Kto się boi prawdy?
Barbara Stanisławczyk

,,Od ćwierćwiecza, to jest od czasu rozpadu systemu komunistycznego, trwa w Polsce spór związany z przemianami ustrojowymi i cywilizacyjnymi. Jego początki sięgają 1989 roku, kiedy to trzeba było określić kształt przyszłego ustroju państwa oraz odnaleźć jego miejsce w nowym porządku europejskim i światowym." Trudno się nie zgodzić z tym stwierdzeniem Barbary Stanisławczyk, wystarczy bowiem sięgnąć po pierwszy lepszy periodyk, zerknąć do serwisów informacyjnych, posłuchać rozmów w środkach komunikacji miejskiej, by faktycznie poczuć na własnej skórze, że ów spór jest wciąż nierozwiązany. Ba, w ostatnich miesiącach, po jesiennych wyborach roku 2015 w Polsce wszedł w nową dynamikę. Można też śmiało stwierdzić, że po pamiętnym 1989 nigdy jeszcze obywatele tego straszliwie przeoranego przez wiatry i burze historii kraju nad Wisłą nie byli tak podzieleni, jak w tej chwili. Można więc śmiało stwierdzić, że monumentalna praca Stanisławczyk pojawiła się w idealnym momencie. Warto wspomnieć, że ta licząca sobie ponad 700 stron publikacja, to efekt trzyletnich badań naukowych, prowadzonych na Wydziale Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego i jest rozwinięciem tez zawartych w pracy doktorskiej autorki poświęconej wzorcom patriotyzmu i związanym z nim sporów. Książka podzielona jest na dwie wyraziste części. Pierwsza nosi nazwę: Czego nie nauczyła nas historia. Jak przystało na rasowego naukowca, zaczyna Stanisławczyk od gruntownego przypomnienia faktów z zamierzchłych dziejów naszego kraju. Wychodzi ze wszech miar słusznego założenia, że wiedza pochodząca z doświadczeń historycznych jest niezbędna do zrozumienia dzisiejszych zjawisk i debat wokół nich toczonych. ,,Dzisiejsze procesy polityczno-społeczne i spory z nimi związane mają nie tylko swoje źródło w przeszłości, ale często są też kontynuacją, a nawet kalką. Wojna cywilizacyjna, jaką dziś obserwujemy i której stajemy się ofiarami, nie jest wcale zjawiskiem nowym, toczy się w świecie zachodnim (....) już od czasu Oświecenia, a nawet wcześniej, od Odrodzenia, gdyż to wtedy, w czasie reformacji, został rozbity świat chrześcijański." Nie da się ukryć, historia lubi się rymować. Stwierdzenie, że się powtarza, jest chyba jednak lekkim nadużyciem, bo choć pewne schematy i sekwencje wydają się nam znajome, to jednak rozwój cywilizacyjny sprawia, że takie proste szukanie analogii może prowadzić do uproszczeń, a to w konsekwencji do nadawania faktom sensów wygodnych dla danych tez. Nie chcę tutaj artykułować zarzutów w stronę autorki od nadmierną stronniczość, nie licującą z postawą naukowca, przyznam jednak, że czułem lekki dyskomfort czytając niektóry zbyt śmiałe, nie uwzględniające niuansów i półcieni tezy. Dotyczy to zwłaszcza drugiej części, zatytułowanej ,,Wojna cywilizacyjna". Chodzi o wojnę (nie spór czy dysputę, ale właśnie wojnę według Stanisławczyk), jaką rzekomo wytoczyli libertyni oświeceniowi rzekomemu chrześcijańskiemu ładowi. ,,To wtedy - dowodzi autorka - odkryto tyleż genialną, co niebezpieczną myśl: rozpal namiętności, a będziesz rządził światem, wiedząc, że człowiek zajęty zaspokajaniem swoich żądz, ulegając ułudzie wolności, nie dostrzega więzów, które go pętają." ,,Kto się boi prawdy?" ma podtytuł : walka z cywilizacją chrześcijańską w Polsce i faktycznie na tym wciąż żywym jak widać problemie skupia się myśl autorki, która jednoznacznie sprzyja owej atakowanej stronie. Jako przeciwnika definiuje tak zwaną cywilizację liberalno-lewicową, której przewodzą współczesne elity rekrutujące się z celebrytów, idoli i ekspertów. Po drugiej stronie mamy przywództwo Kościoła i autorytetów moralnych, oczywiście w sensie moralności chrześcijańskiej, bo każda inna, jest z gruntu podejrzana i trąci ,,lewackim szamaństwem". Oczywiście jest to także spór o znaczenie i rolę pojęcia patriotyzmu, które jak widać wciąż trzeba nazywać i definiować na nowo. Dlatego warto sięgnąć po tę pracę, nawet jeśli możne wzbudzić czyjś sprzeciw, nawet jeśli lansuje dość jednostronne tezy. Są bowiem tematy, które zawsze pozostaną gorące, ale bez ich podejmowania, bez spierania się o nie, niczego się nie nauczymy i grozić nam będzie powtarzanie błędów z historii.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)