Druga najważniejsza historia. Teraz jest czas miłosierdzia
Michael E. Gaitley MIC

Przed dniem sprawiedliwości posyłam dzień miłosierdzia

O miłosierdziu mówił, a raczej głosił je z wielkim zapałem Jan Paweł II. Jego znaczenie podkreślał bardziej stonowany papież Benedykt XVI. Nie przestaje o nim mówić - choć z trochę innym rozłożeniem akcentów - papież Franciszek. Słowo miłosierdzie odmieniane jest przez wszystkie przypadki. Czy jest ono aż takie ważne? Co takiego się wydarzyło w XX wieku, że tak znacząco wzrosło jego znaczenie? Czy uświadamiamy sobie czym naprawdę jest miłosierdzie Boga? Jaki jest jego związek z rolą Maryi w dziele zbawienia? Dlaczego opowieść o nim możemy nazwać drugą najważniejszą historią - po tej zapisanej w Biblii historii zbawienia? Na te pytanie stara się odpowiedzieć w swojej książce ojciec Michael E. Gaitley MIC.

Bohaterem Drugiej najważniejszej historii jest - oprócz samego miłosierdzia - w dużej mierze papież Jan Paweł II, apostoł Bożego miłosierdzia. Jego życie i dzieło. I to jego słowa oddające głęboką intuicję miłosierdzia Boga często cytuje ojciec Gaitley. Innymi odrywającymi ważną rolę postaciami są w książce również siostra Faustyna Kowalska, której wizerunek zdobi okładkę oraz zamordowany w niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym o.Maksymilian Kolbe.

Druga najważniejsza historia ma formę swobodnej, wartkiej opowieści. To nie jest praca naukowa, to zachwycenie się rolą i znaczeniem miłosierdzia Boga. Jest to próba osadzenia przesłania o miłosierdziu, tytułowej drugiej najważniejszej historii w szerszym kontekście, także historycznym. Dla nas, Polaków, szczególnie interesujące może być spojrzenie osoby z zewnątrz - o. Gaitley jest wszak Amerykaninem - na rolę naszej ojczyzny i papieża Polaka w dziejach Europy i świata. Zaskakująca może być jego znajomość faktów historycznych, szczególnie dotyczących dziejów naszego kraju. Oczywiście, omawia je on przede wszystkim w kontekście religijnym, zwłaszcza dziejów chrześcijaństwa. Również w kontekście dziejów współczesnego świata.

Za podstawowy problem historii religijnej ludzkości autor książki uważa ciągle dający o sobie znać brak zaufania do Boga. Mimo mocy przesłania zawartego w Biblii, zwłaszcza w Nowym Testamencie ludzie ciągle są skłonni wierzyć w Boga, ale niekoniecznie wierzyć Bogu. Przyjmowało to zjawisko różne formy, bardziej prywatne i bardziej formalne takie jak chociażby jansenizm - pogląd, że na miłość Boga trzeba sobie zasłużyć, a Stwórca jest przede wszystkim Sędzią. Przeciwwagą dla lęku i braku ufności w Miłość i Miłosierdzie były liczne przesłania, które głosili święci chociażby tacy jak św.Teresa, św.Małgorzata czy najbliższa czasom współczesnym św.Faustyna Kowalska. Przełomowe objawienia zwracające uwagę na rolę nieskończonego Bożego miłosierdzia pojawiały się na ogół w trudnych momentach dziejowych. Tak było w przypadku objawień w Fatimie towarzyszących I wojnie światowej i narastającym niepokojom rewolucyjnym w Rosji. Przesłanie siostry Faustyny zostało ogłoszone w przededniu największych ciemności w historii świata - w obliczu dwóch wielkich wojen światowych i procederu mordowania ludzi na niespotykaną dotąd skalę (chociażby wprowadzanie komunizmu w Rosji i krajach ościennych, rzeź Ormian w Turcji, rewolucyjne „przemiany“ w Chinach, krótkie choć niezwykle krwawe rządy Pol-Pota w Kambodży). Oba orędzia miały charakter ostatnich ostrzeżeń o możliwym (ale nie zdeterminowanym) przebiegu wydarzeń.

Cechą szczególną podejścia ojca Gaitleya jest szersze spojrzenie na fakty i zjawiska, zestawienie ich obok siebie, poszukiwanie istoty przesłania o miłosierdziu. Zakonnik sięga do tajemnic fatimskich i pism siostry Faustyny, do homilii papieskich. Odkrywa powiązanie między tymi przesłaniami, a pobożnością maryjną. Pokazuje na przykładach jak z tego połączenia wynikała specyfika pobożności Jana Pawła II czy o.Kolbego. Zastanawia się, co wynika dla nas ze słów kierowanych przez Boga poprzez wymienionych współczesnych proroków. Jaka jest recepcja przesłania fatimskiego i orędzia zawartego w pismach siostry Faustyny.

Druga najważniejsza historia to bardzo dobrze napisana książka. Niewielka gabarytowa, ale porywająca. O.Gaitley pisze żywo, obrazowo, odpowiednio stopniując napięcie, z dużym zaangażowaniem. Swobodnie porusza się w temacie, śmiało zestawia ze sobą wiele faktów, sprawiając, że nabierają one nieoczekiwanie nowego znaczenia. Z dużą życzliwością pisze nie tylko o papieżu Polaku, ale i o Polsce, pokazując jak wiele wycierpiał nasz kraj (a tak naprawdę to jego liczni mieszkańcy) - i to nie tylko w najnowszej historii. Wspomina o faktach, które wielu - nie tylko zachodnich historyków - z rozmysłem pomija, by nie tyle rzetelnie dochodzić prawdy, co udowadniać z góry przyjęte, z jakiegoś względu aktualnie modne czy wygodne tezy. Wydaje się to tym łatwiejsze im więcej lat po wojnie upływa i im mniej naocznych świadków jeszcze żyje. Tak jakby nadszedł już czas pisania historii na nowo, i to w dużej mierze pod dyktando tych, którzy wywołali największą hekatombę XX wieku, a teraz winę chcą zrzucić na swoje ofiary.

Ojciec Gaitley uważa, że orędzie Bożego miłosierdzia, które z taką mocą ogłoszone zostało w przepełnionym cierpieniem milionów ludzi wieku XX, jest drugim największym darem Boga po historii zbawienia zapisanej w Biblii. Było i jest odpowiedzią na zło, które przemówiło z niezwykłą mocą w świecie i które zdaje się nie mieć jeszcze ostatniego zdania. Jest pełnym nadziei przesłaniem dla wszystkich, którzy doświadczali i doświadczają zła dokonywanego rękami innych ludzi, nierzadko w imię pozornie szczytnych idei.