwykle ważne, choć nieoczekiwane wątki, przekonując autorkę jeszcze raz o wielkim niewykorzystanym „politycznym" potencjale tkwiącym w dzieciach, którego dorośli nie są ani świadomi, ani ciekawi.