Córka Wokulskiego
Roman Praszyński

"Nie ma Boga, nie ma jego aniołów, nie ma miłości. Wszyscy błąkamy się po bezkresnych cmentarzach". Jedna z lekcji języka polskiego w szkole średniej, jaka szczególnie zapadła mi w pamięć to dyskusja na temat tego, jak dalej mogłyby potoczyć się losy bohaterów "Lalki" Bolesława Prusa. Otwarte zakończenie tej pozytywistycznej powieści bowiem cały czas skłania do zadania sobie pytania - Co dalej z Wokulskim, z Izabelą Łęcką i pozostałymi bohaterami, jakich wykreował pisarz? Na to pytanie postanowił odpowiedzieć Roman Praszyński. Ostrzegam jednak wielbicieli prozy Prusa i całego klimatu "Lalki" - książka będąca jej fanfikiem może zwyczajnie rozczarować, stając się swoistą profanacją powieści. Trzeba do jej lektury bowiem podejść w dużej mierze, jak do prowokacji oraz swoistej zabawy konwencją. Roman Praszyński piszący także pod pseudonimem Red Vonnegut to polski prozaik i dziennikarz. Autor wychował się we Wrocławiu, jest absolwentem filologii polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Pierwszą powieść pt. "Na klęczkach" wydał w 1992 r., kolejne to "Jajojada" (1998) i "Córki Lota" (2002). W 2004 r. został nominowany do "Paszportu Polityki". Autor także pisze i śpiewa piosenki. Mija pięć lat od zniknięcia Stanisława Wokulskiego. Natalia Pol to cyrkówka, która pod wpływem otrzymanego listu od matki, chodząc po linie traci równowagę i spada. Od śmierci ratuje ją niedźwiedź. Wypadek ten staje się bezpośrednią przyczyną utraty pracy i nowego rozdziału życia bohaterki. Natalia okazuje się bowiem nieznaną córką Wokulskiego, która będzie miała za zadanie spełnić dużą rolę w zamachu na cara i obrabowaniu pociągu pełnego złota. Przygoda, awantura, seks i rewolucja - to kontynuacja arcydzieła Prusa w wielkim skrócie. Jeśli nie czytaliście "Lalki" Bolesława Prusa, jeśli macie dość konserwatywne podejście do wszelakich kontynuacji literackich, jeśli zniesmacza Was wulgaryzm i śmiałe sceny seksu, i jeśli spodziewacie się fanfika, który zarówno stylem, jak i klimatem będzie zbliżony do oryginału - nie czytajcie dzieła Romana Praszyńskiego. To bowiem książka, która może zarówno zachwycić, rozśmieszyć i wprawić w dobry humor, jak i zniesmaczyć, zezłościć z obrzuceniem autora wieloma obrazoburczymi epitetami równocześnie. Jako wielka miłośniczka "Lalki" podeszłam do tej lektury z myślą, iż napotkam bohaterów znanych mi z powieści Bolesława Prusa, jednak jej styl i wydźwięk społeczno-obyczajowy nie będą miały za wiele wspólnego z pierwowzorem. I tak też się stało, "Córka Wokulskiego" to bowiem romans erotyczny z awanturniczymi wątkami, którego cechą wspólną z "Lalką" jest jedynie odniesienie do fabuły tej powieści. Reszta to już bowiem zupełnie inna bajka. Kontrowersyjna i prowokacyjna, tak w skrócie można byłoby scharakteryzować tę książkę. Mnogość przekleństw, wulgarnego erotyzmu, pikantnych łóżkowych scen, nieco rynsztokowego języka i szokujących porównań to cechy, które mogą wielu czytelników do lektury tej zwyczajnie zniechęcić. A takie słowa jak: "kutas", "ruchanie" czy "cipka" pojawiają się na łamach książki wielokrotnie. Roman Praszyński zapożyczył całą plejadę bohaterów znanych nam z "Lalki". Bohaterów, którzy zyskują całkowicie nowe twarze: Stanisław Wokulski będący - przekładając to na dzisiejszy język - kloszardem, Izabela Łęcka powracająca jako oszustka, hipnotyzująca mężczyzn swoją kobiecością, Helena Stawska, Julian Ochocki i nawet sam Bolesław Prus. Niektórzy z pewnością powiedzą, że kontynuacja losów bohaterów, jaką zafundował nam autor jest po prostu czystą profanacją. I pewnie jest w tym cząstka prawdy, jednak biorąc pod uwagę masę absurdu, w jaką wtłoczeni zostali bohaterowie