Maria Jarema. Ona o sobie zawsze: Jarema. O niej najczęściej mówią: Jaremianka. Kobieta awangarda. Emancypantka, zaangażowana aktywistka i zapalona pracoholiczka - niekwestionowany autorytet. Znajdowała się w centrum życia kulturalno-towarzyskiego międzywojnia i lat powojennych, zawierała znajomości, które przetrwały lata, wiązała się z interesującymi mężczyznami i to ona decydowała, kiedy przekuć te związki w trwałe przyjaźnie.
Jedna z najzdolniejszych i najbardziej charyzmatycznych artystek XX wieku. Malarka, rzeźbiarka, graficzka, projektantka kostiumów teatralnych, lalek i pomników. Dziewczyna ze Starego Sambora na Kresach, która przyjechała do Krakowa, by „wymyślić sztukę na nowo”. Studiowała pod kierunkiem Xawerego Dunikowskiego, współtworzyła Grupę Krakowską i teatr Cricot, właśnie z nią najchętniej współpracował Tadeusz Kantor.
Ukochana żona Kornela Filipowicza, matka Aleksandra, siostra bliźniaczka Nuny, ceniona przyjaciółka m.in. Różewiczów, Sternów, Przybosiów. W ich wspomnieniach jawi się jako wcielenie ruchu, zmienna, zachwycająca postać, która pozostawiała po sobie wrażenie niedosytu. Gdy poznała diagnozę swojej choroby, pracowała w zapamiętaniu, by namalować każdy kolejny obraz - chociaż jeszcze jeden. Jej prace wciąż zdumiewają nowatorstwem pomysłów, inspirują i prowokują. „Nie umarła” - twierdzili zgodnie jej bliscy. Zatem jak rozumieć wydarzenia z 1958 roku? I jak czytać pozostałe ślady? Gdzie jest Maria?
„(…) Za stolikiem siedzi Maria i patrzy na mnie. Jej twarz wydaje się nieruchoma, ale to złudzenie, bo każde, nawet najdrobniejsze drgnienie, nieznaczne pochylenie głowy, prawie niewidoczny skręt szyi, rozchylenie warg, mrugnięcie powiek, sprawia, że Maria nie przestaje byś sobą, nieustannie się zmienia. (…) Ta zmienność, a jednocześnie tożsamość - jest właśnie życiem. Daje poczucie trwałości naszego istnienia i wieczności naszych uczuć.” Kornel Filipowicz, „Fizjologia”
Agnieszka Dauksza - laureatka Nagrody Newsweeka im. Teresy Torańskiej za najlepszą książkę 2017 roku („Klub Auschwitz i inne kluby”). Finalistka Nagrody Naukowej „Polityki” (2018). Autorka książek „Kobiety na drodze. Doświadczenie emancypacji”, „Afektywny modernizm”. Doktor literaturoznawstwa, pracuje na Wydziale Polonistyki UJ.
Informacje dodatkowe o Jaremianka. Biografia:
Wydawnictwo: Znak
Data wydania: 2019-06-19
Kategoria: Biografie, wspomnienia, listy
ISBN:
Liczba stron: 624
Kup książkę Jaremianka. Biografia
Zobacz także
Jaremianka. Biografia - opinie o książce
Podziwiam autorkę i pracę jaką musiała włożyć w powstanie tej biografii. Jest to niezwykła, tętniąca życiem opowieść o sztuce i życiu wybitnej rzeźbiarki. Myślę, że to że książkę napisała kobieta nadaje jej wyjątkowego tonu, lekkiego, subtelnego, zalotnego. Czyta się tę książkę jednym tchem, a na końcu nawet uroniłam kilka łez… Lektura warta uwagi.
Jestem kompletnie oczarowana Jaremą jako postacią i historią jej życia. Autorce biografii udało się dotrzeć do niewiarygodnych szczegółów życiorysu nie tylko samej rzeźbiarki, ale również artystów z którymi pracowała i którymi się otaczała. Stern, Wiciński i jej mąż Filipowicz to tylko niektóre z nazwisk często pojawiających się w tej książce. Od czasów dzieciństwa, po stypendium w Paryżu i powrót do ojczyzny. Dauksza niesamowicie oddała klimat tamtych czasów i aż trudno uwierzyć jak wiele się od tego czasu zmieniło. Super się czyta. Polecam
Chociaż mam cały wielki stos książek do przeczytania w lipcu, a niektóre pozycje czekają aż od jesieni, wzialem się za Jaremiankę i był to wakacyjny strzał w dziesiątkę. Super napisana, wielowymiarowa, szczera i wyjątkowo przyjemna w odbiorze biografia idealnie trafiła w mój gust. Polecam
W końcu coś dla fanów dobrze napisanych biografii. Jaremianka bez wątpienia zasługuje na uwagę nie tylko ze względu na opisywaną postać, ale też ciekawie oddane otoczenie bohaterki, a więc krakowską bohemę, atmosferę między artystami, stworzenie teatru Cricot, recenzje kostiumów zaprojektowanych przez Marysię, małżeństwo z Kornelem Filipowiczem, wybitnym literatem itd. itp. Myślę, że każdy znajdzie tu coś dla siebie zarówno pasjonaci losów członków Grupy Krakowskiej jak i Ci, którzy nie wiedzieli dotąd kim jest Jarema i z jakiegoś powodu chcą to zmienić. Według mnie warto, bardzo!
Klub Auschwitz i inne klub jest zapisem spotkań z byłymi więźniami obozów koncentracyjnych. Autorka rozmawia z polskimi „ostatnimi świadkami”...
Przeczytane:2019-07-21,
Biografie Daukszy zdominowała sztuka i środowisko artystyczne tamtych czasów. Wystawy, stypendia, grube ściany Luwru, bankiety, imprezy i wypady do Zakopanego, a wszystko to okraszone wybitnym kunsztem reporterskim autorki, która dosłownie namalowała mi historię Jaremy słowami. Jesteśmy więc świadkami pierwszej miłości Marii i jej pierwszego dzieła, studiów, małżeństwa i macierzyństwa. Absolutnego skupienia w pracowni i rzadkich okresów mniej intensywnej pracy twórczej. Ta książka to jednak znacznie więcej niż tylko biografia znanej artystki. Dauksza przedstawiła nam cały tamtejszy świat w niezwykłych szczegółach. Doszła chyba do wszelkich możliwych źródeł i osób i wyciągnęła z nich niesamowite anegdoty. Sama przyjemność z czytania. Bardzo polecam zwłaszcza fanom biografii i polskiej sztuki współczesnej. Bardzo polecam