Dziadek Władek. O Broniewskim, Ance i rodzinie
Ewa Zawistowska

Super książka, niesamowite ile można dowoedzieć się o losach bliskich z listów i zwykłych kartek pocztowych.Teraz nic nie zostaje namacalnego, no może jakieś smsy w chmurze

Ewa Zawistowska, wnuczka poety i córka osławionej Anki stworzyła niezwykłą opowieść o prywatnym życiu artysty. Oczywiście największą tragedią jej życia była śmierć Joanny Broniewskiej gdy Ewa miała 4 lata. To dziadkowie się nią troskliwie zajęli, to dzięki nim miała zagwarantowane stabilne i względnie spokojne dzieciństwo.
Kontrowersyjny skądinąd bohater ukazuje tu dzięki relacji Ewy i innych znajomych odmienne oblicze. Zwraca uwagę ogromna więź z Joanna- Anką, mimo skomplikowanych spraw rodzinnych. Jak Ania była mała, rozwiódł sie z babcia Janiną i miał druga żonę. Mimo tego dbał o córkę, a z była żoną żył w przyjaźni. Co prawda rozstali się gdyż Janina walczyła z jego nałogiem, czego sam nie chciał zrobić. Postrzegany jako pupilek władz nie miał specjalnych zakazów wyjazdów, jak na tamte realia dużo podróżował.
Choć Broniewscy byli prekursorami rodziny patchworkowej, jednak wspierali się i można wzajemną czułość wyczytać z obszernej korespondencji między ojcem i córką. Ewa Zawistowska dołącza też multum zdjęć, pocztówek i rodzinnych dokumentów.
Po raz pierwszy tak szczegółowo zarejestrowane i opracowane są wszelkie dokonania artystyczne Anki. Była nietuzinkową postacią, która wiele osiągnęła podczas swojego krótkiego życia. Już jako 17 latka studiowała, a po ojcu odziedziczyła pęd do wolności i potrzebę niezależności. Wreszcie wyjaśniono skąd się wzięła Ewa, jak burzliwy okazał się związek jej rodziców. szybko drogi tak prywatne, jak i zawodowe się rozeszły, ojciec był wielkim nieobecnym. Potem nawet z drugą żoną starali się wyrwać dziewczynkę od dziadków, ale Ewa wybrała bezpieczny i znany jej świat.
Dużo uwagi poświęcono poszczególnym projektom i zrealizowanym reportażom Anki. To przykład osoby, która wszystko osiągała ciężką praca, mogła też do reportaży wnieść nutkę poezji, zwiewności, poetyckości, wręcz je zrewolucjonizować.Niestety nie udało się jej tego zrealizować.
Warto wspomnieć o bogatym tle społecznym. Liczni twórcy zaprzyjaźnieni z Broniewskim, znani prozaicy czy dziennikarze i ich związki z Broniewskim. Kto kogo wspierał, jakie były animozje, sprawa Bogdana Czeszko, który romansował z Anką.
Bardzo wzruszający zapis wspomnień młodej dziewczyny, która byłą świadoma choroby alkoholowej dziadka. Po śmierci Anki przyszło załamanie, potężny kryzys, co widać w elegijnej twórczości z tamtego okresu. zagorzały ideolog, piewca socjalizmu zmienił się w zbolałego ojca opłakującego jedyne dziecko.
Naprawdę poruszająca lektura.

Dzieciństwo słodko-gorzkie

Opowiadanie historii rodzinnych chyba zawsze jest trudnym zadaniem. To nie jest temat, od którego można odciąć się emocjonalnie, podchodząc w sposób bezstronny i niezniekształcony wiekiem oraz możliwościami poznawczymi autora. Dla dziecka dziadziuś zawsze pozostaje dziadziusiem i nawet jeśli dorosłe życie weryfikuje nieco ten pogląd, to jednak trudno oddzielić logikę i emocje. To chyba było moja największą obawą, kiedy sięgałam po książkę Ewy Zawistowskiej – że wspomnienia z dzieciństwa będą wygładzone, a w procesie twórczym wygra (zupełnie naturalna) potrzeba wybielenia swoich bliskich.

"Dziadek Władek" składa się głównie z rodzinnej korespondencji – listów i pocztówek wymienianych między małżonkami, rodzicami i dziećmi, zbioru dokumentów, fotografii, wycinków z gazet. A korespondencja jest nie byle jaka – elokwentna, pełna humoru i ciepłej uszczypliwości. To bogate źródło wiedzy nie tylko na temat rodziny Broniewskich, ale również realiów epoki. Ponieważ większość książki składa się z materiałów źródłowych, trudno w tym przypadku o przekłamania. Niewygodne dziś poglądy polityczne, uzależnienia, romanse i rodzinne niesnaski – nic nie zostało przemilczane.

Jeśli jednak mam być szczera, to wszystkie wyżej wymienione negatywy rodzinnej historii, tracą na znaczeniu wobec jednego – szczerego uczucia. Z tej książki naprawdę bije ciepło. Relacje – zwłaszcza Broniewskiego i jego córki – są naprawdę rozczulające. I to wcale nie jest tak, że jest to uczucie idealne. Wręcz przeciwnie, bohaterowie doskonale zdają sobie sprawę z niedoskonałości własnych oraz wzajemnych stosunków, ale zdają się rozumieć, że są rzeczy ważniejsze niż skupianie się na tych niedoskonałościach. Wbrew moim obawom z powieści wyłaniają się portrety żywych, pełnokrwistych ludzi, zamiast wygładzonej i wyidealizowanej laurki.

Zmierzenie się z własną historią, często bolesną, musiało być naprawdę trudnym zadaniem. Jednak Ewa Zawistowska objawiła się jako autorka obdarzona znakomitym warsztatem, dystansem do siebie i ogromnym poczuciem humoru. Opowieść pełna kontrowersji mogła być utrzymana w klimacie brukowców lub, wręcz przeciwnie – pochwalnych peanów, a okazała się rodzinnym wspomnieniem napisanym z wyczuciem i smakiem. Sama autorka z klasą odnalazła się w każdym poruszonym temacie.

Czy polecam lekturę "Dziadka Władka"? Zdecydowanie tak! I wcale nie trzeba uwielbiać poezji Władysława Broniewskiego. Tę słodko-gorzką opowieść o rodzinie złożonej z barwnych, błyskotliwych i niepozbawionych poczucia humoru członków, czyta się z zapartym tchem. I dobrze przez moment stać się jej częścią, dzielić radości i smutki, i z wyrozumiałością przyjmować wszystko, co nam daje.