Dymna
Baniewicz Elżbieta

Biała okładka, a na niej twarz jednej z najpiękniejszych polskich aktorek, która przez dziesięciolecia wielokrotnie zaskakiwała nas swym talentem. Wewnątrz historia życia i błyskotliwej kariery Anny Dymnej napisana przez kobietę, która stosunkowo niedawno zyskała uznanie czytelników dzięki biografii Janusza Gajosa. Niezawodna Elżbieta Baniewicz po raz kolejny obrała sobie za bohatera książki osobę o wybitnym talencie, niebywałej skromności i dużym bagażu doświadczeń, który ukształtował jej aktorską drogę. Te wszystkie cechy odbijają się niczym w lustrze na kartach wspaniałej biografii Anny Dymnej. Zawrotna kariera bohaterki tej książki nie doszłaby do skutku, gdyby nie sąsiad, który otworzył przed Anią drzwi do aktorskiego świata. I choć wszystko, co w nim osiągnęła zawdzięcza jedynie sobie, to nie sposób pominąć milczeniem faktu, że gdyby nie Jan Niwiński nie mielibyśmy w Polsce aktorki tego formatu, ani biografii opowiadającej o jej interesującym życiu. Fenomen Anny Dymnej jako aktorki tkwi w osobach, które spotykała na swej drodze. O takich personach jak m.in.: Wiesław Dymny, Henryk Siemiradzki, Zygmunt Hübner, Zofia Jaroszewska przeczytamy w książce Elżbiety Baniewicz. To oni bowiem sprawili, że skromna dziewczyna przeistoczyła się w kobietę utalentowaną i gotową podjąć każde rzucone jej wyzwanie. "Dymna" nie jest wyłącznie opowieścią o trudzie pracy aktora. Przedstawia także epizody z prywatnego życia głównej bohaterki i odsłania kulisy jej działalności w fundacji "Mimo wszystko". Krótko mówiąc: biografia Dymnej pióra Elżbiety Baniewicz przedstawia czytelnikowi to, co aktorka ma najcenniejszego: jej talent, osobowość i serce na dłoni. Elżbieta Baniewicz to druga obok Marioli Pryzwan fenomenalna biografistka, potrafiąca wychwycić niemal każdy szczegół z historii portretowanej przez siebie osoby. Autorka pokazała swój zmysł pisarski już przy biografii Janusza Gajosa, a "Dymna" jedynie potwierdziła unikatowy talent tej pisarki. Chwile radości i życiowe dramaty Anny Dymnej pod piórem Elżbiety Baniewicz ożyły na nowo pozwalając nam wniknąć do świata kobiety podziwianej dotąd jedynie na ekranach telewizorów i deskach teatrów. "Dymna" jest biografią wielowymiarową. Zaskoczyć może tych, którzy tytułową bohaterkę kojarzą wyłącznie z rolą uroczej Ani, wnuczki Kargula i Pawlaka w "Kochaj albo rzuć" Sylwestra Chęcińskiego. Książka ta udowodnia bowiem, że Anna Dymna to więcej niż piękna kobieta. To spełniona aktorka z pokolenia dochodzącego do głosu poprzez sztukę. By jednak stała się tym, kim jest dziś potrzebne były dziesięciolecia wspaniale sportretowane przez Elżbietę Baniewicz na kartach kolejnej jej książki, do lektury której wszystkich serdecznie zachęcam.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Wnikliwa biografia niezwykłej kobiety i artystki. Autorka koncentruje się przede wszystkim na osiągnięciach artystycznych i tych związanych z działalnościa na rzecz niepełnosprawnych, a unika grzebania w prywatnym życiu. Wiele tu opisów ról, tworzenia postaci scenicznych, co powinno zainteresować każdego, kto kocha teatr. Nie udało się jej uniknąć kilku "laurek" ale gdy się śledzi charytatywną działalność Anny Dymnej, trudno się dziwić zachwytowi autorki.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Biografia niezwykła, bo niezwykła jest jej bohaterka. Książka Elżbiety Baniewicz tylko utwierdza obraz Anny Dymnej kreowany przez media, obraz, kobiety ciepłej, nie poddającej się stereotypom mody, obraz, w którym brak miejsca na plotki o aktorce, obnażanie na co dzień swojego życia prywatnego. I jeśli ktoś ma nadzieję, że odnajdzie w niej pikantne szczegóły z życia rodzinnego, to się rozczaruje. Biografia podzielona jest na 18 rozdziałów. Większość przedstawia sceniczną drogę aktorki, jej doskonałe kreacje zarówno teatralne, jak i filmowe, szeroko znaną działalność charytatywną, przyjaźnie z ludźmi nie tylko z branży. Ciekawie ujęty został rozdział o skomplikowanym związku małżeńskim z Wiesławem Dymnym. I to jedyny taki wątek ekshibicjonistyczny. Zawsze się zastanawiałam, co kierowało młodziutką, śliczną adeptką sztuki teatralnej, że