Recenzja książki: Efemeryda
Recenzuje: Justyna Gul
Koszmar na jawie
Jeśli myśl może wywierać wpływ na żywy organizm, czy nie mogłaby go też wywierać na rzeczy martwe i nieorganiczne? Czyż rzeczy, leżące poza nami nie mogłyby niezależnie od naszej myśli i świadomej woli reagować zgodnie z naszymi nastrojami i namiętnościami, na mocy tajemnej siły przyciągania lub dziwnego powinowactwa atomów? (O. Wilde. „Portret Doriana Graya”).
Idąc tym tropem, czy nasze myśli mogą zmienić życie w koszmar, przenosząc nas w stan dziwnego niebytu na granicy jawy i snu? Czy to właśnie przydarzyło się Arturowi Gałeckiemu, doświadczonemu pilotowi, dla którego latanie było nie tylko pasją i spełnieniem dziecięcych marzeń, ale i hołdem oddanym ojcu? „Efemeryda” jest opowieścią o Gałeckim, a przy tym podniebną wyprawą z piekła rodem, podczas której ziszczą się wszystkie obawy i lęki, przytłaczając bohaterów historii. Tym samym Robert Cichowlas i Kazimierz Kyrcz Jr. swoją wspólną powieścią osiągnęli poziom, który porównywać można tylko do mistrzów pokroju Kinga.
Pojęcie efemeryda oznacza coś zmiennego, szybko przemijającego. Efemeryda to także tabelaryczne dane dotyczące przyszłych zjawisk astronomicznych. Powieść Cichowlasa i Kyrcza Jr. łączy w sobie obie te definicje ulotną myślą, złudzeniem, straszniejszym niż to sobie można wyobrazić. Koszmar zaczął się dla Gałeckiego w momencie, kiedy z takich drobnych, szybko przemijających zdarzeń wyłonił się obraz, zaburzając nie tylko odbiór rzeczywistości, ale mocno ją wykrzywiając.
Piekło zaczyna się dla pilota niewinnie, pozornie nic, co spotyka na swej drodze nie ma sensu. Czuje jednak, że wszystkie wydarzenia od chwili, kiedy odkrył, że ktoś przemeblował jego mieszkanie, pochował jego rzeczy, czy w ułamku sekundy zmienił lokum w zapuszczoną melinę były ze sobą ściśle powiązane. Irracjonalny lęk, który towarzyszy mu od pewnego czasu rośnie w siłę, utrudniając funkcjonowanie i komplikując relację z otoczeniem.
Gałecki zlekceważył jednak przeczucie i starając się zapanować nad strachem, zdecydował się zasiąść za sterami Boeinga 737 w wersji osiemset. Niepokój, który zagnieździł się w jego umyśle nie przeszkodził mu w odbyciu lotu do Girony, choć w głębi duszy był przekonany, że coś pójdzie nie tak. Nie mógł jednak przewidzieć, że zabiera ponad pięćdziesięciu pasażerów i załogę samolotu do miejsca, gdzie czas nie istnieje, a rzeczywistość jest niczym scena z krwawego horroru. Dziwna mgła, która pojawiła się tuż przed lądowaniem i kłopoty z identyfikacją lotniska są jednak niczym wobec tego, co zgotuje im wszystkim los.
Załamanie, zapętlenie sekund, dziwne stwory niczym z koszmarnego snu szaleńca i obezwładniająca niemoc wobec wypadków - wszystko to stawia nas w pozycji widza, który może jedynie krzyczeć za strachu. „Efemeryda” jest bowiem niekończącym się horrorem, na który składa się niepowtarzalna, mroczna atmosfera i lęk, narastający w nas z każdą stroną. Robert Cichowlas i Kazimierz Kyrcz Jr. stworzyli powieść, która porwie nawet najbardziej krytycznie nastawionych do gatunku czytelników, zabierając ich w świat, gdzie rzeczywistość przybiera różne, niekoniecznie przyjemne formy. Autorzy z niezwykłym wyczuciem przechodzą od opisów codzienności, relacji damsko-męskich i analizy psychiki bohatera do najbardziej niewyobrażalnych potworności, mogących być wytworem jedynie skrzywionej psychiki. To zło, które pojawia się w książce, nie jest jednak majaczeniem szaleńca, ale namacalnym dowodem na istnienie piekła. Bo jakże inaczej można nazwać to, co spotkało pasażerów Boeinga?
