Recenzja książki: Przedwojenna kawaleria. Najpiękniejsze fotografie
Recenzuje: Damian Kopeć
Przedwojenny świat ułanów i szwoleżerów
Ten album ze świetnej serii Wydawnictwa RM Najpiękniejsze fotografie jest trochę innym, niż wcześniejsze, dokumentujące przedwojenną architekturę, technikę, życie społeczne. Pokazuje ludzi i konie służących w formacji wojskowej, która współcześnie praktycznie nie istnieje - w kawalerii. Obecnie żołnierze na koniach pełnią funkcję wyłącznie reprezentacyjną - uświetniają pokazy, defilady, uroczystości. Kiedyś byli ważną częścią wojska, niezwykle mobilną i efektowną. Rozwój techniki sprawił, że odeszli do lamusa - jak wiele innych rzeczy. Romantyczna historia i wizja zapładniająca wyobraźnię pozostały.
Zebrane w książce Przedwojenna kawaleria. Najpiękniejsze fotografie zdjęcia dokumentują jeden z niezwykle barwnych aspektów rzeczywistości przedwojennej - wojsko, a konkretnie niezwykle wdzięczny dla fotografów temat, jakim była kawaleria właśnie. Konie w galopie, eleganccy ułani - dynamika i piękno, połączenie świata ludzi i zwierząt. Autor omawianego albumu, Damian Kosiński, zwraca we wstępie uwagę na walory wizualne zaprezentowanej w książce formacji wojskowej. Starano się utrwalić na kliszach wydarzenia wojenne, parady, rewie, konkursy jeździeckie, wszelkiego rodzaju uroczystości, począwszy od świąt państwowych, na promocjach skończywszy. Jak pisze Kosiński, trudno sobie wyobrazić przedwojenną Polskę bez ułanów i szwoleżerów. Z tym albumem staje się to o wiele łatwiejsze i bardziej interesujące.
Książkę rozpoczyna kilkustronicowa historia ułanów na ziemiach polskich. Omówienie ich roli w czasie kilku stuleci, ze szczególnym naciskiem na wiek XX. Po tym interesującym, niewielkim objętościowo, przeglądowym wstępie możemy już zacząć oglądać zgromadzone w książce fotografie, pogrupowane w tematyczne rozdziały. Zamieszczone tu zdjęcia są okazją do przypomnienia współczesnym czytelnikom wielu słynnych postaci przedwojennej Polski, związanych z wojskiem, do przywrócenia pamięci o niektórych spośród nich. Książka, opisując ludzi uchwyconych w kadrze, wydarzenia i sytuacje z ich udziałem przybliża czytelnikom historię, często mało znaną. Autor czyni to z różnych punktów widzenia - tak, jak wykonywali zdjęcia rozmaici fotografowie. Dokumentuje całokształt życia i służby kawalerzystów.
Jak zwykle w tego typu zbiorach, jakość techniczna zdjęć jest na zróżnicowanym poziomie. Wszak okresy zawieruchy wojennej i powojennej pogardy wobec okresu dwudziestolecia międzywojennego nie służyły zachowaniu ich dla potomności. Wartość artystyczna i historyczna jest, jak zwykle, naprawdę znacząca. Niektóre fotografie zachwycają, przyciągają oko ujęciem, poetyką, kunsztem fotografa. Oglądanie ich to prawdziwa przyjemność dla osób zainteresowanych zarówno historią jak i fotografią. Album, co stanowi już wyznacznik serii Najpiękniejsze fotografie, jest bardzo starannie wydany. Kompozycja, układ graficzny są bardzo przemyślane, służące uwypukleniu zalet konkretnego zdjęcia. Warto sięgnąć po Przedwojenną kawalerię. Najpiękniejsze fotografie i przenieść się na chwilę w świat, który bezpowrotnie odszedł do historii. Spojrzeć jeszcze raz na eleganckich kawalerzystów, mknących na swoich wspaniałych koniach.
