Model polityka popularnego w państwach anglosaskich
Paweł Rogaliński

Dlaczego niektórzy politycy zachowują swoją popularność nawet po wielu latach rządzenia lub sprawowaniu urzędu? Wygrywają kolejne wybory, tuż po zakończeniu pierwszej, drugiej lub kolejnej kadencji. Wydają się być wiarygodni i charyzmatyczni. Czy wynika to z ich ciężkiej pracy lub wrodzonych cech? A może sztaby wyborcze narzucają pewien wizerunkowy cel, do którego powinni dążyć kandydaci? Może więc istnieje wzorzec, lista cech, którymi miałby się charakteryzować polityk sprawnie zarządzający wrażeniem i utrzymujący popularność na wysokim poziomie.

Najnowsza książka dr. Pawła Rogalińskiego, zatytułowana "Model polityka popularnego w państwach anglosaskich", wydana przez Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, szczegółowo omawia te kwestie. Monografia zgłębia tematykę kreowania swego rodzaju wzorca polityka popularnego, do którego kandydaci na ważne urzędy państwowe chcą się możliwie jak najbardziej upodobnić. Autor opiera swoje badania na analizie ponad 52 polityków anglosaskich na przestrzeni wielu dekad, korzystając z setek źródeł wtórnych i pierwotnych, w tym wywiadów z teoretykami i praktykami marketingu politycznego.

Instrukcja wygrywania wyborów czy podręcznik manipulacji?

Jak uznała prof. dr hab. Agnieszka Kasińska-Metryka:

„Bardzo wysoko oceniam oryginalność tej monografii oraz jej wkład w naukę. Przeprowadzone badania znakomicie uzupełniają lukę w literaturze przedmiotu, a ponadto stanowią kompendium wiedzy, która może zostać wykorzystana w praktyczny sposób przez aktorów politycznych, doradców, spin doktorów”.

Dr hab. Karol Czejarek w wywiadzie z autorem monografii również zasugerował, że „książka, opisując wszystkie te metody, zostanie wykorzystana (…) jako podręcznik manipulacji”.

I choć monografia rzeczywiście może stanowić bogate źródło informacji nie tylko dla badaczy, studentów, dziennikarzy, czy też sztabów wyborczych i samych polityków, autor monografii nie chciałby jej przedstawiać jako podręcznika manipulacji ani instrukcji wygrywania wyborów. Jej celem jest naświetlenie pewnego zjawiska, do którego dąży się w społeczeństwach demokratycznych, głównie anglosaskich, ale także innych, należących do kręgu cywilizacji zachodniej.

Autor analizuje popularność polityczną i jej wpływ na życie publiczne. Przedstawia mechanizmy budowania i utrzymywania popularności politycznej, wyzwania, przed którymi stoją politycy w dobie globalizacji i mediów społecznościowych. Przedstawia liczne przykłady i opisuje je w sposób jasny i przejrzysty, aby ułatwić zrozumienie przedstawionych koncepcji. Omawia również kwestie związane z kreowaniem wizerunku politycznego, takie jak np. dobór odpowiedniego języka, gestów i ubioru, które mają wpływ na odbiór polityka przez społeczeństwo.

Czy zatem, jako wyborcy, mamy swój wspólny, z góry ustalony, „ideał” wyglądu i zachowania polityka? Wiele wskazuje, że tak, a decyzja wyboru polityka na dane stanowisko może być podejmowana na podstawie nieuświadomionych wrażeń i emocji wyborców.

Przebieg analizy modelu polityka popularnego

W trakcie analizy modelu polityka popularnego badacz podzielił jego cechy na modyfikowalne i niemodyfikowalne, a także takie, które są zmienne, w zależności od poziomu rozwoju nauki lub zmiany światopoglądu społeczeństw.

Badania przedstawione w książce składają się z kilku części, a w każdej z nich szczegółowo analizuje się określone aspekty, które mogą wpływać na zdobycie i utrzymanie popularności politycznej. Autor zaczyna od omówienia kreowania wizerunku i zarządzania wrażeniem w komunikacji politycznej oraz roli tych działań w procesie długotrwałego utrzymania popularności na stabilnym poziomie.

