Dudni kamień, dudni...
Szilagyi Istvan

Trochę ta książka mnie zmęczyła. Akcja powieści toczy się na początku XX wieku, w miasteczku Lament w czasach, kiedy daleko jeszcze było do zmian, które przyniosła ze sobą Wielka Wojna. Jest to świat, w którym od wieków wszystko jest ustalone - są bogaci, którzy bogatymi pozostaną i są biedni, którzy pozostaną biednymi. Nikt nie wyrwie się z tego koła przeznaczenia. Nie uda się to nawet Ilce Szendy bogatej córce garbarza, właścicielce gospodarstwa i winnic. Ilka jest niezależna, pracuje, jest świetną krawcową, chciałaby wyruszyć poza ten świat słonecznych winnic i zbierania winogron - marzy chociażby o podróży do Wiednia. Czy te marzenia o wielkim świecie obudziła znajomość dziewczyny z młodym pastorem, który uwiódł przed laty dziewczynę? A może portret księcia, który wisi w domu, na który często spogląda przed zaśnięciem i snuje przy tym marzenia o wielkiej miłości? A może to jej romans z Denesem Gonczi - robotnikiem, którego najmuje do pracy na swojej ziemi? Ten z kolei marzy o wyjeździe do Ameryki, gdzie można zarobić pieniądze o wiele lepsze niż dostaje od panienki i zapewnić przyszłość dzieciom. Jednak Ilka żyje w mrocznym świecie swoich namiętności. Nie pozwoli odejść Denesowi, o nie. Bez mrugnięcia okiem pozbawi rodzinę Gonczi męża i ojca. Liczą się tylko jej pragnienia. Nie odmawia się panience Szendy, kiedy ona prosi. Ilka jest samotna, a on dawał jej poczucie ciepła i dobroć, ale czy ta dziewczyna na to zasługiwała? Ilka nie wzbudziła mojej sympatii, nawet wtedy, gdy zachowywała się jak osoba chora na umyśle ( scena z prosiakami, które traktuje jak dzieci Denesa). Nie podobało mi się jak oszukiwała żonę Denesa, Mari, jak udawała przyjaźń i pomoc, gdy zmartwiona kobieta czekała na listy z Ameryki od męża. Bogata panienka Szendy za to, co zrobiła wymierza sobie karę - nosi kamienie do pustej studni ( no może nie całkiem pustej) i wciąż znajduje nowe, wciąż dorzuca kolejne ... Póki to robi, czuje, że uspokaja swoje sumienie. No i najważniejsze, że Denes pozostał w Lamencie, że nigdy go nie opuści, że zostanie tutaj, tak jak i ona. Na zawsze. Jest to opowieść o samotności, wyrzutach sumienia, ale i o bezwzględności. A wszystko to przedstawione w skąpanych słońcem węgierskich winnicach. W tle tej historii można doszukać się także poruszenia tematu ciężkiej pracy robotników, chłopów, słabo wynagradzanych, harujących od świtu do nocy, marzących o lepszym losie w Ameryce. Ci bogatsi z kolei - jak właściciele winnic czy rzemieślnicy również w rzeczywistości ciężko pracują, bo są o wiele biedniejsi niż hrabiowie czy żupani ze stolicy i stoją na drabinie społecznej niewiele wyżej niż najmowani przez nich robotnicy. Książkę czytało mi się bardzo ciężko i bardzo długo. Akcja toczy się w niej bardzo powoli, niczym dojrzewające w słońcu winogrona. Stopniowo, bez pośpiechu dowiadujemy się, co czai się w głowach mieszkańców Lamentu, o czym marzą, czego pragną, do czego są zdolni. Książkę polecam wytrwałym czytelnikom, takim, którzy zawsze kończą swoje lektury. Ja do tej książki nie wrócę.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)