Dawna medycyna. Jej tajemnica i potęga. Egipt, Babilonia, Indie, Chiny, Meksyk, Peru
Jürgen Thorwald

Wielcy starożytni

Medycyna starożytnych ludów na pierwszy rzut oka może wydawać się zacofana. Naukowcy analizujący źródła początkowo mieli je za ciężkostrawną mieszankę faktycznych badań i wierzeń. Jak jednak udowodnił Jürgen Thorwald, dorobek starożytnych medyków był znacznie większy niż moglibyśmy się spodziewać.

"Dawna medycyna" jest lekturą przynajmniej zadziwiającą. Kuracje i medykamenty stosowane w dawnych czasach dzisiaj mogą budzić wstręt lub zdumienie, lecz badania naukowców pokazują, że leki lub metody leczenia, które wydają się skrajnie absurdalne, po dogłębnym zbadaniu przez współczesnych naukowców zyskują sens i uzasadnienie, i nawet dziś możemy czerpać z dorobku przeszłych pokoleń.

Chyba najbardziej zaskakującym elementem książki Thorwalda (oprócz zaskakujących zabiegów) było zasugerowanie przez niego, że pojęcie chorób cywilizacyjnych jest dość mocno nietrafione, ponieważ mieszkańcy starożytnego Egiptu borykali się z tymi samymi przypadłościami, z którymi borykają się ludzie współcześni (z małymi wyjątkami, jak chociażby skutki palenia tytoniu). Czy to nie jest fascynujące?

"Dawna medycyna" zmusza współczesnego czytelnika do walki z własną ignorancją oraz przekonaniem, że wszystkie największe dokonania w dziedzinie medycyny należy przypisać ostatnim pokoleniom lekarzy. Tymczasem okazuje się, że podstawy wiedzy medycznej wcale nie zostały opracowane przez starożytnych Greków, a wiedza medyczna była systematyzowana znacznie wcześniej.

Pomysłowość, intuicja oraz – zapewne – wieloletnie doświadczenia starożytnych medyków są naprawdę imponujące. To oczywiste, że pewnych niedostatków technologicznych nie byli w stanie przeskoczyć, uzupełniając luki tym, co pozwalało im zracjonalizować niektóre zjawiska – najczęściej religią. Nie powinno to być jednak przyczyną do tego, by ogromny dorobek naukowy traktować jak zbiór czarów i zabobonów.

Jürgen Thorwald jest niekwestionowanym mistrzem w serwowaniu historii nauki (w tym medycyny). Z najnudniejszej dziedziny byłby w stanie stworzyć ciekawą opowieść, która porwałaby czytelników. "Dawna medycyna" to fascynująca podróż, w której mamy okazję zrewidować własne poglądy na temat osiągnięć starożytnych ludów i z nieco większą pokorą patrzeć na współczesne osiągnięcia, bo może okazać się, że to co my uznamy za odkrycie, zostało odkryte setki lat temu.