Następnie skupia się na niemodyfikowalnych cechach oraz analizie zewnętrznego wyglądu modelu polityka popularnego. W tekście omówione są podstawowe informacje, takie jak wiek, wzrost, płeć, pochodzenie, stan cywilny oraz posiadanie dzieci. Kolejnym tematem analizy jest budowa ciała, wzrost, postura i ich wpływ na sposób, w jaki wyborcy postrzegają danego kandydata. Warto zauważyć, że w marketingu politycznym istotną rolę odgrywa również wygląd twarzy i mimika.

Modyfikowalne elementy, takie jak kolor oczu, wąsy czy fryzura, mogą mieć znaczący wpływ na pierwsze wrażenie, które często odgrywa kluczową rolę w podejmowaniu decyzji o poparciu danego polityka. Dobór ubioru, kolorystyka i biżuteria są równie istotne, choć czasami trudno jest pogodzić zasady marketingu z protokołem dyplomatycznym. W książce przytoczono wiele przykładów z drugiej połowy XX i początku XXI wieku, które dobrze ilustrują te kwestie.

Szczegółowo analizowane są także wystąpienia publiczne, takie jak przemówienia, debaty, wywiady, spotkania z wyborcami i wiece. Aktywność polityka często przekłada się bowiem na jego późniejszą popularność. Podczas wystąpień należy zwrócić uwagę na wiele czynników, takich jak gestykulacja, atrybuty głosu, akcent i dialekt (szczególnie istotne w krajach anglojęzycznych, takich jak Wielka Brytania czy USA, gdzie odgrywają one nieporównywalnie większą rolę niż w Polsce), a także na widownię i charakterystykę pomieszczeń, dostosowanych do omawianych spotkań. Kolorystyka tła i otoczenia mówcy, a nawet muzyka czy zapach, mogą również odgrywać pewną rolę w tym procesie. Wszystkie te elementy mogą pomóc dobremu mówcy w zwiększeniu skuteczności przekazu.

Kolejne omawiane w książce zagadnienia dotyczą elementów językowych, których używają mówcy do wygłaszania publicznych przemówień. Perswazyjne słowa-klucze i właściwa struktura zdań, według niektórych językoznawców i psychologów, mogą tworzyć przekaz łatwiejszy do zaakceptowania na podświadomym poziomie umysłu, co szerzej opisuje się jako programowanie neurolingwistyczne. W książce przedstawione są również przykłady tandety perswazyjnej, czyli nachalnych i nieudanych prób manipulacji oraz opisane są mechanizmy działania zbiorowej hipnozy. Wszystkie opisane elementy języka perswazji i hipnozy mogą przyczynić się do zdobycia i utrzymania popularności politycznej wśród elektoratu.

Kolejna część monografii koncentruje się na uzupełnieniu oficjalnej aktywności politycznej o działania kuluarowe. Analizowane są psychologia wywierania wpływu, nadziei i strachów zbiorowych oraz sposoby budowania charyzmy. Opisane są także techniki manipulacji, takie jak techniki ofensywne (np. przygwożdżenia lub plotki) i defensywne (np. kozioł ofiarny czy kłamstwa), a także techniki mogące wpłynąć na wzmocnienie i utrwalenie efektów kierowania wrażeniem, takie jak technika aktualizacji.

Następnie skupia się uwaga na najpopularniejszych nowoczesnych formach komunikacji politycznej, takich jak aktywność na portalach społecznościowych, działalność w blogosferze, dziennikarstwo obywatelskie, zarządzanie komunikacją i wszelkie inne innowacyjne sposoby na zdobycie przychylności elektoratu.

