Recenzja książki: O zakochanych psach i zazdrosnych małpach
Recenzuje: Magdalena Galiczek-Krempa
O tym, że emocje są cechą nie tylko ludzi, próbuje przekonać czytelnika Mark Bekoff w swojej książce „O zakochanych psach i zazdrosnych małpach”. Jak przyznaje autor, zwierzęta także potrafią obdarzać swoich „partnerów” uczuciami – wiele z nich wiąże się przecież ze sobą na całe życie. Jednak przedmiotem książki Marka Bekoffa są nie tylko pozytywne uczucia i emocje. Zwierzęta potrafią się na siebie złościć, obrażać, dokuczać sobie, a nawet być o swoich partnerów zazdrosne!
Książka Marka Bekoffa ma na celu przede wszystkim zapoznanie czytelnika z założeniami i najważniejszymi hasłami etologii poznawczej. Nauka ta stawia sobie za cel zrozumienie i wyjaśnienie zagadnień związanych z procesami myślowymi, interakcjami oraz psychiką i psychologią zwierząt. Terminy te, dość specyficzne i niejasne, wydają się pierwotnie zrozumiałe jedynie dla pewnego grona „wtajemniczonych” i obytych z tematem osób. Mark Bekoff dość prostym, choć nie stroniącym od naukowej terminologii językiem próbuje zagadnienia te przybliżyć, wytłumaczyć w prosty i „ludzki” sposób zwyczajnym czytelnikom. Pomagają mu w tym liczne opisy poczynionych na przestrzeni lat wśród zwierząt obserwacji. Autor pod uwagę bierze nie tylko domowych pupili – psy i koty, choć tych jest w książce wiele – ale także dzikie zwierzęta, a wśród nich niedźwiedzie, drapieżne koty, a nawet zwierzęta zamieszkujące morskie głębiny.
Oprócz typowo naukowych wywodów, garści zwierzęcej psychologii i dość drobiazgowej analizy emocjonalnego życia zwierząt, Mark Bekoff wplata w swoją publikację liczne aspekty ekologiczne. Jest to zrozumiałe tym bardziej, że autor jest emerytowanym profesorem ekologii, współtwórcą i wciąż aktywnym działaczem wielu organizacji ekologicznych. Jedynym zgrzytem, jaki poczuje czytelnik podczas lektury publikacji Bekoffa, jest otwarte nawoływanie autora do wegetarianizmu. Jako argumentów autor używa przykładów bestialskiego zabijania zwierząt w rzeźniach, koszmarnych warunków transportowych oraz towarzyszącego zwierzętom stresu.
„O zakochanych psach i zazdrosnych małpach” to nie tylko tradycyjna, popularyzująca naukę publikacja. To także wzruszająca opowieść o emocjach towarzyszących zwierzętom podczas różnych, życiowych sytuacji. Jak dowodzi autor, zwierzęta nie kierują się tylko instynktem, ale uwzględniają także pojawiające się wśród nich uczucia. Choć trudno to naukowo udowodnić, Mark Bekoff podkreśla, że wieloletnie obserwacje zachowań zwierząt potwierdzają dzielone przez coraz większą rzeszę naukowców przypuszczenia. Trudno w emocje zwierząt wątpić, zwłaszcza patrząc na mimikę proszących o zabawę czy kęs jedzenia psów, co z pewnością potwierdzą właściciele tych wspaniałych czworonogów.
