Recenzja książki: Lwów

Recenzuje: Danuta Szelejewska

Bogaty w historyczne zawirowania Lwów wart jest, by poznać to, co w nim najbardziej godne poznania. Lwów to pierwsza część albumu Lwów i ziemia lwowska – przedstawiając obraz miasta sprzed rosyjskiej inwazji, stanowi niejako kronikę miejsc obecnie wyglądających już inaczej, które jednak warto ocalić od zapomnienia.

Przewracając kolejne kartki pięknie wydanej publikacji Wydawnictwa Jedność, czytelnik ma okazję przyjrzeć się miastu i zmianom, jakie w nim zaszły na przestrzeni prawie stu lat (Mirek Osip-Pokrywka posiłkuje się, dochowując zarazem wierności, wydanemu w 1925 roku Ilustrowanemu przewodnikowi po Lwowie dra Mieczysława Orłowicza). Pięć rozdziałów albumu ukazuje piękno lwowskich dzielnic, tj. Śródmieścia oraz przedmieść: Krakowskiego (wraz z Nowym Światem), Halickiego, Łyczakowskiego i Żółkiewskiego. Na początku każdego rozdziału autor zamieścił fragment tekstu z przewodnika Orłowicza (zaznaczając numer strony źródłowej), który stanowi punkt wyjścia do jego osobistych spostrzeżeń oraz wniosków związanych z konkretnym, wartym obejrzenia zabytkiem. Krótki opis poszczególnych miejsc (historia, naruszona zębem czasu architektura, otoczenie, fundatorzy, patroni, kult, bogactwo ozdób, ekspozycje, obecnie pełniona funkcja, działania władz komunistycznych, zniszczenia i przedsięwzięcia konserwatorskie) ilustruje mnogość dokładnie opisanych zdjęć (autor: Mirek Osip-Pokrywka) panoramy miasta oraz miejsc wartych zwiedzania.

Lwów – podobnie jak i inne dotychczasowe albumy opublikowane nakładem Jedności – prezentując spojrzenie na poszczególne obiekty z perspektywy wielu kontekstów (historyczny, artystyczny, religijny, polityczny, społeczny), umożliwia ogląd całościowy. Pomocą służą daty, nazwiska, opisy wydarzeń, mapki (z zaznaczoną wielkością skali, konkretnymi obiektami, nazwami ulic – współczesnymi i sprzed 1939 roku oraz charakterystyczną dla lwowskich dzielnic drobną grafiką), rzuty (poziome i pionowe) oraz szczegółowe plany wnętrz. W wielu miejscach zaznaczono, czego obecnie już nie ma (nie chodzi o zniszczenia spowodowane rosyjską agresją na Ukrainę). Na końcu albumu zamieszczono wykaz tych zabytków Lwowa, które – jako nośniki pamięci o historii i dziedzictwie Rzeczypospolitej – odrestaurowywane są z polskich środków finansowych (podano również adres internetowy koordynującego projekty konserwatorskie Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA). Album wydano w dużym formacie, z kredowymi kartkami oraz twardą okładką, co znacznie przedłuża jego żywotność.

Propozycja Wydawnictwa Jedność skierowana została do czytelnika wrażliwego, ale i ciekawego świata. Po lekturze wzbogaci on swoją wiedzę oraz doświadczy mnóstwa wrażeń estetycznych. A gdy już nastanie czas pokoju, będzie mógł zwiedzić to, o wartości czego przekonuje autor pierwszej części albumu Lwów i ziemia lwowska.