Prusa, ich nowa tożsamość, jaką stworzył im Praszyński, z jednej strony zniesmacza, a z drugiej rozbawia. Jak bowiem potraktować fakt, iż Izabela Łęcka spędziła sporo czasu w klasztorze, a potem została porwana przez łaknących seksu mnichów, stając się ich seksualną zabawką. Można albo rzucić książkę w kąt, albo zwyczajnie pośmiać się nad wyobraźnią autora. Sama bowiem nie wymyśliłabym takich scenariuszy dalszego życia dla znanych mi bohaterów "Lalki". Z pewnością "Córka Wokulskiego" to książka nie dla wszystkich. Dla czytelników, którzy traktują dzieło Bolesława Prusa, jako skarb narodowy, takie jej "literackie zbezczeszczenie" będzie opiewało na skandal. Ja potraktowałam tę powieść jako swego rodzaju ciekawostkę i w zasadzie całkowicie odrębną książkę, pomimo zapożyczenia bohaterów z dzieła Prusa. Przyznaję, że niektóre, bezpruderyjne sceny erotyczne nie wzbudzały mojego entuzjazmu, jednak z uwagą śledziłam losy córki Wokulskiego. Książkę Romana Praszyńskiego polecam więc jedynie czytelnikom, których takie dość niebezpieczne literackie zabawy po prostu ciekawią.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Roman Praszyński jest autorem Córki Wokluskiego. Powieść została wydana nakładem autora. Można ją dostać w formie papierowej lub jako ebook z dodatkowymi scenami, które pisarz umieścił tylko w tej wersji. Natalia Pol pracuje w cyrku, chodzi po linie. Gdy podczas jednego z występów spada, dyrektor wyrzuca ją z pracy. Dziewczyna nie ginie tylko dlatego, że upada na plecy niedźwiedzia, który przypadkiem wbiega na scenę. Natalia musi zacząć nowe życie. Po różnych nieprzewidzianych przygodach trafia do Warszawy i postanawia odnaleźć matkę. Chce też pomścić śmierć przyjaciela. Jedynym sposobem jest zamach na cara. Dziewczyna ma szczęście - do jej rąk trafił poszukiwany przez zaborców zeszyt z bardzo ważnymi informacjami. Natalia nie może się jednak nim długo nacieszyć - zostaje okradziona. Młoda kobieta jest zrozpaczona, wszystko idzie nie tak, jak planowała. Sytuację pogarsza jeszcze fakt, że matka Natalii jest śmiertelnie chora. Czy uda się dokonać zemsty? Jak nowo poznani ludzie wpłyną na życie Natalii? Narracja trzecioosobowa śledzi kilka osób. Akcja nie skupia się tylko na Natalii - widzimy też inne osoby, w tym Wokulskiego i Łęcką. Dzięki temu czytelnik otrzymuje pełen obraz sytuacji, w której znalazła się dziewczyna. Córka Wokulskiego opisuje sytuację kilka lat po tym, co możemy przeczytać w Lalce Prusa. Sam Prus także występuje w powieści. Z ,,pierwszej części" zaczerpnięto też postacie Lalki - nie tylko głównych bohaterów (Stanisław Wokulski czy Izabela Łęcka), ale też ci znani z niektórych wydarzeń Lalki (Krzeszowska czy Suzin). Nawiązań do powieści Prusa jest całkiem sporo. Na szczęście wątki nie są powielane, autor jedynie o nie zahacza, wspomina, tworząc własną historię. Główną bohaterką powieści jest Natalia Pol. Dziewczyna, która ma wiele szczęścia, z niemal każdej opresji wychodzi cało. Życie jej jednak nie oszczędza. Ma umierającą matkę, zakochuje się w niewłaściwym człowieku, ufa ludziom, choć nie powinna. Chce być rewolucjonistką, przepełnia ją poczucie niesprawiedliwości. To porywcza i odważna młoda kobieta, ciekawa postać. Wiele ufności pokłada w aniołach, o których myśli przy każdej okazji. Dziewczyna wierzy, że to oni czuwają nad jej bezpieczeństwem. Autor pokusił się także o dopisanie dalszego ciągu historii postaci z Lalki. Wokulski pojawia się dość późno w powieści, a jego sytuacja może zaskoczyć czytelnika. Z różnych strzępków wspomnień i rozmów poznajemy, co działo się z nim po wybuchu, do którego doprowadził na ostatnich kartach powieści Prusa. Zdecydowanie najciekawsza jest jednak