Banksy
Gary Shove, Patrick Potter, Banksy

Album „Banksy” to książka niezwykła i oryginalna – tak jak artysta, o którym opowiada. Książka, która jednocześnie bardzo mi się podobała – i bardzo mnie denerwowała. A właściwie mogę powiedzieć, że podobała mi się, choć z jednym zastrzeżeniem. Bardzo rozbawił mnie wstęp, w którym autor opisuje, jak za wszelką cenę unikał wydawcy, byle tylko nie dostać zlecenia na to dzieło, jednak w dalszej części ten „luzacki”, żeby nie powiedzieć – nieco dresiarski sposób wysławiania się, mocno mnie drażnił. Wiem, że to książka o artyście ulicznym, ale to chyba nie znaczy, że autor ma do czytelników przemawiać językiem ulicy? Mnie to raziło i trochę zepsuło mi przyjemność z czytania, ale tylko trochę, bo – na szczęście – autor stara się jednak trzymać tematu i nie przez cały czas popisuje się swoją błyskotliwością. Niemniej używanie wulgaryzmów w książce o sztuce uważam za niedopuszczalne i po prostu żenujące. Z drugiej strony - ten styl narracji sugeruje, że autor ma takie samo podejście do życia i publiczności, jak artysta, o którym pisze: "może się wam podobać lub nie, mnie nie zależy". 

Największym atutem tej książki jest szata graficzna – znajdziecie tu całe mnóstwo fotografii prezentujących dzieła Banksy’ego z różnych okresów jego twórczości. Zdjęcia są bardzo dobrej jakości, książkę wydano na świetnym papierze, więc ogląda się to wszystko z dużą przyjemnością. Jednak zdarza się, że autor opowiada o jakimś rysunku czy wręcz – „pojedynku na graffiti” i aż się prosi, żeby pokazał ich fotografie, a tego nie robi, lub robi – ale kilka stron dalej. Czasem musiałam sięgać do internetu, żeby uzupełnić przekaz – i to było trochę uciążliwe.

Wielkie brawa za świetną okładkę, która przyciąga wzrok, a biegnący na niej napis, który na pierwszy rzut oka wygląda jak przypadkowe ciągi liter, układa się w zdanie: „Stanowisz akceptowalny poziom zagrożenia. Gdyby było inaczej wiedziałbyś o tym” – a więc bardzo w stylu przekazów Banksy’ego.

Autor posługuje się często skrótowymi formami, wydobywając w ten sposób najważniejsze kwestie – i ograniczając czytelnikom niekiedy mocno wątpliwą przyjemność obcowania z jego słowami. Dzięki temu dostajemy wiadomości zawierające najistotniejsze informacje, a także liczne plotki, doniesienia i przypuszczenia. Spodobały mi się zwłaszcza anegdoty opisane pod hasłem „banegdoty” – w których prezentowane są różne sytuacje, kiedy Banksy utarł nosa komuś ważnemu albo prawie został zdemaskowany. Trochę za mało jest tutaj na temat samej techniki artystycznej stosowanej przez Banksy’ego – ale pewnie po prostu nie jest to sztuka bardzo wymagająca i nie trzeba zagłębiać się aż tak w jej tajniki. Dużo jest natomiast na temat światopoglądu, jakim kieruje się artysta – a to właśnie on ma kluczowe znaczenie w jego twórczości.

Banksy’ego można lubić lub nie – niektórzy uważają go za wandala, inni – za prawdziwego artystę – ale z pewnością nie można mu odmówić oryginalności i pomysłowości, a także poczucia humoru – i to wszystko znaleźć można w jego dziełach zaprezentowanych w tej książce. Rozumiem też, że pewne rażące mnie zabiegi zastosowane przez autora miały być właśnie wyrazem tej złożoności artysty, którego próbuje opisywać. Widać u autora podziw dla dokonań artysty, a także chęć zaprezentowania go w sposób jak najbliższy prawdzie. A prawdy jak na razie (przynajmniej oficjalnie) nie zna nikt, bo Banksy’emu wciąż udaje się zachować anonimowość, choć są tacy, którzy twierdzą, że poznali jego tożsamość.

Komu ta książka się spodoba? Osobom, które interesuje sztuka i chcą dowiedzieć się więcej na temat jednego z najbardziej kontrowersyjnych artystów (któremu wielu odmawia miana artysty).

Podsumowując: oryginalny album o oryginalnym twórcy, który przybliży wszystkim sylwetkę i twórczość Banksy’ego.

Bansky jest postacią już kultową. Każdy kto kiedykolwiek słyszał ten pseudonim, na jakimś etapie na pewno się zastanawiał "jakim cudem, ten człowiek pozostaje tyle lat anonimowy?" Ze mną jest tak samo.....

Studiowałam historię sztuki i czasem gdzieś jego nazwisko się przewijało przez niektóre wykłady. Ale bez konkretów. No bo jak mówić o człowieku, o którym tak naprawdę nic nie wiadomo?

Dlatego już lata temu wypracowałam sobie własną teorię, która głosi, że Banksy to POCZĄTKOWO była tylko jedna osoba, a teraz to po prostu spora grupa ludzi, pracujących pod tym jednym pseudonimem. 

I właśnie ta książka, tylko mnie w tym przekonaniu utwierdziła.

Książka ma formę albumu zawierającego masę prac tego znanego streetartowca + nieco ciekawych krótkich tekstów, traktujących o politycznych poglądach, niektórych większych akcjach, podróżach i stosunkach z innymi artystami streetartowymi. 

Tekst jest napisany w świetnym gawędziarskim, wręcz 'ulicznym' stylu, idealnie pasującym do tematyki. Nie ma tu miejsca na patos i nudne akademickie 'wypociny'. Każdy z tych tekstów jest napisany lekko, treściwie, z humorem i sporą dozą ironii i poniekąd 'jadu' w stosunku do systemu. 

Momentami ma się wrażenie, że te teksty tak naprawdę pisał sam Banksy... I kto wie, może tak było. 

Nie jest to książka, która wyraźnie wskaże palcem kim tak naprawdę jest Banksy. Ale jest to kawał dobrego albumu z ciekawostkami, rzucającymi nieco więcej światła na tę postać.