Recenzja książki: Mistrz fair play. O honorowym postępowaniu w sporcie
Recenzuje: Damian Kopeć
Elfy uczą zasad fair play
Postawa fair play to postawa bycia uczciwym. Postawa przestrzegania ustalonych zasad. Powinno się ją stosować nie tylko w grze, ale i w codziennym życiu. Mieć chociażby na uwadze powiedzenie nie czyń drugiemu co tobie niemiłe, nie rób drugiemu tego, czego sam nie chciałbyś doświadczyć. Bez uczciwości nie ma zrozumienia, szacunku, współpracy. Nie ma zdrowej rywalizacji. Jest walka, w której liczy się tylko wynik. Jest zadowolenie jednej ze stron i rozgoryczenie, żal czy wściekłość drugiej.
Zasada fair play jest mocno promowana w sporcie, ale można odnieść wrażenie, że jest ona rozumiana literalnie, powierzchownie. Obserwując rzeczywistość można dojść bowiem do wniosku, że bardziej liczy się wygrana, sukces, znaczące osiągnięcia, końcowy wynik. Może jest to skutkiem niezrozumienia starego powiedzenia czego Jaś się nie nauczy tego Jan nie będzie umiał? Może za mało uczy się dzieci zdrowych zasad uczciwej rywalizacji? Dziecko musi być ich bowiem, tak jak i wielu innych rzeczy, wyuczone. Musi przezwyciężać naturalny, niemal atawistyczny odruch dążenia do zwycięstwa za wszelką cenę. Odruch jakże często mniej czy bardziej świadomie podsycany przez otoczenie. Nauczenie dzieci, by w grach i zabawach stosowały się do reguł i postępowały honorowo ma zatem znaczenie nie tylko w czasie zabawy, ale i poza nią. Chodzi o to, by dziecko potrafiło cieszyć się grą, żeby miało szacunek dla rywali (również poprzez przestrzeganie reguł), by czerpało przyjemność i radość nie tylko z wygranej, ale również ze zdrowej rywalizacji, w której zwycięża. Tego wszystkiego trzeba uczyć. Należy zwracać uwagę i dawać przykład, że porażka nie jest czymś złym, a prawdziwą satysfakcję daje uczciwy wynik i rywalizacja. Że warto być uczciwym, szanować innych, nie oszukiwać, przyjmować z pokorą porażki i uczyć się na błędach. Dziecko ma okazję do tego chociażby już od początku nauki w szkole – wspomnijmy problem ściągania, podpowiadania i niemal powszechną akceptację tych zjawisk.
O tym wszystkim – ujętym w mniej poważne słowa i rozważania – opowiada właśnie książeczka Mistrz fair play, kolejny tomik z cyklu Pomocne elfy. Sytuacje z sympatycznymi elfami ilustrują pożądane zachowania dzieci, tłumacząc, po co coś robimy, co chcemy osiągnąć i dlaczego. Książka opowiada, jak kształtować w sobie postawę fair play. Jak stosować ją w grach zespołowych. Omawia poszczególne elementy takiego zachowania, bowiem zasady przyzwoitości powinny obowiązywać cały czas, a nie tylko w czasie rozgrywek. Dziecko poznaje zatem odpowiednie podejście do ćwiczeń, rolę lojalności wobec swojej drużyny, znaczenie przestrzegania reguł, rolę zdrowego odżywiania się (diety), pozytywnego nastawienia, radzenia sobie ze stresem i błędami, znaczenie okazywania szacunku trenerom i przeciwnikom. Książka pokazuje, jak ważne jest odczuwanie radości z tego, że możemy się razem bawić, rywalizować.
Susan Saint Sing, autorka Mistrza fair play. O honorowym postępowaniu w sporcie, jest byłą wioślarką drużyny USA i trenerką. Nie ukrywa swoich religijnych motywacji i ukazuje, jak mogą one pomóc dziecku stawać się mistrzem fair play. Wartościową częścią książeczki są znakomite ilustracje R.W.Alleya, znanego chociażby z cyklu o przygodach misia Paddingtona. Przyjemna kreska i pastelowe kolory, wyraziste kontury, dynamika i ukazywanie wybranych sytuacji z humorem to cechy charakterystyczne rysownika. Tekst jest prosty, zrozumiały, w formie, która powinna trafić do dziecka. Warto, by treść książki omawiali z małym zawodnikiem rodzice czy opiekunowie. By wskazywali wartość honorowego postępowania zarówno w sporcie, jak i w życiu, by przypominali o nim w różnych sytuacjach. Odwołanie się do przygód elfów może być w tym pomocne. Pozytywne wzorce sportowych zachowań potrafią świetnie kształtować charakter młodego człowieka. Mogą pomóc mu być nie tylko lepszym graczem, ale i człowiekiem.