historia Izabeli Łęckiej, która może zszokować niektórych czytelników. Trzeba przyznać, że książka zaskakuje. Dla wielu czytelników szokujący może być język. Nie brakuje wulgaryzmów, które opisują m.in. stosunki seksualne. Tych ostatnich jest naprawdę dużo, a ich przedstawienie może bulwersować. Nie są to zmysłowe zbliżenia - górę biorą zwierzęce instynkty. Każdy z nas miał jednak w szkole epoki literackie i poznał kilka dzieł pozytywistycznych. Patrząc na nie, nie można nie zauważyć podobieństwa Córki Wokulskiego do nurtu naturalistycznego. Brud, cierpienie, walka o przeżycie, okropieństwa - to wszystko przybliża to dzieło do pozytywistycznych powieści. Może nie jest to Prus, lecz raczej Zapolska, ale nie można tego nie dostrzec. Powieść porusza wiele wątków. Trudno dopasować ją do jednego konkretnego gatunku literatury. Jest tu sporo erotyzmu, ale nie nazwałabym tej książki erotykiem. Jest zagadka, zamach, trochę technologii, nawiązania do historii. Jest naturalizm, ale też odwołanie się do aniołów (na to też warto zwrócić uwagę, bo w pozytywizmie, który czerpał garściami z nauki, nie brakowało refleksji nad metafizyką). Jest też kwestia społeczna - rola kobiet, sytuacja Żydów, zaborcy, konflikt między różnymi narodowościami. Córka Wokulskiego to jedna z tych pozycji, które wzbudzają kontrowersje. Czytałam wiele opinii, które nie były zbyt przychylne dla tej książki. Na szczęście dla autora, niedawno miałam zajęcia z pozytywizmu i odczytuję ten tekst zupełnie inaczej. Córka Wokulskiego przeniosła mnie do XIX wieku. Wszystkie jego blaski i cienie, choć raczej cienie, zostały tu uwzględnione. Zdecydowanie warto zapoznać się z tą pozycją, chociażby dlatego, by samemu wyrobić sobie zdanie na jej temat. Nie bierzcie jednak tytułu zbyt dosłownie - to nie jest druga część Lalki. Styl jest inny, klimat mroczniejszy, ale pozytywistyczne nastawienie (u autora z XXI wieku!) widoczne jest od pierwszej strony. I to trzeba pochwalić - Praszyński potrafi cofnąć się do epoki, której nie doświadczył na własnej skórze, choć jego powieść może sugerować, że jest inaczej.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Trochę szkoda... Czyta się dobrze, książka z gatunku awanturniczo-przygodowych. Zabieg polegający na kontynuowaniu losów bohaterów "Lalki" zupełnie zbędny. Klimatu XIX wieku w tej książce nie uświadczysz, chyba że autor osadziłby głównych bohaterów w scenerii portowego domu uciech:) Raczej wątpliwe mi się wydaje, żeby z ust w miarę dobrze wychowanej panny co chwilę wypadały wulgaryzmy, nawet biorąc pod uwagę to, że pracowała w dość swobodnym środowisku cyrkowym. Sceny erotyczne, które zazwyczaj w powieściach budują jakieś napięcie i dodają smaczku, tutaj niestety przeszkadzają. Mi osobiście czytałoby się tę książkę zdecydowanie lepiej bez nich. Ogólnie nieźle napisana książka przygodowa z elementami drażniącymi, które wpłynęły na obniżenie końcowej oceny.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Zachęcona hasłem"romans erotyczny" bez zastanowienia zakupiłam ten...chłam. Czyta się to strasznie. Język literacki męczący, ani to w stylu Prusa, ani w stylu współczesnym. Ni to romans, ni powieść przygodowa. Pomieszanie z poplątaniem. Erotyzmu za grosz nie znajdziemy, może nieco wulgarnego seksu, ale nawet nie to. Bohaterka tytułowa czyli córka Wokulskiego to dziewczę pełne temperamentu, ale postrzelone i pakujące się ciągle w kłopoty. Oczywiście należy całość traktować z mocnym przymróżeneniem oka, ale w sumie po co wogóle tracić czas na czytanie? Ja nie potrzebne straciłam, nie lubię zostawiać książek i nie skończyć, ale ostatnie 50 stron to była droga przez mękę. 2 plusy link do opinii

(Kliknij aby rozwinąć opinię)