Recenzja książki: Pochyłe niebo. Ćma

Recenzuje: Magdalena Galiczek-Krempa

Jedno zdarzenie może wywrócić nasze życie do góry nogami, a wówczas z dotychczasowymi planami czy marzeniami musimy się zwykle na dłuższy czas rozstać. W takiej właśnie sytuacji znalazła się siedemnastoletnia Anita, bohaterka książki Ćma, pierwszego tomu trylogii Pochyłe niebo Ewy Cielesz. Czy jednak konsekwencje nie zawsze przemyślanych decyzji determinować będą życie bohaterów powieści Ewy Cielesz? A może uda im się uciec od przeznaczenia i zbudować choć iluzję szczęścia?

Anita to młodziutka dziewczyna, która uczęszcza do klasy maturalnej. Jednak w jej proste i przewidywalne dotychczas życie wkrada się niepokój związany z upojnie spędzoną wakacyjną nocą. Dziewczyna orientuje się, że jest w ciąży, a na wsparcie ojca dziecka, po którym ślad zaginął, nie może liczyć. Gdy prawda o ciąży Anity wychodzi na jaw, jej matka, po karczemnej awanturze, bez najmniejszego mrugnięcia okiem wyrzuca córkę z domu. Z niewielkim bagażem, garstką pieniędzy i nadzieją na pomoc ze strony ciotki, Anita opuszcza Warmię i wyrusza do Wrocławia. 

Czasy są trudne, to przełom lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych dwudziestego wieku. Na półkach sklepowych brakuje podstawowych towarów, sytuacja mieszkaniowa spędza sen z powiek nie tylko młodym, a strajki i demonstracje pokazują, jak bardzo społeczeństwo domaga się wolności, demokracji i poszanowania podstawowych praw obywatelskich. W samym środku tych wydarzeń musi odnaleźć się Anita, która na każdym niemal kroku przekonuje się, jak poważna w skutkach może być chwila zapomnienia.

Ćma. Pochyłe niebo to złożona, wielowątkowa opowieść o ludziach, którzy walczą o własne szczęście i choćby iluzję dobrobytu. Dla jednych będzie to „pełny kieliszek", dla drugich – własnościowe mieszkanie, dle innych fakt posiadania partnerki, nawet jeśli związek nie wiąże się z odwzajemnionym uczuciem, a dla jeszcze innych – walka o wolność i demokrację. Każdy z bohaterów, których na drodze Anity stawia autorka, jest bardzo charakterystyczny i wyrazisty. Nie da się przejść obojętnie obok pewnej siebie Florki, nie można nie zwrócić uwagi na przystojnego, ale aroganckiego Wilka, niczym cień prześladować nas będzie Aleksander, partyjny, który pragnie związać się z Anitą.

Autorka bez wahania obnaża prawdziwe pragnienia i dążenia swoich bohaterów. Pokazuje ich jako ludzi, którzy muszą się potknąć, czasem nawet upaść, by docenić to, co mają. Jednak nawet i to czasami nie wystarczy. Mimo wad i niedoskonałości, mimo zdarzeń, których Anita bardzo się wstydzi, dziewczyna pozostaje uczciwa i gotowa do niesienia pomocy. Być może dlatego, że sama tę pomoc otrzymała, gdy tak bardzo jej potrzebowała, a może też dlatego, że – zmuszona do błyskawicznego wejścia w dorosłość – potrafi spojrzeć na świat przez pryzmat nowych doświadczeń. Jako matka, Anita musi troszczyć się nie tylko o siebie, ale przede wszystkim o swoje dziecko, co tym bardziej mobilizuje dziewczynę do działania i sprawia, że nie ma dla niej rzeczy niemożliwych.

W pierwszym tomie serii Pochyłe niebo towarzyszymy Anicie we wchodzeniu w dorosłość, w mierzeniu się z następstwami podejmowanyhc wyborów i decyzji, ale też w sytuacjach pozornie bez wyjścia. Uświadamiamy sobie jednak, że zawsze jest szansa na to by odmienić swoje życie, że nawet z najgłębszego dna możemy się odbić i zawalczyć o własne szczęście. Tytułowa Ćma wielokrotnie pojawia się na kartach książki Ewy Cielesz. Jest tatuażem na placach Wilka, ale ma też znaczenie zdecydowanie bardziej symboliczne. Ten nocny owad, będący symbolem śmierci, chaosu, tajemnej wiedzy czy też łącznikiem pomiędzy światem umarłych a żyjących, niebezpiecznie krąży i zbliża się do ognia, płomienia świecy, w którym po prostu ginie. Jak bohaterowie powieści, którzy często na oślep starają się o realizację swoich pragnień, nie licząc się z konsekwencjami.

Ćma dopiero otwiera intrygującą historię młodziutkiej Anity. Powieść napisana jest z ogromną starannością i wrażliwością, niejednokrotnie skłania do zastanowienia. W pierwszym tomie Pochyłego nieba zachwycają przede wszystkim błyskotliwe przemyślenia, zwracają uwagę sprawnie ujęte myśli, wplecione w kolejne akapity opowieści. Obok dynamicznej fabuły czytelnik smakować będzie rozważania autorki i nieraz pochyli się nad głębokimi wnioskami, wypływającymi z historii Anity. To jednak nie koniec opowieści. O tym, jak potoczą się losy dziewczyny i jej najbliższych, czemu stawić będzie musiała czoła i o co jeszcze będzie musiała zawalczyć dowiemy się z tomu drugiego, z Pajęczyny.