Malowany ptak
Jerzy Kosiński

"Malowany ptak" to książka od  wielu lat wzbudzająca kontrowersje. Czytałam ją dość dawno, w czasach licealnych a teraz przypadkiem wpadła mi ponownie w ręce i postanowiłam ją raz jeszcze przeczytać. Wiedząc, że nie jest to lekka i łatwa lektura, miałam teraz zupełnie inne do niej podejście.
To jedna z nielicznych książek, która zapada mocno w pamięć a opinie o niej są bardzo rozbieżne. 
„Malowany ptak” opisuje historię małego żydowskiego chłopca, którego rodzice na początku wojny ukryli w małej, zapadłej wsi na Kresach. Chcieli tym samym zapewnić mu bezpieczeństwo. Niestety, nie przewidzieli tego, co go może spotkać. Chłopiec po śmierci kobiety mającej się nim opiekować, tułał się od wsi do wsi, gdyż wszędzie go przeganiano. Jego czarne włosy i oczy mieszkańcom wsi kojarzyły się z wieloma przesądami i zabobonami. Czasem aż trudno uwierzyć w to, jak ludzie byli zacofani, chociaż nawet w tych czasach spotkałam się z określeniem, że ktoś może zauroczyć, więc nie wpuszcza się go do obory czy w ogóle do domu...

"Wioski w tej okolicy były zapomniane przez wieki. Niedostępne, położone daleko od ośrodków miejskich, znajdowały się w jednym z najbardziej zacofanych obszarów Europy Wschodniej."
Chłopiec wędrując od wsi do wsi spotkał się z niewyobrażalnym wręcz okrucieństwem, które nie tylko dotyczyło jego samego. Często był świadkiem przemocy i gwałtów, co miało wpływ na jego późniejsze zachowanie. Nie potrafił zrozumieć tego, dlaczego czasem traktowano go gorzej od zwierząt. Trudno jednak było mu pojąć mentalność innych ludzi, lecz zawsze starał zrozumieć i tłumaczyć powody ich zachowania. Dla nich jednak był wyrzutkiem, przybłędą żydowską lub cygańską,  zmuszano go do pracy za jedzenie i kąt do spania, co i tak nie uwolniło go bicia i prześladowania.

Czytałam kilka opinii o tej książce, niektórzy uważają, że jest antypolska, lecz ja myślę, że nie do końca tak jest. Może i autor trochę podkoloryzował fabułę, lecz gdy pierwszy raz czytałam tę książkę, to po rozmowie ze swoją ciotką mieszkającą na Podkarpaciu wiem, że część opisów była prawdziwa. Takie były czasy, trudne i biedne czasy a zabobony czy gusła oraz uprzedzenia i zazdrość potrafiły wywoływać różne złe cechy z ludzi. A przecież antypolskość nie polega na tym, żeby ukrywać prawdę, choćby najgorszą...
Ta książka nie jest dla każdego, zawiera mnóstwo opisów przemocy, dewiacji seksualnych, gwałtów. Myślę, że najgorszą rzeczą jest to, że tak niewiele się zmieniło prze te wszystkie lata. Nienawiść, uprzedzenia, sadyzm, rasizm, przemoc fizyczna i seksualna oraz różne dewiacje są obecnie na porządku dziennym. Oczywiście, nie wszyscy się tak zachowują, i nie wszyscy zachowywali się tak kiedyś, lecz często wystarczy mała grupka ludzi potrafiąca zburzyć dobro w człowieku i w dodatku podburzyć jeszcze innych.

Książka trudna, dość wymowna i przewrotna, która może się podobać lub nie, ale wiem, że nie można przejść obok nie bez żadnych emocji.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Kosiński z niezwykłą wyrazistością maluje słowem obrazy, które żyją. Nie trzeba zbyt wiele wyobraźni, by przenieść się w świat "Malowanego ptaka" i piszę to w jak najbardziej pozytywnym tego słowa znaczeniu. Autor posługuje się lekkim piórem, czyta się go szybko, jego język jest barwny, obrazowy i, co ważne, zrozumiały. "Malowany ptak" intryguje, oburza, przeraża, wzrusza. Powieść Kosińskiego jest jak ten tytułowy malowany, barwny ptak- potrafi wywołać pełen wachlarz uczuć, pokazuje pełen przekrój społeczeństwa i przedstawia najrozmaitsze postaci i sytuacje. Zmusza do myślenia, do refleksji nad tym, kto był ofiarą, a kto katem, czy ludowa mądrość to nie zabobon, czy istnieje jakaś moralność? Mimo, że sytuacje i postaci w większości przypadków zdają się przejaskrawione, to jednak Kosiński nie pozwala pozbyć się świadomości, że ludzie tacy są i są zdolni do takich zachowań. Ponadto autor w dokładny i szczery sposób przedstawia bogaty wewnętrzny świat głównego bohatera. Mimo, że nieco zbyt dorosły i dojrzały i inteligentny jak na swój wiek, jednak wzbudza w Czytelniku litość, sympatię, czasem podziw

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Książka opisująca błędne koło przemocy, niszczycielską siłę wojny i stereotypów. Niełatwa lektura.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Szczerze przyznam, iż nigdy wcześniej nie słyszałam o Kosińskim i teraz żałuję. Książka wstrząsająca, w mistrzowski sposób ukazuje losy małego chłopca przeganianego ze wsi do wsi. Scena, która została mi w pamięci to przede wszystkim, moment gdy wieśniaczki napadły kobietę posądzaną o zdradę. Ogółem bardzo dobrze mi się ją czytało, o ile można powiedzieć, że książki o tej tematyce czyta się przyjemnie.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Bardzo drastyczna książka. Opisy najazdu na wioski, mordowanie mieszkańców, gwałcenie kobiet.... Bardzo makabryczna. Chłopiec bohater książki przez swoje przeżycie sam zatraca swoją tożsamość. Na pewno po przeczytaniu jeszcze długo pozostanie w głowie czytelnika.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)