„Historię starego mieszkania . Fascynującą podróż po XX-wiecznej Rosji” napisała Aleksandra Litwina Dzieje rodziny narysowała Ania Wiesnicka. Tę ciekawą książkę autorka i rysowniczka dedykowały swoim babciom i dziadkom. Wszystko zaczyna się 12.10.1902 roku. Poznajemy rodzinę Muromcewów, którzy sprowadzają się do nowego mieszkania. Na wklejce poznajemy wszystkich mieszkańców , ich portrety możemy potem odnaleźć na innych stronach historyjki obrazkowej. Tak naprawdę rodzina uczestniczyć będzie we wszystkich ważnych wydarzeniach historycznych w Rosji na przestrzeni stu lat, bo opuścimy ją dopiero 9 czerwca 2002 roku świętując 92.urodziny prababci Bambusi. Boże Narodzenie w 1914 roku nie było takie uroczyste jak rok wcześniej. Trwała pierwsza wojna światowa i każdy z Muromcewów robił wszystko, by być przydatnym. Mama darła szarpie, Irina uczestniczyła w kursie sióstr miłosierdzia, a dzieci oddały swoje oszczędności do puszki Czerwonego Krzyża. Wojna miała skończyć się szybko a trwała cztery długie lata. Rodzina musiała oszczędzać i bardzo modne stały się tanie przepisy. Jeden tzw. draczona jest przytoczony za czasopismem „Młody Świat”. Już wtedy Rosjanie dyskutowali, jak będą żyć po wojnie. Siergiej – mąż Iriny marzył by pokonać wroga, potem uporać się z carem, a efektem nowego ładu miał być socjalizm. Herbata z samowara i słodycze z cukierni Seidlera była tylko wspomnieniem, bo po pogromie Żydów właściciel cukiernię zamknął. Rok 1919 był bardzo trudny dla rodziny. Nikolka bardzo kaszlał, mama stała w długich kolejkach po jedzenie. Nie było drewna. W rodzinie spalono wszystkie niepotrzebne papierzyska i krzesła. Książki jednak ocalały. W Moskwie szalał tyfus, a pielęgniarki biegały na mityngi rewolucyjne. Rodzinie dokwaterowano lokatora. Towarzysz Orlik reprezentował Ludowy Komisariat Oświaty. Na kartach książki pojawia się Lenin i Trocki. Nowa władza ciągle mówi o dobrobycie, a tymczasem ludzie kupują zgniłe ziemniaki i czarny, glinowaty chleb. Żywność, mimo kiepskiej jakości, jest reglamentowana. Mieszkańcy palą w tzw. burżujkach. To urządzenie grzewcze daje tylko odrobinę ciepła, ale można w nim spalić wszystko. Mimo trudności aprowizacyjnych młode panienki w tym Jelena Nikołajewna potrafią przepisać poemat „Dwunastu” Aleksandra Błoka i zaczytywać się w pięknej poezji. Rok 1921 był rokiem głodu. Wtedy skończyła się wojna domowa i zginęło z niedożywienia 5 milionów obywateli Rosji. W grudniu 1922 roku utworzono Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. Po śmierci Lenina w 1924 władzę przejął Stalin. Na cześć wodza rewolucji październikowej powstają wiersze wielbiące Lenina ale i Stalina, w których min. obaj zostali przyrównani do sokołów jasnych. W poemacie pochwalnym Stalin obiecywał umierającemu Leninowi dochowanie rewolucyjnej idei, po to by kraj ojczysty uczynić szczęśliwym. Mieszkanie Muromcewów zostało zagęszczone, tzn. dokwaterowano im lokatorów - aż sześć rodzin. W tych trudnych warunkach ludzie nie potrafili zgodnie żyć. Każdy miał w kuchni swój prymus, ale ponieważ było w mieszkaniu było zimno suszono tam pranie i płomienie uszkadzały np. pończochy , które nad nim wisiały. Dorośli borykali się z trudnościami dnia bieżącego, a dzieci były pionierami i realizowały zadnia wyznaczone przez organizację.
Rok 1937 nie był łatwy. W kamienicy , która tak naprawdę jest odbiciem historii Rosji, zaczynają się aresztowania. Lara Orlik po aresztowaniu Lwa wycięła ze wszystkich zdjęć w albumie twarze przyjaciół. Nie ustrzegło ją to jednak przed zsyłką do łagru, z którego wróciła w 1946 roku. Dziećmi zajęła się ciocia Ania. Dopiero za dziesięć lat rodzice Iskry zostali zrehabilitowani.
Nowy Rok 1941 był smutny. Choinkę zastąpiła gałązka świerkowa. Świeczkę dzieli się na kilka, by chociaż trochę przypominała o blasku świąt. Dorośli uczestniczyli w przygotowaniach do obrony stolicy. Kobiety kopały rowy przeciwczołgowe i pracowały ponad siły w fabryce amunicji, drużyny pionierów przygotowywały do butelek mieszanki zapalające. Na szczęście wróg hitlerowski nie wkroczył do Moskwy. 9. maja 1945 roku uroczyście świętowano Dzień Zwycięstwa. Teraz mieszkańcy mieszkania w moskiewskiej kamienicy czekali na powrót mężczyzn. Straty były ogromne. Tata wrócił po pół roku, brat mamy Nikolka zginął na froncie. Los nie oszczędzał wojskowych. Pietia Simonow zginął pod Tułą, Michał Kotlar mąż Lidii Muromcewej, spłonął w czołgu ,Ilia Stiepanowicz, ojciec Nikołaja, lekarz, zginął od odłamka bomby lotniczej niedaleko domu. Nie zdążył dojść do schronu. Ojciec Pietii Stiepan Simonow zmarł w berlińskim szpitalu.
