Recenzja książki: Draperie w malarstwie ikonowym. Podręcznik metodyczny

Recenzuje: Danuta Szelejewska

Ponieważ oddany do rąk czytelnika podręcznik metodyczny Draperie w malarstwie ikonowym jest kontynuacją rozpoczętego w Elementach pejzażu w malarstwie ikonowym kursu nauki rysunku, malarstwa oraz kompozycji, dobrze by było, gdyby czytelnik (zwłaszcza początkujący ikonograf) zaopatrzył się i w poprzedni tom (autorka odwołuje się do jego treści, a wytyczne w nim zawarte znajdują zastosowanie na obecnym etapie kursu).

Zaprezentowane na łamach publikacji ikony namalowane zostały w stylistyce średniowiecznej (logiczne uporządkowanie, piękno oraz życiowa siła dają poczucie duchowej harmonii). Przyglądając się motywom draperii, Irina Gorbunova-Lomax analizuje przykłady przedstawiające układy fałd materiału (powtórzenia prostych wzorów, zmieniająca się grubość konturów, cieniowanie, płynne przejścia kolorystyczne, nakładanie kilku warstw farby, coraz bardziej złożone rytmiczne wzory). Wyjście od technicznych szkiców umożliwiło autorce przekazanie czytelnikowi podstawowych zasad tworzenia fałd (wachlarz i harmonijka), których poznanie ułatwia przejście do złożonych grup fałd w formie grzybków, baraniego rogu, okrągłej głowy, rękawa, węzła, chusty oraz fałd parabolicznych.

Ćwiczenia ułożone zostały według wzrastającego stopnia trudności, dzięki czemu uczniowi, który przez nie przejdzie, łatwiej będzie podążyć za autorką omawiającą – w dalszej części albumu – wybrane szkolne prace (z fragmentami odzieży), natomiast zamieszczona na końcu krytyczna analiza dziesięciu fragmentów średniowiecznych ikon pomoże mu nabrać większej biegłości w ocenianiu obrazów pod kątem estetycznym oraz poprawności ich wykonania, a także wzbogaci go o wprawę przy tworzeniu oryginalnych, autorskich kompozycji. Szczegółowa treść przybliża tajniki tworzenia poszczególnych elementów, a profesjonalne porady dzielącej się swoją wiedzą, fachowymi umiejętnościami i zawodowym doświadczeniem Iriny Gorbunovej-Lomax ułatwiają naukę. Wytłumaczono wiele pojęć architektonicznych. Pomocą służą przypisy, a także zestawienia, wypunktowania, wyliczenia, szkice, schematy, uwagi, podsumowania i wytłuszczona czcionka. Zilustrowano – krok po kroku – liczne przykłady kompozycji. Twarda okładka oraz kredowe kartki pozwalają na częste sięganie po lekturę, co w przypadku czytelników traktujących Draperie w malarstwie ikonowym jako podręcznik metodyczny jest jak najbardziej zrozumiałym.

Choć ujęty w propozycji Wydawnictwa Jedność kurs nauki opiera się na średniowiecznych zasadach postrzegania świata, wytyczne Iriny Gorbunovej-Lomax znajdą zastosowanie w sztuce współczesnej.