Fosa
Sylwia Siedlecka

 W życiu każdego czytelnika przychodzi taka chwila, w której ma On już dość książek przepełnionych akcją, ekscytującymi wydarzeniami, spektakularnymi finałami i bohaterskimi postaciami. Jedyne czego wówczas pragnie, to niespiesząca się donikąd lektura o ludzkich emocjach, w której czas, miejsce i logika wydarzeń nie mają żadnego znaczenia. Znaczenie ma natomiast człowiek, jego refleksje, myśli, obserwacje.. Jeśli akurat czujecie potrzebę takiej lektury, to sięgnijcie proszę po najnowszą powieść autorstwa Sylwii Siedleckiej - pt. "Fosa".

 Główną bohaterką opowieści jest Liza - młoda kobieta, którą poznajemy w  dniu jej ślubu z iście  prawdziwym księciem z bajki - Arkiem. Zanim jednak oboje wypowiedzą sakramentalne "Tak", kobieta udaję się w swoistą podróż do własnego dzieciństwa, młodości i  rodzinnego domu. Podróż pełną wspomnień, żalów, pretensji,  pytań i odpowiedzi. Podróż przez małomiasteczkową społeczność, miejsca, dramatyczne wydarzenia. I wreszcie podróż, która na zawsze odmieni życie Lizy..

 Książka Sylwii Siedleckiej to niezwykle sentymentalna opowieść o życiu kobiety, która poszukuje swojego miejsca w świecie i odpowiedzi na pytania o to, kim jest tak naprawdę. Opowieść pełna metafor, symboli, rozmyślań i zwykłych obrazów codziennego życia, które to nagle nabierają nowych znaczeń i kształtów. Znajdziemy tu niezwykle skomplikowane relacje rodzinne, dramatyczne chwile pełne przemocy, próby odnalezienia się w zagmatwanej rzeczywistości.. I wszystko to ukazane będzie nam pod postacią pozornego chaosu, mętliku słów i myśli, licznych retrospekcji i wybiegów w przyszłość.., które wspólnie tworzą niezwykle emocjonalną historię o życiu pewnej młodej kobiety, tak innej od każdego z Nas, a jednocześnie tak bardzo bliskiej Nam wszystkim..

 "Fosa" to przede wszystkim opowieść o  dzisiejszej Polsce, tej prawdziwej - małomiasteczkowej, nie zaś Polsce wielkich miast i mnóstwa możliwości. I nie jest to opowieść optymistyczna, kolorowa i urzekająca swoim obrazem. Widzimy tutaj bowiem prowincjonalne społeczeństwo, uzależnione od wpływowego właściciela największych zakładów produkcyjnych w okolicy, od którego tak naprawdę zależy wszystko. Strach przed bezrobociem, nieuczciwość bogatych i bezradność biednych, brak sprawiedliwości, bezsilność i zgodę na ten jakże chory stan rzeczy,  gdyż innej drogi po prostu nie ma.. Jakże wielu z Nas żyje, żyło lub zna tego typu miasta i miasteczka, od których to tak bardzo każdy chciałby uciec, lecz niestety nie ma na to żadnej szansy.. I właśnie duszny klimat tej małej i chorej społeczności - polskiej społeczności, jest dla Mnie największą siłą tej powieści..

 Obraz Polski to także obraz Nas - Polaków. I powiem od razu.., nie spodoba się on Nam.. Czytając "Fosę" długo zastanawiałam się nad tym, czy naprawdę jesteśmy tacy beznadziejni, czy sami sobie stworzyliśmy to własne piekło bez perspektyw, ludzkiej wrażliwości, szans na normalność..? I niestety odpowiedź musi być tylko jedna - TAK. Poznając historię Lizy i jej losów aż do owego wielkiego "dnia ślubu", poznawałam tak naprawdę życiową historię tysięcy, a być może i milionów młodych Polek, które nie mają żadnego wyboru aniżeli wyjść "dobrze" za mąż, choćby nawet i za najbardziej gburowatego i chamskiego mężczyznę, o ile ten ma pieniądze, dom i bogatych rodziców. To smutna prawda, której nie chcę zaakceptować i której należy mówić wyraźne "nie". Myślę, że po części książka Pani Sylwii Siedleckiej jest właśnie takim głosem sprzeciwu w tej dyskusji, który właśnie dzięki  publikacji usłyszy cały Nasz kraj.. Przede wszystkim jednak młode dziewczęta, które powinny wiedzieć o tym, że same decydują o własnym losie, nie zaś ich rodzice, znajomi, sąsiedzi..

 Na uwagę zasługuje niezwykle interesująca konstrukcja fabularna tej historii. Oto bowiem obserwujemy swoisty punkt "graniczny" jakim jest dzień wesela Lizy i Arkadiusza, a dopiero potem rozpoczyna się ta niezwykła podróż w przeszłość. Poznajemy wiele ważnych i tych mniej ważnych wydarzeń z życia bohaterki, śledzimy jej niezwykle dramatyczne i trudne relacje z zaborczą matką, dowiadujemy się o okolicznościach, jakie to doprowadziły do ślubu i wreszcie poznajemy smutną prawdę o tym związku. Jednocześnie przez cały czas czujemy podświadomie "tykający zegar", który odmierza czas do wielkiego finału. Nie jest to miłe odczucie, gdyż doskonale zdajemy sobie sprawę, że owe finalne wydarzenie nie będzie niczym dobrym, pozytywnym, szczęśliwym dla Lizy.. Budowana przez autorkę atmosfera strachu i niepewności udziela się bardzo mocno czytelnikowi, a jednocześnie niezwykle go fascynuje i nie pozwala oderwać się choć na krótką chwilę od lektury. Wielkie brawa i słowa uznania pod adresem autorki!

 "Fosa" to powieść z gatunku tych niezwykłych, nie łatwych, nie zapomnianych. Gwarantuje każdemu, iż bardzo długo po zakończeniu lektury  nie zapomni tych wszystkich emocji, doznań, obrazów współczesnej Polski i Polaków.  I chyba jeszcze także rodzącej się wewnętrznie niezgody na to, jak żyjemy i jacy jesteśmy. To bardzo mądra i wyjątkowa książka, którą powinien przeczytać każdy miłośnik ambitnej literatury, zaś jej autorkę dopisać do swojej listy najbardziej intrygujących i obiecujących polskich pisarzy.

Dawno nie czytałam tak chaotycznej książki, 190 stron o wszystkim i niczym. Nie polecam.