Historia i Teraźniejszość. Podręcznik dla liceów i techników. Klasa 1. 1945–1979.
Wojciech Roszkowski
Podręcznik kierowany do uczniów klas pierwszych liceów ogólnokształcących oraz techników dla przedmiotu "Historia i Teraźniejszość". Podręcznik obejmuje lata 1945-1979 - wydarzenia ze świata oraz z Polski. W publikacji znalazły się także materiały wcześniej omawiane na lekcjach Wiedzy i Społeczeństwa.
Nowy podręcznik do nauczania historii i teraźniejszości ma inną formę niż większość współczesnych podręczników szkolnych. Zamiast tabelek, wyliczeń i schematów mamy tu narrację, przystępny język i spójną opowieść. Całość ubarwiają setki ilustracji.
QR kody zastosowane w książce kierują do dodatkowych tekstów oraz filmów i innych materiałów archiwalnych. Nie zastępują one ani nie uzupełniają treści podręcznika - materiały, do których kierują, są po prostu dodatkiem dla szczególnie zainteresowanych czytelników.
Opowieść Wojciecha Roszkowskiego uzupełniają cytaty i anegdoty. Ma ona być potwierdzeniem, że historia jest nauczycielką życia oraz podkreślać wymiar moralny życia społecznego i politycznego.
Historia i teraźniejszość. Podręcznik - spis treści
Część I: ZIMNA WOJNA - RODOWODY 1945-1953 o Świat
1. Skutki II wojny światowej. Polska największą ofiarą
2. Ideologie i nazizm
3. Nowy układ sił w świecie
4. Komunizm
5. Konferencja w Poczdamie
6. Finał wojny z Japonią
7. Świat powojenny
8. Droga do Zimnej Wojny
9. Doktryna Trumana i Plan Marshalla
10. Konsolidacja Zachodu i koncepcje współpracy
11. Blokada Berlina
12. Pakt Północnoatlantycki
13. Powstanie dwóch państw niemieckich RFN i NRD. Demokracja i dyktatura
14. Sowietyzacja Europy Środkowo-Wschodniej
15. Wybory
16. Rewolucja w Chinach
17. Imperium sowieckie
18. Wojna w Korei i ,,obrona" pokoju
19. Na Zachodzie zmiany
20. Trzeci Świat a tożsamość narodowa
21. Na osi Waszyngton-Moskwa
22. Społeczne i kulturowe skutki wojny na Zachodzie
23. Rewolucja kulturalna w obozie komunistycznym a dobro wspólne
Część II: ZIMNA WOJNA - Narodziny PRL 1945-1953 o Polska
1. ,,Wyzwolenie" Polski
2. Nowy system polityczny
3. Od gospodarki kapitalistycznej do komunistycznej
4. Straty ludnościowe, migracje i przemiany gospodarcze
5. Umocnienie władzy komunistów i narodziny Żołnierzy Wyklętych
6. Sfałszowane wybory. Powstanie PZPR
7. ,,Żołnierze niezłomni"
8. Poza granicami Polski
9. Terror i propaganda
10. Walka z Kościołem
11. PRL
Część III: NA KRAWĘDZI III WOJNY 1953-1962 o Świat
1. Państwo i polityka
2. Walka o władzę na Kremlu
3. Odprężenie
4. NATO i Układ Warszawski
5. Co z nacjonalizmem?
6. Neutralna strefa w Europie
7. ,,Duch Genewy"
8. Rewolucja na Węgrzech
9. Kryzys nie tylko sueski
10. Globalna ofensywa sowiecka
11. Integracja europejska
12. Kryzys francuski
13. Kultura i rodzina w oczach Zachodu
14. Dekolonizacja i wojna w Kongu
15. Nowe konflikty
16. Nowa linia frontu
17. Rozłam w ruchu komunistycznym
18. Chiński ,,wielki skok"
19. Kryzys kubański
20. Demokracja, dialog i populizm
Część IV: NA KRAWĘDZI III WOJNY 1953-1962 o Polska
1. Odwilż
2. Poznański Czerwiec
3. Państwo a Kościół
4. Październik 1956 r.
5. Odchodzenie od programu październikowego
6. Zmiana kursu
7. Gospodarka wciąż nierynkowa
8. Rynek i wolność
9. Odkręcanie i dokręcanie ,,śruby" w kulturze
10. Dylematy emigracji
Część V: NIESPOKOJNE LATA 1962-1970 o Świat
1. Równowaga i nierównowaga
2. Zmiany 20 lat po wojnie
3. II Sobór Watykański
4. Wojna wietnamska
5. Konflikt sowiecko-chiński zagraża światu
6. ,,Rewolucja kulturalna" w Chinach
7. Wolność pozytywna i wolność negatywna
8. Rewolta młodzieżowa
9. Problemy rasowe jako przyczyna buntu w USA
10. Rewolucja społeczna w Zachodniej Europie
11. Niemcy i Francja
12. Wojna na Bliskim Wschodzie
13. ,,Praska wiosna" i inwazja
14. ,,Pokój przez podział"