związała się z taką kontrowersyjną postacią. Po lekturze mam wrażenie, że nie da się tego opisać kilkoma zdaniami. Nie mnie zresztą oceniać. Fakt niezaprzeczalny - małżeństwo z Dymnym zaważyło na dalszych losach i ukształtowało charakter młodziutkiej dziewczyny. W pozytywnym tego słowa znaczeniu. Anna Dymna urodziła się w szczęśliwej, kochającej rodzinie, pełnej zasad i ideałów. "Mama zawsze mówiła, że trzeba być uczciwym i pracowity. Ojciec, że nigdy nie wolno się sprzeniewierzyć własnym przekonaniom, choćby to nie wiadomo, jak wiele kosztowało" (s. 15). Wychowana wśród życzliwych ludzi, jednak z daleka od sztuki i książek. "W tej rodzinie umysłów ścisłych nikt nie myślał o teatrze ani o sztuce. Nawet jako o rozrywce" (s. 24). Dlatego, kiedy na ukryty talent Ani Dziadyk zwrócił uwagę mieszkający po sąsiedzku "aktor, dziwak, cudowny człowiek, legendarna dziś postać Krakowa - Jan Niwiński z żoną malarką" (s. 25) zupełnie nie w głowie jej był teatr. Marzeniem Anny była praca "jako psycholog kliniczny (...) z więźniami, osobami chorymi psychicznie albo z nieszczęśliwymi dziećmi. Złożyła więc papiery na wydział psychologii Uniwersytetu Jagielońskiego" (s. 32). Jednak determinacja i przeczucie sąsiada oraz powolne, konsekwentne ukierunkowywanie młodej dziewczyny na tę drogę - wszystko to doprowadziło naszą bohaterkę do egzaminu do szkoły teatralnej. I mimo, że już wówczas kiełkowało w bohaterce pragnienie niesienia pomocy poszkodowanym przez życie, dziś każdy dziękuję Janowi Niwińskiemu, że nie odpuścił i walczył o Annę - aktorkę. Oprócz wątku typowo zawodowego, w książce nie mogło zabraknąć drugiej miłości Anny Dymnej - działalności społecznej. Rozdziały "Spotkajmy się", "Mimo wszystko", "Przychodzi wena do lekarza" opisują walkę aktorki o prawo do godnego życia osób pokaleczonych przez życie. Autorka pisze: "myślę, ze przeoranie społecznej świadomości w sprawie niepełnosprawnych i ciężko chorych nastąpiło w ogromnej mierze dzięki Ani, programom telewizyjnym "Spotkajmy się", ale też jej wieloletniej działalności, w fundacji i poza nią, postawie służącej przełamywaniu mentalnych barier otaczających ludzi" (s. 363). Któż z nas nie słyszał o Festiwalu Zaczarowanej Piosenki, o teatrze Radwanek, o Albertianie, wreszcie o Fundacji "Mimo wszystko"? Jest jeszcze "Małe Kilimandżaro", "Akademia Odnalezionych Nadziei" oraz całe morze pojedynczych ludzkich historii splątanych z życiem Anny Dymnej. I jeszcze jedna bardzo ważna rzecz, o której dowiedziałam się właśnie z biografii. Kolejna zasługa Anny Dymnej - "humanizowanie medycyny". Do tej roli zaprosił ją profesor Andrzej Szczeklik, wybitny kardiolog i pulmonolog, ordynator Kliniki Chorób Wewnętrznych Akademii Medycznej w Krakowie. Ale nie będę zdradzać na czym miało to polegać. Zapraszam do fascynującej lektury książki i jej przedostaniego rozdziału na ten temat. Biografie sławnych ludzi kojarzą się przede wszystkim z suchymi faktami okraszonymi fotografiami. To jest zupełnie inny rodzaj biografii. Książka ciepła, jak ciepła jest jej bohaterka. Książka z przesłaniem, że trzeba i warto chylić się przed ludzkim nieszczęściem. Książka o tym, że w każdej sytuacji można być sobą, że aktor niekoniecznie musi być gwiazdą i celebrytą. "Dymna niczego nie kreuje - ani siebie ani ludzi wokół. Daje całą siebie, taką jaka jest (...) Nie ma drugiej osoby, która uprawia ten zawód niczego nie mistyfikując" (s. 255) - to słowa jednego z najwierniejszych przyjaciół aktorki, Jana Englerta. Te piękne zdania oraz lektura książki, a właściwie całe życie jej bohaterki są jednym z dowodów na to, jakim "fenomenem socjologicznym" jest Anna Dymna. Biografia autorstwa Elżbiety Baniewicz zawiera również bogate kalendarium - sztuk teatralnych, festiwali, programu telewizyjnego. Okraszona jest także bogato pięknymi zdjęciami. To wszystko sprawia, że czyta się ją z wielką przyjemnością i zainteresowaniem.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Książka Elżbiety Baniewicz o Annie Dymnej była w moich planach od dawna. Wpadła w moje ręce dopiero pewnego deszczowego dnia. Szybki strzał: lektura w kilka minut od kupienia i... nie mogłam się od niej oderwać.

