Ochrona środowiska. Zarys wykładu. Z uwzględnieniem obowiązującego porządku prawnego od dnia uzyskania przez Polskę członkostwa
Ryszard Paczuski

Ochrona środowiska to już dzisiaj podstawowa funkcja państwa, przedmiot zainteresowań całej społeczności międzynarodowej, zakres wyspecjalizowanej działalności dydaktyczno-wychowawczej nazywanej „Edukacją ochrony środowiska”- oznaczaną skrótem EE (od ang.”Environmental Education”), poczynając od pedagogiki dla najmłodszych. Ponadto ochrona środowiska jest to obecnie niezwykle obszerna, bardzo dynamicznie rozwijająca się – w oparciu o osiągnięcia nauki i techniki – gałąź wiedzy o charakterze interdyscyplinarnym (w tym również i wiedzy o specjalności- „prawo ochrony środowiska” z zakresu nauk prawnych). Ta gałąź wiedzy, której przedmiot i zakres trudny jest do określenia, z uwagi jej wymiar ogólnoświatowy oraz niezwykle rozległe obszary przedmiotu zainteresowań współczesnej nauki, ukierunkowanej na rozwiązywanie coraz liczniejszych i coraz bardziej skomplikowanych problemów zarządzania ochroną środowiska i jego zasobami, jako podstawą rozwoju cywilizacyjnego. Problematyka zarysowującego się kryzysu środowiska w układzie stosunków człowiek – przyroda, która znalazła się od niedawna w centrum zainteresowania najwyższego forum jakim jest Organizacja Narodów Zjednoczonych, dawała znać o sobie w Polsce, podobnie jak w USA – tyle że z innych niż w naszym kraju przyczyn, już na początku minionego stulecia. Znalazło to wyraz m.in. w przytoczonym w pracy fragmencie, dotyczącym roli i znaczenia ochrony przyrody jako podstawy życia człowieka na Ziemi, ze znanej przedwojennej Wielkiej Ilustrowanej Powszechnej Wydawnictwa Gutenberga w Krakowie a ponadto: w ukształtowanych – niemal od początku odzyskania niepodległości państwa polskiego w 1918 roku – prawnych podstaw tej ochrony. Ten dorobek uwzględniony został przez autora m.in.(w bardzo syntetycznym ujęciu we wszystkich trzech edycjach książki pt. „Prawo ochrony środowiska” (Bydgoszcz 1994, 1996, 2000) i uwzględniony jest także i w tej pracy. Stanowi on bowiem chlubną kartę nie tylko w historii państwa i prawa polskiego. Pod wieloma względami ten dorobek legislacyjny z okresu dwudziestolecia międzywojennego nie ustępował, ustawodawstwom ochronnym innych państw europejskich jak np. Anglia, Niemcy, Austria lub nawet pozaeuropejskich jak np. USA, szczególnie, gdy chodzi o takie regulacje prawne rangi ustawowej jak: polskie prawo sanitarne, prawo przemysłowe, prawo łowieckie, prawo budowlane i o zabudowaniu osiedli, prawo górnicze; ustawy – wodna, o uzdrowiskach, o ochronie przyrody, o opiece nad zabytkami, o rybołówstwie, o ochronie zwierząt, o zwalczaniu zaraźliwych chorób zwierzęcych, o ochronie roślin przed chorobami, szkodnikami i chwastami, o zagospodarowaniu lasów państwowych o ochronie przed pożarami i klęskami żywiołowymi, oraz o nadzorze nad niektórymi środkami żywienia zwierząt. Podobna idea, jaka przyświecała wszystkim trzem edycjom książki pt. „Prawo ochrony środowiska” znalazła swój wyraz także i w tej pracy, tyle że w innym ujęciu redakcyjnym. Dostosowane jest ono do nowych, założeń metodycznych nauczania ochrony środowiska, adekwatnych do obowiązujących obecnie prawnych podstaw tej ochrony, z uwzględnieniem oczywiście uogólnionych doświadczeń praktyki w zakresie dotychczasowej działalności dydaktyczno - wychowawczej. Praca, stanowiąca zarys wykładu z zakresu problematyki ogólnej ochrony środowiska składa się z dwóch części, ściśle ze sobą powiązanych i- wzajemnie uzupełniających się, nazwanych „działami”, z dalszym podziałem na rozdziały. Dział pierwszy, stanowi charakterystykę ogólną ochrony środowiska, poczynając od ustalenia podstawowych pojęć, które odnoszą się do idei ochrony środowiska, znanej już dziś na całym świecie, jako pewnego rodzaju „wprowadzenia” do problematyki ochrony środowiska, opartej na podstawach prawnych. W rozdziale I uwaga skoncentrowana została na podstawowych dokumentach i strategii działania ONZ w sprawach ochrony środowiska, poczynając od rezolucji podjętej na XXIII Sesji Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych a na Agendzie 21 z 1992 r. i Światowym Szczycie Zrównoważonego Rozwoju z 2002 r. kończąc. Przedmiotem natomiast rozdziału II jest rola polityki i prawa w zarządzaniu ochroną środowiska z uwzględnieniem, zgodnie z zaleceniami ONZ, naukowych podstaw tego zarządzania w procesach podejmowania decyzji oraz tworzenia polityki. Rozdział III, działu drugiego p.t. „Polskie prawo ochrony środowiska Zarys części ogólnej” zawiera zwięzłą charakterystykę obowiązującego obecnie w R..P. prawa ochrony środowiska z uwzględnieniem niektórych jego podstawowych cech, struktury oraz głównych składników obowiązującego porządku prawnego. Prof. zw. dr hab. Ryszard Paczuski jest długoletnim członkiem Towarzystwa Naukowego Organizacji i Kierownictwa, interesując się także problematyką naukowych podstaw organizacji pracy i kierownictwa. Od uzyskania stopnia naukowego doktora nauk prawnych (Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu, czerwiec 1966 r.) jego działalność dydaktyczna oraz naukowo-badawcza związana była z wieloma ośrodkami akademickimi: w Poznaniu, w Bydgoszczy, Toruniu. Po uzyskaniu stopnia naukowego doktora habilitowanego nauk prawnych, a następnie tytułu naukowego profesora nauk prawnych prowadził także wykłady z zakresu ochrony środowiska (na Politechnice Warszawskiej) oraz w Europejskim Instytucie Kształcenia Podyplomowego przy Politechnice Świętokrzyskiej. W latach 1974-1997 pracował na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, zajmując kolejno stanowiska docenta, profesora nadzwyczajnego, profesora zwyczajnego i kierownika Katedry Prawa Ochrony Środowiska. Dorobek naukowy profesora obejmuje 214 publikacji, w tym szereg wydań książkowych. Był członkiem Komitetu Redakcyjnego i redaktorem działu prawo ochrony środowiska dwóch edycji Wielkiej Encyklopedii Prawniczej.

Informacje dodatkowe o Ochrona środowiska. Zarys wykładu. Z uwzględnieniem obowiązującego porządku prawnego od dnia uzyskania przez Polskę członkostwa :

Wydawnictwo: brak danych
Data wydania: b.d
Kategoria: b.d
ISBN: 978-83-60-18672-5
Liczba stron: 216