Recenzja książki: Dom przy ulicy Zwyczajnej

Recenzuje: mrowka

Nie będzie w tym chyba żadnej przesady, jeśli napiszę, że „Dom przy ulicy Zwyczajnej” Marty Sienkiewicz jest książką zwyczajną. Tak po prostu. Zapowiada się na wspaniałą baśniową przygodę – ale się nie rozkręca i przez całą fabułę pozostaje ta powieść dla dzieci na jednostajnym rytmie, na jednym rytmie, z lekka przerywanym przez szkatułkową kompozycję i wtrącanie historii krótkich, pełniących rolę bajki.

Widać, na kim się autorka wzorowała – duch Mary Poppins unosi się nad tym tomem, ale nie podnosi go na wyższy poziom. Sporo tu nawiązań do Kubusia Puchatka, a w krainie wyobraźni Sienkiewicz próbuje nawet imitować styl mówienia zapożyczonych postaci – co nie jest szczególnym wyczynem, jeśli weźmie się pod uwagę fakt, że język bohaterów Milne’a jest silnie zindywidualizowany. Mam wrażenie, że autorka w końcu pogubiła się w tym, co chciała powiedzieć – co zatrzymuje niepotrzebnie płynną historię, a raczej zbiór historii, bo kolejne rozdziały można potraktować jako osobne opowiadania.

O co w tej powieści chodzi? Rodzeństwo – Kubuś zwany Puchatkiem i jego małą siostrzyczka po tragicznej śmierci taty trafia z ciężko chorą matką do domu dziadka. Dziadek jest szorstki i nieprzyjemny, jego kot upodobnił się do właściciela (nawet donosi dziadkowi o popełnianych przez dzieci grzeszkach). Kuzynka dziadka nie potrafi się cieszyć życiem. Dobrze, że do rodziny na wakacje przyjeżdża wujek Krzyś – jedyny dorosły, który potrafi korzystać z wyobraźni i wie, że maluchy nie zasługują na ciągłe strofowanie. Dzieci zauważają w otoczeniu wiele dziwnych zjawisk: postacie na obrazach ożywają i odwiedzają dziadka, ten z kolei umie się błyskawicznie przemieszczać z miejsca na miejsce. Z promykiem słońca można porozmawiać, a parasol zamienia się w smoka. W ten sposób mali bohaterowie przenoszą się stale ze świata codziennego do fantastycznego, chociaż niewiele z tego wynika.

Parę razy Marta Sienkiewicz mówi o kalectwie i chorobach. Szkoda, że informacja o śmierci ojca została zamknięta w jednym zdaniu, to nie pozwala odbiorcom otrząsnąć się z tej przykrej wiadomości. Pojawia się tu chłopiec na fotelu na kółkach (ten fotel to chyba znowu ukłon w stronę angielskiej literatury czwartej, mógł pojawić się na wózku inwalidzkim, w powieściowych realiach bardziej by się to sprawdziło) – jest więc tu lekcja „tolerancji” dla niepełnosprawnych. Pojawia się także motyw tajemniczej choroby psychicznej nękającej matkę, choroby, z którą walkę stoczyć będzie musiał Kubuś – w matce uaktywniają się Demony – nie wiem, czy to trafiony pomysł w tej bajce.

Marta Sienkiewicz niepotrzebnie zdrabnia co jakiś czas rzeczowniki. Kiedy przypomni sobie, że w jej opowieści dla dzieci sporo jest gniewu ze strony bliskich, sporo pretensji, za to mało ukojenia, wprowadza deminutiwa, żeby za ich sprawą osłabić nieco ponurą historię.

Izabela Mikrut