Część VI: NIESPOKOJNE LATA 1962-1970 o Polska
1. Mała stabilizacja i socjalistyczna praworządność
2. Na szczytach władzy
3. Wokół Millenium
4. Marzec 1968 r.
5. Stagnacja gospodarcza
6. Grudzień 1970 roku
7. Poza granicami Polski
Część VII: ODPRĘŻENIE 1970-1979 o Świat
1. Sowiecka pewność siebie
2. Otwarcie amerykańsko-chińskie
3. SALT I
4. Porozumienie w sprawie Niemiec
5. Kryzys naftowy
6. Przemiany kulturowe
7. Wojna Jom Kippur
8. Sowiecka ofensywa globalna
9. KBWE
10. Szczyt potęgi Kremla
11. Bogaci i biedni
12. Nowa polityka amerykańska
13. Konflikty peryferyjne
14. Czerwoni Khmerzy
15. Zmienne losy odprężenia
16. Polak papieżem
17. Chiny wychodzą z cienia
18. Pax Sovietica
Część VIII: ODPRĘŻENIE 1970-1979 o Polska
1. Cud gospodarczy na kredyt
2. Warunki życia
3. ,,Druga Polska"
4. Czerwiec 1976 r.
5. Opór: mniej spontaniczności, więcej organizacji
6. Pielgrzymka św. Jana Pawła II
7. Przemiany społeczne
8. Kultura w latach siedemdziesiątych
9. Wzrost napięcia
Informacje dodatkowe o Historia i Teraźniejszość. Podręcznik dla liceów i techników. Klasa 1. 1945–1979.:
Wydawnictwo: Biały Kruk
Data wydania: 2022-06-01
Kategoria: Podręczniki
ISBN:
Liczba stron: 512
Kup książkę Historia i Teraźniejszość. Podręcznik dla liceów i techników. Klasa 1. 1945–1979.
Zobacz także
Historia i Teraźniejszość. Podręcznik dla liceów i techników. Klasa 1. 1945–1979. - opinie o książce
Autor, wybitny historyk i znakomity pisarz, prof. Wojciech Roszkowski, pracował nad nim prawie pół wieku. Oparł się na idei zawartej w Liście św...
Tom ten obejmuje lata od zakończenia II wojny światowej do wydarzeń poprzedzających Sierpień 1980. Autor analizuje postawy Polaków wobec narzuconej...
Przeczytane:2022-09-20, Ocena: 4, Przeczytałam,
Nie taki diabeł straszny, jak go malują.
Czyli rozważania o podręczniku do nauczania historii i teraźniejszości (przedmiot ten zastąpi wiedzę o społeczeństwie) pióra prof. Wojciecha Roszkowskiego, cenionego historyka i publicysty.
Zacznę od tego, że wokół tego opracowania działo się bardzo dużo złego, wiele osób wytaczających najcięższe działa, książki w ogóle nie przeczytało. Wbrew obiegowym opiniom, podręcznik nie jest narzucony odgórnie, a zatem to w gestii nauczyciela leży czy z decyduje się pracować z tym właśnie dziełem.
Przeczytałam gdzieś, że wydawnictwo Biały Kruk w porozumieniu z autorem zdecydowało się wycofać sporny fragment o in vitro. Choć profesor utrzymywał, że nie chodziło mu o obrażanie dzieci poczętych tą metodą. Nigdzie też nie zestawiono feminizmu z nazizmem.
Chciałabym jednak zwrócić uwagę na kilka innych kwestii. Otóż sposób prowadzenia narracji jest trudny, jak dla ucznia liceum czy technikum. Treść przeznaczona raczej dla studentów historii czy politologii jako szybka powtórka przed egzaminem.
Słabo scharakteryzowano kryzys kubański, Wojciech Roszkowski podaje, że: Waszyngton zrezygnował z planów obalenia Castro. Nie, wciąż kontynuowano operację ,,Mangusta", wymierzoną w kubańskiego dyktatora. Luka wywiadowcza Amerykanów trwała aż szesnaście dni. Długo? Długo. O spotkaniach Kennedy'ego z Chruszczowem w Wiedniu ledwo wzmiankowano, i to w innej części podręcznika. Inicjatorem podjęcia dialogu, był 35. prezydent USA, przywódca sowiecki domagał się wycofania amerykańskich rakiet z Turcji, tzw. ,,Jupiterów".
Kolejną rzeczą wymagającą komentarza, jest rozdział poświęcony problemom rasowym w USA. Historyk pisze: Od początku lat sześćdziesiątych XX w. w stanach południowych nasilały się akcje protestu przeciw dyskryminacji czarnoskórych obywateli, zapoczątkowane jeszcze pod koniec lat pięćdziesiątych. Zgadza się, w tym miejscu warto było przypomnieć, postać Rosy Parks, nazywaną często ,,matką ruchu praw obywatelskich''. Kobieta znana była z tego, że odmówiła ustąpienia miejsca w autobusie białemu pasażerowi.
Prof. Wojciech Roszkowski wspomniał oczywiście o ideach pastora Kinga wyrażonych w słowach I have a dream. Natomiast aż się prosiło o krótką wzmiankę na temat młodego człowieka, któremu odmówiono podjęcia studiów na uniwersytecie w Ole Missisipi. Po interwencji prezydenta James Meredith, bo to o nim mowa, mógł podjąć naukę. To, co się z nim stało później, i jakiej dokonał wolty stanowi już odrębną opowieść.
Podręcznik zawiera mnóstwo prywatnych ocen autora, niektóre fotografie są zbyt drastyczne. Ponadto po każdym z rozdziałów zamieszczono kody QR, które uczeń może pobrać oraz wysłuchać tego, o czym mówi historyk.