Na zakończenie, w ostatnim rozdziale, autor przedstawia wyniki własnych badań. Zamieszcza grafiki modelu polityka w wersjach męskiej i żeńskiej, a także pisemne podsumowanie prezentujące wyniki analizy i opisujące stworzony model polityka, który aktywnie wykorzystuje cechy i elementy sprzyjające zdobyciu długotrwałego, stałego poparcia wyborców. W tej części dokonuje się również porównania między wykreowanym "ideałem" a rzeczywistością, przedstawia krytyczne refleksje dotyczące analizowanego modelu oraz proponowane kierunki dalszych badań.

Dlaczego skoncentrowano się na politykach anglosaskich?

Na koniec warto odpowiedzieć na pytanie, dlaczego publikacja dotyczy głównie polityków anglosaskich i dlaczego nie dokonano analizy polityków z naszego rodzimego rynku politycznego.

Odpowiedź jest prosta - marketing polityczny w anglosaskich krajach (Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Irlandia, Kanada, Australia) jest uważany za pionierski ze względu na swoją innowacyjność, ściśle powiązany z psychologią społeczną i nowymi technologiami. Przykładem może być skuteczne wykorzystanie telewizji przez Johna F. Kennedy'ego w celu zdobycia przewagi w wyborach prezydenckich.

Innym interesującym przykładem jest Margaret Thatcher, która przy wsparciu specjalistów z agencji reklamowej Saatchi & Saatchi zrewolucjonizowała kreowanie wizerunku i zarządzanie wrażeniem. Barack Obama był pierwszym politykiem w historii, który wykorzystał media społecznościowe w kampanii wyborczej, co również przyczyniło się do jego sukcesu. Obecnie najgłośniejsze przykłady wykorzystania deepfake i sztucznej inteligencji w polityce również pochodzą z rynków anglosaskich.

Takie przykłady pokazują, że strategie marketingowe stosowane przez anglojęzycznych liderów często są uważane za wzorzec i naśladowane w innych krajach.

Czy polscy politycy również czerpią inspirację z tych prezentowanych modeli? Warto samodzielnie zgłębić treści książki i to ocenić. Dr hab. Szymon Ossowski, prof. UAM zachęca do tego swoimi słowami:

„Na uwagę zasługują nowatorski charakter wyboru problematyki badawczej, innowacyjne ujęcie omawianego zagadnienia, imponujący materiał źródłowy stanowiący jej podstawę teoretyczną i faktograficzną, jak również poprawność całego wywodu i przystępny styl narracji”.

--

Monografia pt. „Model polityka popularnego w państwach anglosaskich” autorstwa Pawła Rogalińskiego została wydana nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Odnośnik do podstrony z książką:

Liczba stron: 416

Format: 15,8x23,5 cm

Data publikacji: 14.04.2023

Okładka: twarda

Paweł Rogaliński – badacz, praktyk i teoretyk mediów, marketingu i edukacji, doktor w dziedzinie nauk społecznych w dyscyplinie nauki o komunikacji społecznej i mediach (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie). Ukończył zarządzanie (2010–2012), stosunki międzynarodowe: nauki polityczne (2006–2011) oraz filologię angielską (2006–2010) na Uniwersytecie Łódzkim. Redaktor naczelny portalu popularnonaukowego „Przegląd Dziennikarski” ( www.przegladdziennikarski.pl ), prezes organizacji pozarządowej. Otrzymał kilkanaście nagród i wyróżnień krajowych i międzynarodowych, między innymi w Londynie, Berlinie, Warszawie i Brukseli.

Informacje dodatkowe o Model polityka popularnego w państwach anglosaskich:

Wydawnictwo: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Data wydania: 2023 (data przybliżona)
Kategoria: Polityka
ISBN: 9788323351610
Liczba stron: 416
Tytuł oryginału: Model polityka popularnego w państwach anglosaskich
Język oryginału: polski

Tagi: marketing polityczny Wybory polityka komunikacja polityczna model polityka polityk popularny popularność polityczna jak wygrać wybory zwycięstwo w wyborach jak prowadzić kampanię wyborczą kampania wyborcza wybory w Wielkiej Brytanii wybory w UK wybory w USA charyzma techniki manipulacji metody manipulacji techniki perswazji