5. marca 1953 roku zmarł Stalin. Jego śmierć wspomina Lena Sztejn. Wielu Rosjan płakało, nie wyobrażało sobie życia bez wodza. Inni , bardziej świadomi, odetchnęli. Zmarł tyran odpowiedzialny za śmierć wielu milionów. To niestety nie był dobry ojciec i wielbiciel dzieci. W 1953 roku na XX zjeździe partii komunistycznej osądzono kult jednostki. Nastąpiła tzw. odwilż, a rządy objął Nikita Chruszczow. Zrehabilitowano lekarzy i wielu niesłusznie osądzonych. Wszystko wskazywało , że wreszcie będzie sprawiedliwie i normalnie. Wybudowano dużo nowych mieszkań i wykwaterowano rodziny do nowoczesnych bloków. Pojawiać zaczęły się nowe produkty. Można było kupić telewizor i radio. Sensacją i dumą był kosmonauta Jurij Gagarin. Gazety rozpisywały się nad zwycięstwem radzieckiej techniki i nauki. I tutaj na 37 stronie jest błąd. Gagarin okrążył ziemię 12. kwietnia 1961 roku, a jest napisane drugiego kwietnia. Każdy w Związku Radzieckim znał meldunek Gagarina” Proszę poinformować partię i rząd i, osobiście Nikitę Chruszczowa, że lądowanie odbyło się bez przeszkód i że czuję się dobrze”. Rządy Chruszczowa trwały krótko, został odsunięty i zastąpił go Leonid Breżniew. Epoka Breżniewa nazywana zastojem była jednak epoką twórczą dla bardów i artystów. Pojawiły się nowe trendy w sztuce, a spektakle na Tagance można były o prawdziwymi wydarzeniami kulturalnymi. Pomysłowość ludzka w wytwarzaniu dóbr kultury wzniosła się na wyżyny. Popularną na świecie muzykę nagrywano w podziemnych wytwórniach na starych zdjęciach rentgenowskich . Była to tzw. muzyka „na kościach”. W latach siedemdziesiątych wielu znakomitych twórców zostało wydalonych bądź po otrzymaniu paszportu nie wróciło. Fridrich Sztejn chciał odwiedzić krewnych w Izraelu. Nie tylko nie otrzymał paszportu, ale zwolniono go z pracy, mieszkał u Sierga i Tomy. Kiedy niespodziewanie otrzymał paszport, poleciał przez Wiedeń do Ameryki. Aleksander Sołżenicyn laureat Ngrody Nobla został oskarżony o zdradę stanu i wydalony ze ZSRR, Andrieja Sacharowa wybitnego naukowca i jednego z twórców bomby wodorowej za działalność na rzecz obrony praw człowieka w 1980 roku pozbawiono wszystkich nagród i zesłano w Gorki. 29.pażdziernika Sasza Muromcew przywitał mieszkającą we Francji prababcię Irinę, która przywiozła rodzinie piękne prezenty. Od 1978 roku aż do 1989 Związek Radziecki prowadził działania militarne w Afganistanie, zginęło wtedy lub zostało rannych kilkadziesiąt tysięcy żołnierzy. Nowy przywódca Michaił Gorbaczow postanowił wprowadzić reformy. Chciał przebudowy gospodarki , przyspieszenia jej rozwoju i jawności. Nie chciał też prowadzić wrogiej polityki wobec Zachodu. Dla rodziny Muromcewów rok 1997 był szczególny. Na antresoli znalazło się zdjęcie z 1912 roku. Ania Muromcewa wspominała rok 1991, a zwłaszcza 19. sierpnia. Wtedy ludzie partii, którym nie podobała się suwerenność dawnych republik i wprowadzone reformy, uwięzili Gorbaczowa i wprowadzili stan wyjątkowy. Moskwianie wyszli jednak na ulice, by bronić obywatelskich wartości. Na czele ruchu stanął Borys Jelcyn, a w grudniu 1991 roku w wyniku porozumienia białowieskiego Związek Radziecki przestał istnieć, a Rosja, Ukraina i Białoruś stworzyły Wspólnotę Niepodległych Państw. Te ważne procesy historyczne mające miejsce w Rosji działy się równolegle z życiem ludzi. Znowu reglamentowano towary. Nie wypłacano pracownikom pensji. W zamian obdarzano ich sałatką z wodorostów, ryżem, szynką w puszkach. Zwykli ludzie znowu musieli być zapobiegliwi i przedsiębiorczy. Nie można było kupić białego sera, ale mleko było dostępne, dlatego w domach nagminnie wytwarzano biały ser. W książce znajdziemy przepis z którego korzystała babcia Toma Uroczystości urodzinowe babci Marusi kończą 4. czerwca 2002 roku spotkanie z rodziną Muromcewów. I chociaż świętowano w kawiarni „Stare mieszkanie ” to nostalgię towarzyszącą wspomnieniom dawnych pokoi, mieszkania zamienionego na kawiarnię, przesłonił wspaniały tort urodzinowy i radość, że udało się zorganizować przyjęcie i zaprosić rodzinę z Francji, Ameryki, Gruzji i Białorusi.