Niemcy opętane
Monika Black

II wojna światowa odbiła się szerokim echem na psychice wielu ludzi, nie tylko ofiar czy oprawców, ale również wszystkich mieszkańcach krajów, których ów konflikt dotknął, bez względu na stopień zaangażowania ich w konflikt. Mimo, że minęło już tak wiele lat, to nadal tematy związane z II wojną światową są dla wielu osób bardzo bolesne. Dla samych Niemiec przegrana w tym konflikcie stała się ogromną traumą, gdyż wierzyli w to, że Hitler „zbawca narodu” poprowadzi ich do zwycięstwa, a jednak tak się nie stało. Tym bardziej, że naród wierzył w to co mówią przywódcy, którzy preparowali nawet przepowiednie dotyczące zwycięstwa Niemiec, by tylko ludzie wierzyli w ich zapewnienia i dalej ślepo szli za ich retoryką.

Jednak, gdy ludzie zaczynają odczuwać niemożność objęcia wydarzeń rozumem, wtedy zaczynają szukać znaków i ratunku w przyrodzie i różnych niekonwencjonalnych zjawiskach i czarach. Tak też się stało w postnazistowskich Niemczech.

Mieszkańcy tych terenów próbowali udawać, że tematyka związana z II wojną światową nie istnieje, stała się swoistym tabu, o którym nikt nie chciał rozmawiać, gdyż, mimo że alianci ciągle przypominali Niemcom, że są współodpowiedzialni tragediom, które miały miejsce w czasie tych sześciu wojennych lat, oni obarczali winą jedynie przywódców nazistowskich, nie widząc w tym żadnej swojego grzechu. Mimo, że często mieszkali w mieszkaniach wywłaszczonych, używali przedmiotów pochodzących z grabieży narodu żydowskiego, próbowali nie przyjmować tego do wiadomości. Jednak w głębi duszy dopadały ich wyrzuty sumienia, podświadomie bali się swoistej kary za II wojnę światową, za wszystkie zbrodnie w jej czasie popełnione. Ich podświadome myślenie szukało pewnego rodzaju wybawienia czy ukojenia zbłąkanych dusz. Nie było to jednak myślenie jednostek a całych mas ludzkich. Psychologia zbiorowości pozwoliła im na wpuszczenie do swojego życia różnego rodzaju znachorów, cudotwórców, egzorcystów, którzy mieli walczyć z diabelskimi siłami. Ludzie zaczęli się bać znacznie bardziej sił nieczystych, dziwnych zjawisk pojawiających się w ich życiu. Dlatego też pewnego rodzaju popularność procesów czarownic, które ni jak nie kojarzą nam się z dwudziestym wiekiem, ma tutaj pewnego rodzaju uzasadnienie.  

Monica Black w swojej nietuzinkowej książce bardzo rzetelnie podeszła do tematu zbiorowej mentalności ludzi, całego narodu, który w pewnym momencie dziejów stracił poniekąd swoją tożsamość. Który to w czarach i różnego rodzaju fantazjach próbował zatuszować swoje wojenne traumy i w pewnym sensie odnaleźć się na nowo. Ilość źródeł, z których autorka czerpała wiedzę jest iście imponująca. Widać jej zaangażowanie w temat i chęć wyczerpującego przedstawienia wybranego przez nią tematu.

Jest to pozycja obowiązkowa dla miłośników literatury związanej z historią II wojny światowej, ale również tego co działo się po niej. Dla reszty czytelników może się okazać równie ciekawa, gdyż autorka w bardzo przystępny sposób opisuje wybrane przez siebie kwestię.

Dziękuję serdecznie Wydawnictwu Prószyński i S-ka za możliwość zapoznania się z ów wspaniałą lekturą.

