Recenzja książki: Krótka historia ekonomii

Recenzuje: Danuta Szelejewska

Ekonomia to nie tylko niezrozumiałe rzędy cyfr i nudne przeliczenia. To coś znacznie więcej, coś, co reguluje codzienne życie, zapewniając funkcjonowanie jednostkom oraz całym społeczeństwom. Książka Krótka historia ekonomii, odpowiadając na pytanie, w jaki sposób społeczeństwa mogą ograniczać skutki niedoborów i dlaczego nie wszystkie robią to równie skutecznie, stara się ułatwić ludziom życie.

Rozpoczynając od myślących w sposób ekonomiczny starożytnych filozofów greckich, Niall Kishtainy powtarza za nimi, że bogactwo jest ograniczone, przestaje bowiem być potrzebne po zaspokojeniu potrzeb gospodarstwa domowego. Przytacza również średniowieczną zasadę w imię Boga i zysku, co jasno określa stanowisko ówczesnych ludzi wobec dóbr. Przedstawia krytykę względem merkantylistów za ich zainteresowanie złotem, a nie towarami potrzebnymi do życia. Analizuje pomysł dotyczący zniesienia opodatkowania chłopstwa i wprowadzenia obciążeń fiskalnych dla arystokracji. Rozważa zależność zboże kontra żelazo, wyzysk robotników przez kapitalistów oraz model użyteczności krańcowej. Uświadamia czytelnikowi znaczenie wolnego handlu. Porusza zagadnienia zwiększającej się rywalizacji na rynku, zysków i strat, popytu oraz podaży, reklam tworzących wizerunek marki, konsumpcji na pokaz, obfitości towarów, a także sposobów wyznaczania wysokości pensji.

Chociaż obecna ekonomia jest efektem zmian zachodzących na przestrzeni wieków, autor stwierdza, że mimo wcześniejszych doświadczeń, kraje bogate nadal przeżywają załamania. Jako przykład podaje recesję z przełomu lat 20. i 30. XX wieku, zwaną Wielkim Kryzysem (kapitalizm przetrwał sztorm, ale już na zawsze zmienił swoje oblicze). Wspomina też o twórczej destrukcji, zimnej wojnie, kontroli nad gospodarkami, systemie wolnorynkowy, ekonomicznej kalkulacji, wyższej produktywności, postępie technologicznym oraz wsparciu rządowym. W te i wiele jeszcze innych ekonomicznych zagadnień wplecione zostały pieniądze (miernik wartości, składnik majątku, narzędzie transakcji handlowych, ale też regulator stosunków międzyludzkich).

Fachowe podejście Nialla Kishtainy do tematu zaowocowało lekturą doskonale wyjaśniającą tematykę ekonomii. Opierając się na zdaniu specjalistów z wielu krajów świata oraz własnym doświadczeniu, autor w przystępny sposób streścił całość zagadnienia. Omawiane kwestie dla lepszego zrozumienia zobrazował sytuacjami znanymi czytelnikowi z codziennego życia. Są fakty historyczne, nazwiska, daty, liczby, dane statystyczne, tytuły dzieł, opisy wydarzeń i kryzysów, teorie gospodarcze, koncepcje, zarządzenia, porównania, fundamentalne pytania, teksty piosenek, żarty i ciekawostki. Trudne pojęcia wytłumaczono. Cytaty w tekście opatrzono źródłem. Początki rozdziałów wzbogacają (podobnie jak w innych tomach serii) czarno-białe grafiki.

Treść publikacji Wydawnictwa RM, chociaż jest obszerna, nie zniechęci odbiorcy. Tematyka przedstawiona w ciekawy sposób spotka się z jego zainteresowaniem.