 

W tej biografii Baniewicz kreśli portret kobiety-aktorki, głównie teatralnej i kobiety-człowieka: przez duże "C". Poznajemy tu Annę Dymną od pokolenia jej pradziadków. Mamy jej dzieciństwo, młodość, pierwsze początki z aktorstwem, potem pierwsze ważne role, pierwszą, wielką miłość - późniejszego męża Wiesława Dymnego. Kto jednak szuka tanich sensacji, plotek, opisów życia prywatnego, ten trafił pod zły adres. To nie taka książka i nie taka osoba, bo akurat Pani Anna Dymna nie zalicza się do gwiazd-celebrytek pokazujących się na "ściankach" i odkrywających zakamarki swojej prywatności w kolorowych magazynach.

 

Autorka jej biografii wykonała bardzo wnikliwą analizę pracy aktorki, co najbardziej widać po bardzo szczegółowo przedstawionym kalendarium zawodowych osiągnięć: jej ról filmowych, teatralnych, kolejno zdobywanych nagród za osiągnięcia zawodowe oraz kalendarium emisji jej programu "Spotkajmy się".
W tekście natomiast często możemy przeczytać opisy filmowych i teatralnych postaci, które grała. Niewiele tu prywatnego życia, choć zdarzają się fragmenty, jak i rozdział poświęcony największej miłości Pani Anny - Wiesławowi Dymnemu, aczkolwiek większość książki to jej zawodowe życie oraz przyjrzenie się jej działalności charytatywnej.
Mamy tu również przytoczone listy od fanów oraz masę fotografii czarno-białych i kolorowych, zarówno aktorki, jak i fotosy z filmów i zdjęcia z desek teatru. Fotografie te cieszą oko i są miłym dodatkiem do lektury, a ich spora ilość jest na plus, zwłaszcza gdy wziąć pod uwagę, iż są one wyważone co do ilości tekstu.

 

Książkę polecam. Jej gabaryty mogą nieco przerażać, mimo to czyta się ją szybko. Ja oceniam ją jako dobrą. Nie daję wyżej, gdyż niektóre rozdziały (zwłaszcza pod koniec) mniej mnie interesowały.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)