Narracje graficzne, formy komiksowe w Europie i Polsce do roku 1918
Paweł Chmielewski

„Narracje graficzne, formy komiksowe w Europie i Polsce do roku 1918” to pierwsza w naszym kraju obszerna monografia ukazująca sposoby opowiadania obrazem w kulturze europejskiej (od malowideł naskalnych do triumfu prasy ilustrowanej). Fenomen historyjek rysunkowych i legend z nimi związanych pojawia się w antycznej Grecji i Rzymie, a rozbudowane narracje obrazkowe tworzyli już nie tylko Persowie i Egipcjanie, ale mieszkańcy odległej Laponii. Poznajemy średniowieczne rękopisy, biblie pauperum oraz wielkie epickie opowieści o podboju przez Normanów Wysp Brytyjskich. Od pierwszych ksiąg drukowanych z historiami w obrazach śledzimy rozwój gatunków i kolejnych twórców aż do końca Wielkiej Wojny w 1918 r.  Autor prowadzi nas poprzez najciekawsze zjawiska w dziedzinie rysunku, karykatury, książki ilustrowanej, komiksu i prasy w Europie – angielskich, niderlandzkich i włoskich plansz moralizatorsko-politycznych w epoce manieryzmu, brytyjskiej karykatury epoki georgiańskiej, prasy francuskiej, angielskiej i niemieckiej połowy XIX wieku, wreszcie wielkich nazwisk artystów, którzy wywarli ogromny wpływ na sztukę polskiego komiksu – Rodolphe’a Töpffera, Wilhelma Buscha, Jamesa Gillraya, Thomasa Rowlandsona, braci Cruikshanków, Caran d’Ache’a i innych oraz najważniejszych tytułów prasowych – „Punch”, „The Illustrated London News”, „Le Journal pour rire”, „Le Chat Noir”, „Northern Looking Glass”, „Flegende Blatter” aż do eksplozji prasowych historyjek ilustrowanych w Hiszpanii, Serbii, Czechach, Holandii, krajach skandynawskich. To również spotkanie z wieloma polskimi autorami historii obrazkowych i komiksów, których historia zajmuje bardzo istotne miejsce w książce –  anonimowymi ilustratorami kodeksów, twórcą Drzwi Gnieźnieńskich, Tomaszem Treterem, Antonim Möllerem, Janem Ziarko, Danielem Chodowieckim (autor pierwszej powieści graficznej), Michałem Płońskim, Janem Lewickim (rysownik pierwszego komiksu w języku polskim), Arturem Bartelsem, Franciszkiem Kostrzewskim (twórca pierwszego polskiego komiksu prasowego), braćmi Mucharskimi, Karolem Młodnickim, Stanisławem Lencem, Władysławem Sandeckim, Bogdanem Nowodworskim i in. To narracyjna opowieść o pisarzach, ilustratorach, drukarzach, wydawcach i finansistach, którzy poprzez historyjki rysunkowe usiłowali objaśniać świat i bawić czytelników. To również dzieje ewolucji techniki, idei oraz gatunków literackich i prasowych, którym zawsze towarzyszyło opowiadanie obrazem oraz przegląd kilkuset tytułów prasowych wychodzących w Polsce, Francji, Niemczech, Wielkiej Brytanii i wielu innych krajach naszego kontynentu. I choć dominował wśród artystów obrazkowych opowieści temperament komiczny i skłonność do satyry, to nie zabrakło wśród form komiksowych realizacji ukazujących okrucieństwo wojny, szaleństwo i brawurę odkryć geograficznych, polityczne przewroty i wielkie społeczne przemiany na przełomie epok. To książka w dużym stopniu o źródłach współczesnej popkultury, ale nie tylko.

Publikacja została dofinansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Autor:

Paweł Chmielewski, absolwent filologii polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego, redaktor naczelny magazynu kulturalnego „Projektor”. Publikował m.in. w „Zeszytach Komiksowych”, „Studiach Sienkiewiczowskich”, „Biurze Literackim”, “Ha!art”, „Biuletynie Rzeźby”. Autor książek teoretycznoliterackich: „Słowacki w supermarkecie”, „Słowacki w supermarkecie 2.0”, „Słowacki w McDonaldzie”, trzytomowej historii świętokrzyskiego komiksu „Nie tylko Yorgi”, monografii: „Rozmaite gatunki szarańczy. Cykle ilustracyjne i formy komiksowe w polskiej prasie XIX wieku”, „Na dworze Goździkowego Króla. Polskie formy komiksowe w kontekście europejskim od XV wieku do roku 1914”, „Kolacja u Jedynaczka/ Dinner at Jedynaczek’s. Franciszek Kostrzewski – pionier polskiego komiksu prasowego” (edycja polsko-angielska) oraz współautor publikacji zbiorowych (m.in. „1000 filmów, które tworzą historię kina”). Scenarzysta kilkunastu komiksów. Trzykrotny stypendysta Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Należy do Rady Programowej Muzeum Komiksu w Krakowie.

Grafik:

Jerzy Ozga, absolwent grafiki warsztatowej na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (oddział w Katowicach), ilustrator książek, autor okładek i rzeźbiarz (specjalizuje się w popiersiach i portretach figuratywnych). Publikował m.in. w „Komiks-Fantastyka”, „AQQ”, „Super Boom”, „Smok Komiks”, „Teraz”, „Komiks i my”, „Projektorze”. Autor storyboardów i opracowania rysunków w filmach Lecha Majewskiego („Pokój saren”, „Autobus na Golgotę”, „Młyn i krzyż”, „Dolina bogów”), z którym przygotował również kilka powieści graficznych. Laureat Grand Prix na MFKiG w Łodzi w 2003 r. Scenarzysta i rysownik komiksów: „Księga miecza”, „Flain”, „Głupek Sven”; rysownik komiksów „Ern”, „Salut bohaterom”, „Misja rozpaczy”, „Quo vadis” (2 tomy), „Katyń”, „Yorgi” (4 tomy), „Kapitan Gżebyk na tropie”, „Przygody Władka”. Jeden ze współorganizatorów Pierwszego Ogólnopolskiego Konwentu Twórców Komiksu w Kielcach (1991).

Informacje dodatkowe o Narracje graficzne, formy komiksowe w Europie i Polsce do roku 1918:

Wydawnictwo: inne
Data wydania: 2024-01-02
Kategoria: Komiksy
ISBN: 9788396945006
Liczba stron: 844
Ilustracje:Jerzy Ozga

Tagi: komiksy