Koniec drugiej wojny Światowej. Polska odbudowuje się z mozołem psychicznie, fizycznie i gospodarczo. Uczymy się o tym na lekcjach historii. A co z Niemcami, tym narodem który teraz jest napiętnowany za bestialskie mordy i który poniósł klęskę? Co tam się działo w latach po wojnie, gdy tak jak i my odbudowywali się po bombardowaniach? Na to pytanie odpowiada książka "Niemcy Opętane" i jest to bardzo ciekawy reportaż z wieloma trudnymi do uwierzenia historiami.
__
Tego w sumie już na lekcjach historii nie usłyszycie (albo mam sklerozę, jeżeli tak to proszę mnie śmiało poprawić w komentarzach 😁), a zdecydowanie jest to ciekawe - wiara w gusła, czarownice, złe i dobre omeny, czary, czarownice i czarowników. W ludzi magicznie uzdrawiających oraz w ludzi przynoszących pecha czy przekleństwo. Polowanie na czarownice. To właśnie działo się w Niemczech w latach po wojnie. W każdej rzeczy dopatrywali się znaków, a swoje cierpienia wielu uznawało za karę za to, co ich kraj zrobił społeczności Żydowskiej.
__
Dobrze napisana, intrygująca i dającą całkiem inny obraz Niemców w tamtych czasach książka.
Mamy tu historie konkretnych, prawdziwych osób np. o "uzdrowicielu" Groning'u który co poniektórym kojarzył się z Hitlerem. Mamy oskarżenia o czary i złą magię. Aż trudno uwierzyć, że w połowie XIX w. Społeczeństwo niemieckie cofnęło się w kontekście przesądów i wiary w czary do średniowiecza. 🤔
__
Smaczku i klimatu dodają też stare fotografie umieszczone w książce oraz piękne wydanie 😍
__

Powojenne rany

II wojna światowa to temat bolesny i trudny dla każdego państwa, które dotknęło to krwawe i brutalne wydarzenie, szczególnie dla nas, Polaków, jak i Żydów czy innych mniejszości narodowych, prześladowanych przez hitlerowskie Niemcy. Ale dla samych Niemiec, kraju i obywateli wojna, przegrana w ostatecznym rozrachunku, okazała się też ogromną traumą.

Temat przegranej wojny, Holocaustu, nazizmu, zła wyrządzonego przez Niemców stał się w Niemczech powojennych tematem tabu. Choć alianci na każdym kroku nie pozwalali zapomnieć im o ich czynach, to najlepszym sposobem na poradzenie sobie z powojennymi ranami, traumami było dla Niemców wyparcie, milczenie, nie rozmawianie na te tematy, jak także obarczenie winą przywódców III Rzeszy. Sami uznawali się za niewinnych, choć przecież wielu z nich mieszkało w mieszkaniach, domach z których wyrwano tak brutalnie żydowskie rodziny, korzystali z mebli, przedmiotów codziennego użytku ludzi, których niejednokrotnie wydawali, skazując tym samym na śmierć. Mimo tego w głębi duszy i serc czuli się winni, bali się gniewu Boga, kary za II wojnę światową i podświadomie poszukiwali ukojenia, wybaczenia, zbawiciela, który ich uzdrowi, uleczy, nie tylko z chorób fizycznych, ale też i tych duchowych. Stąd wysyp w powojennych Niemczech wszelakiej maści znachorów, uzdrowicieli, cudotwórców czy egzorcystów walczących z siłami zła i ich dziełami, patrz, chorobami dręczącymi ludzi. Zaskakująca była skala strachu, lęku przed siłami nieczystymi, przed czarami, czarownicami, konszachtami z diabłem w powojennych Niemczech. Procesy czarownic to hasło rodem z szesnastego wieku, ale dosyć często pojawiało się i grało główne skrzypce w wieku dwudziestym. O tym wszystkim w fascynujący sposób opowiada Monica Black w swoim reportażu "Niemcy opętane". Porusza ona tu temat trudny i bolesny, kreśli przed czytelnikiem obraz powojennych Niemiec, podnoszących się z gruzów i muszących poradzić sobie z nową, trudną rzeczywistością i przeszłością, obraz społeczeństwa, które nie radzi sobie z traumami wojennymi, w którym między mieszkańcami, sąsiadami narastają wzajemne animozje, które prowadzą do oskarżeń o czary i nieufności. Autorka przybliża nieznane fakty z powojennej rzeczywistości Niemiec, o których, bądźmy szczerzy, nikt nas w szkołach nie uczył, prezentuje tu historie najbardziej znanych uzdrowicieli tamtych lat, jak Gröning czy Eberling. Reportaż wciąga od pierwszych stron i czyta się go z wielkim zainteresowaniem aż do końca.

"Niemcy opętane" to wspaniała lektura, widać ogrom pracy, który autorka włożyła w napisanie tej publikacji. Jest to książka, która zaintryguje historyków, miłośników i pasjonatów historii, jak i tych, których fascynuje historia Niemiec bądź procesy czarownic i sylwetki samozwańczych guru. Ja jestem zachwycona sposobem omówienia tematu, stylem poprowadzenia reportażu, zaskoczona poznaną treścią i informacjami na temat tego jak wyglądała rzeczywistość w powojennych Niemczech. Fascynująca lektura, polecam !

Za egzemplarz do recenzji dziękuję wydawnictwu Prószyński i S-ka.