Recenzja książki: Jak wychować dziecko na fajnego człowieka
Recenzuje: Danuta Szelejewska
Wychowanie jest oddziaływaniem na wszystkie sfery ludzkiego życia. Zakładając długofalowość, wszelkie działania wychowawcze muszą być prowadzone nieprzerwanie i systematycznie. W książce Jak wychować dziecko na fajnego człowieka Kaija Puura – wyjawiając fiński sekret najszczęśliwszych dzieci na świecie – zwraca się i do polskich rodziców z apelem o odpowiedzialne podejście do omawianego zagadnienia.
Wyjaśniając na wstępie, kim jest „fajny człowiek” (akceptacja ze strony otoczenia, pozytywne podejście do życia, umiejętność wyrażania opinii i życzeń, rozwiązywanie konfliktów w sposób pokojowy, szczerość wobec innych, obecność przyjaciół – wszystko to daje „fajnemu dorosłemu” poczucie szczęścia), autorka najpierw analizuje poszczególne elementy „fajności”, po czym przechodzi do zagadnień stanowiących tematyczną treść czterech rozdziałów. Sięgając do chwili pojawienia się dziecka w rodzinie, Kaija Puura poświęca uwagę rozwijającym się stopniowo dziecięcym umiejętnościom oraz obowiązkom rodziców względem dzieci, a także podkreśla potrzebę ustalenia (i, oczywiście, przestrzegania) reguł. Omawia zmiany zachodzące w mózgu rodziców (podczas ciąży, po narodzinach, w trakcie opieki nad dzieckiem). Przygląda się rozwojowi dziecięcej kreatywności, analizuje wpływ doświadczeń z dzieciństwa na aktualne zachowania rodziców. Porusza problematykę chroniącej dziecko bezpiecznej opieki, zgodności temperamentów rodzica i dziecka, dokładności w mowie, aktywnego słuchania oraz stylów wychowawczych (niedbałe, surowe, autorytatywne, permisywne).
Ponieważ Kaija Puura jako psycholog dziecięcy posiada specjalistyczną wiedzę oraz wieloletnie doświadczenie oparte o wnikliwe obserwacje i rozmowy z całymi rodzinami, w swoich przemyśleniach odnoszących się do codzienności z dziećmi podkreśla potrzebę cierpliwości, opartej o rutynę biegłości, zdolności przewidywania oraz miłości połączonej z granicami. Nie brak też refleksji dotyczących kłótni między rodzeństwem, zagrażającej zdrowiu samotności, komunikacji emocjonalnej (radość, smutek, strach, gniew) oraz obciążeń związanych z życiowymi zmianami (rozpoczęcie przedszkola i szkoły, przechodzenie z klasy do klasy, rozstanie rodziców). Zamieszczone na końcu poradnika Praktyczne wskazówki dla rodzica, stanowiąc uzupełnienie treści, znacznie wspomagają proces wychowawczy.
Przedstawiona na łamach publikacji Wydawnictwa Luna praktyczna treść (opracowana nie tylko w oparciu o doświadczenia własne autorki, ale również o wiedzę innych psychologów, psychoanalityków, terapeutów, neurologów oraz biologów) koncentruje się wokół problemów zaistniałych, ale i potencjalnych. Mnóstwo jest wskazówek, rad, pomysłów, wyzwań, uzasadnień, zestawień w postaci tabelek, ćwiczeń, propozycji gier. Na marginesach zapisano spostrzeżenia warte zapamiętania (wytłuszczona czcionka), a opisy konkretnych przypadków (kursywa) tworzą wcięcia w tekście. Pojęcia obcojęzyczne przetłumaczono na język polski (w nawiasach). Przejrzystości dodaje różnorodna czcionka oraz niewielkie grafiki rozdzielające fragmenty poszczególnych rozdziałów. Pomocą służy literatura (niestety, tylko obcojęzyczna) wraz z adresami stron internetowych.
Książka Jak wychować dziecko na fajnego człowieka – omawiając sytuacje, z jakimi każdego dnia mierzą się rodzice – może zostać potraktowana jako sposób na odnalezienie optymalnych narzędzi komunikacyjnych. Warto po nią sięgnąć jak najszybciej.
