Jakby nikogo nie było
Marco Magini

Dirk - przedstawiciel holenderskiego kontyngentu żołnierzy ONZ wysłanych do Bośni. Romeo - hiszpański sędzia Międzynarodowego Trybunału Karnego w Hadze. Dražena - bośniacki Chorwat walczący w serbskiej armii. Trzy historie, trzy punkty widzenia, trzy dramaty, dotyczące tego samego wydarzenia - czystek etnicznych na terenach byłej Jugosławi. Srebrenica, rok 1995. Potworne ludobójstwo odzierające wszystkich uczestników z człowieczeństwa. Zarówno tych biernie się przyglądających, jak i tych biorących w nim czynny udział. Nikt stąd nie powróci niewinny. "Wszystko, co teraz zrobię, każda moja myśl i każda decyzja od teraz będą wspomnieniem i skutkiem tego dnia. Tylko w ten sposób nie będę mógł o nich zapomnieć, tylko w ten sposób nie będę zabijał ich od nowa, każdego dnia, tylko w ten sposób - być może- któregoś dnia stanę się znów człowiekiem." (str.234) "Jakby nie było nikogo" to książka z rodzaju tych, których nie da się ocenić. Opowiada bowiem o wydarzeniach, które rzeczywiście miały miejsce, przez co staje się jeszcze bardziej przerażająca. To powieść, która wyrywa czytelnika z marazmu, stawia do pionu i uświadamia, jak wielkie mamy szczęście. Napisana prostym, surowym językiem, bez owijania w bawełnę, przy pomocy trójki bohaterów, pozwala spojrzeć na wydarzenia z perspektywy oprawcy, biernego świadka i sędziego. Świetne rozwiązanie, ukazujące wszech miar ludzkich słabości. Autor nie osądza, nie pokazuje palcem winnego. Winni są wszyscy. Nie będę się rozpisywała na temat fabuły, bo nie ma to najmniejszego sensu. Sięgnijcie po nią a podobnie jak ja, zostaniecie na koniec z pustką w głowie. Bo opisywane tu rzeczy po prostu się w niej nie mieszczą. Pozostaje zaduma nad nami, ludźmi. To wciąż się gdzieś dzieje, trzeba zdać sobie z tego sprawę. A my siedzimy w ciepełku i narzekamy na pierdoły.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

"Kiedy coś powinno znaleźć się w centrum zainteresowania wszystkich, zazwyczaj przestawało być interesujące dla kogokolwiek." Debiutancka powieść Marco Magini to mocne wezwanie do rachunku sumienia ludzkości, zachodnich demokracji i instytucji międzynarodowych. Głośny sprzeciw wobec zapominaniu przez świat o masowych egzekucjach w Srebrenicy na 8373 muzułmańskich mężczyznach i chłopcach, przez serbskie oddziały paramilitarne, w ciągu zaledwie pięciu lipcowych dni 1995 roku. Wstrząsający obraz ludobójstwa, czystek etnicznych, wojny religijnej, bratobójczej walki i biernej postawy sił międzynarodowych, przerażającej nieudolności, odpowiedzialności za masakrę, wydania przez żołnierzy ONZ w ręce Serbów setki cywilów chroniących się w ich obozie. Autor w mocnym, bezpośrednim stylu, odsłania przed czytelnikiem dramatyczny i złożony kontekst wydarzeń, zatrważające zdarzenia i makabryczne przeżycia, stopniową utratę nadziei podtrzymującej wolę przetrwania, niejednoznaczną walkę dobra ze złem, proces rozbicia osobowości, zafałszowaną sprawiedliwość. Nie ma miejsca na niedomówienia i przemilczenia, lecz na realistyczny i szczery obraz rzeczywistości, historię pełną bohaterów i potworów. Podczas czytania książki towarzyszą nam niezwykle intensywne i sprzeczne uczucia, bolesne przemyślenia. Stawiamy szalenie trudne, istotne, zasadnicze i konieczne pytania, usilnie próbując odnaleźć na nie odpowiedzi. Wojna całkowicie zmienia wyobrażenie o szczęściu, wyzwala w człowieku to co najgorsze, zabija okruchy człowieczeństwa, bezwzględnie odsłania prawdziwe oblicza ludzi. Przyglądamy się tragicznym wydarzeniom z trzech perspektyw, Dirka - przedstawiciela holenderskiego kontyngentu żołnierzy ONZ wysłanych do Bośni, Romeo - hiszpańskiego sędziego Międzynarodowego Trybunału Karnego w Hadze, oraz Dražena Erdemović - bośniackiego Chorwata walczącego w serbskiej armii. Obserwujemy ich zachowania, spostrzeżenia, refleksje i silne ekstremalne emocje. W świat marzeń brutalnie wkroczyła przerażająca rzeczywistość, zapanowało poczucie bezsilności, zagubienia, frustracji i odrętwienia. Pojawiło się pragnienie bycia niewidzialnym, zagłuszenia bolesnych myśli za wszelką cenę, skazane na niepowodzenie poszukiwanie sensu otaczającej rzeczywistości. Ratunkiem od coraz głębszej rozpaczy wydaje się być codzienna rutyna, unikanie łączenia faktów zmuszające do ujrzenia dramatyzmu całościowego obrazu sytuacji, wywołanie wbrew sobie beznamiętności w przyglądaniu się wydarzeniom, koncentrowanie się na bezmyślnym odgrywaniu przydzielonych ról. W trakcie czytania książki natychmiast nasunęły mi się słowa Tadeusza Mazowieckiego - "Nie mogę już udawać, że bronię praw człowieka" - ustępującego ze stanowiska wysłannika ONZ po masakrze w Srebrenicy. bookendorfina.blogspot.com

(Kliknij aby rozwinąć opinię)